Mitropolit zahumsko-hercegovački Leontije
Leontije Radulović (Tulje, 1835 — 12. oktobar 1888) je bio mitropolit hercegovačko-zahumski 1888. godine.
| Leontije Radulović | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1835 |
| Mesto rođenja | Tulje, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 12. oktobar 1888. (52/53 god.) |
| Mesto smrti | Austrougarska |
Biografija uredi
Rođen je u selu Tulje u Popovu polju u srpskoj porodici Radulović 1835. godine, kršten je pod imenom Luka. Školu je učio kod svog ujaka Joanikija Pamučine u Mostaru 1844-49, a potom u manastiru Dužima. Započeo je bogosloviju u Beogradu, ali je morao zbog bolesti napustiti.
Zamonašio se 1856. godine pod imenom Leontije i iste godine rukopoložen je za jerođakona i jeromonaha. U toku ustanka Srba u Hercegovini pod vođstvom Luke Vukalovića bio mu je pisar, a kad je Luka došao u sukob sa Cetinjskim dvorom, Leontije je tada otišao u Dubrovnik, a zatim je u Zadru dopunio svoje školovanje. Posle smirivanja Hercegovačkog ustanka postao je paroh u Mostaru, ali je uhapšen 1870. od turskih vlasti i poslan u zatočeništvo u Afriku. U zarobljeništvu dugom šest godina bio je zajedno sa arhimandritom Serafimom Perovićem, kasnijim mitropolitom. Kada se vratio iz zatočeništva 1876. godine, prebegao je u Dubrovnik i ostao tamo tri godine. U Mostar se vratio 1879. i postao arhimandrit i sekretar mitropolita Ignjatija, ali je 1882. godine ponovo uhapšen, ovoga puta od austrijskih vlasti.
Za mitropolita hercegovačko-zahumskog izabran je 16. februara 1888. i posvećen 1. maja 1888. godine u Mostaru. Posvetili su mitropolit dabrobosanski Georgije Nikolajević, zvornički Dionisije i umirovljeni bivši mitropolit hercegovački Ignjatije.[1] Prethodni mitropolit Ignjatije bio je poreklom Grk, penzionisan je 15. februara 1888. i otputovao iz Mostara za Carigrad 2. maja 1888. O mitropolitu Leontiju biograf je zapisao „Ceo život mu je bio pun borbe, nemira i napora, koji su mu, vrlo rano, skršili zdravlje, koje posle nikada nije mogao oporaviti“[2] Umro je od tuberkuloze[3] 12. oktobra 1888. i sahranjen u Sabornoj crkvi u Mostaru. Opelo je izvršio mitropolit dabrobosanski Georgije Nikolajević. Prilikom postavljenja novog mitropolita, „Dabro-bosanski glasnik“ je na naslovnoj strani napisao „Nakon toliko tuge i žalosti za preminulim, opšteljubljenim i neprežaljenim našim pastirom Leontijem Radulovićem, dočekasmo...“[4]
U Sabornoj crkvi u Mostaru nad njegovim grobom je stajao spomenik sa natpisom:
„Stopama mučenika za vjeru i slobodu
Stupaše hrabrom dušom pregorev zemna blaga
Spasenje i blaženstvo iskaše Srpskom rodu
Golgotu za se primi, ona mu bješe draga.
Patničkom prahu spomen, a vječnost svojoj duši
Sljedbenik Spasa steče i ovo hladno stijenje
Strošiće ljuto vrijeme, al' Srpstvo dok ustraje
Njegovo ime svijetlo slaviće Vaskrsenje
BLAGODARNA HERCEGOVINA“
Saborna crkva u Mostaru je minirana 1992. godine. Njena obnova počela 2009. godine, prilikom priprema eshumiran je grob mitropolita Leontija u petak 13. novembra 2009. Tada je utvrđeno da je telo mitropolita Leontija u potpunosti sačuvano kao netruležno i sa počastima je preneto u staru crkvu Rođenja Presvete Bogorodice gde će počivati dok se ne obnovi Saborni hram.[5]
Reference uredi
- ^ „Novi mitropolit hercegovačko-zahumski“, str. 65. u „Dabro-bosanski istočnik“, Sarajevo, maj 1888, broj 5 (11), godina 2. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. oktobar 2018), Pristupljeno 15. 10. 2018.
- ^ Đoko Slijepčević: „Humsko-hercegovačka eparhija i episkopi (mitropoliti) od 1219 do kraja XIX veka“, Beograd, 1940. godine, pp. 41. COBISS.SR 209807879
- ^ Sava Vuković: „Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka“, Evro Beograd, Unireks Podgorica, Kalenić Kragujevac, 1996. godine; tekst „Leontije (Radulović) mitropolit hercegovački 1888“, pp. 286. COBISS.SR 162167047
- ^ „Serafim Perović“, str. 81. u „Dabro-bosanski istočnik“, Sarajevo, 15. mart 1889, broj 6, godina 3., Pristupljeno 10. 4. 2013.
- ^ Članak je prenet sa stranice eparhije zahumsko-hercegovačke Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. februar 2010) uz dozvolu.
Literatura uredi
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro.
- Kraljačić, Tomislav (1987). Kalajev režim u Bosni i Hercegovini (1882-1903). Sarajevo: Veselin Masleša.
- Radosavljević, Nedeljko V. (2016). „Mostarska crkveno-školska opština i promene na hercegovačkom mitropolijskom tronu (1888–1889)” (PDF). Istorijski časopis. 65: 307—330. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 03. 2018. g. Pristupljeno 20. 07. 2018.
Spoljašnje veze uredi
- Sačuvane mošti i odežda („Večernje novosti“, 20. april 2010)
- „Leontije Radulović (1835-1888)“, naslovna strana u „Dabro-bosanksi istočnik“, Sarajevo, oktobar 1888, broj 10 (16), godina 2. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. oktobar 2018)
