Moklište
Moklište je naselje u Srbiji u opštini Bela Palanka u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 492 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 704 stanovnika).
Moklište | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Pirotski |
| Opština | Bela Palanka |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 492 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 15′ 15″ S; 22° 17′ 16″ I / 43.254166° S; 22.287833° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 448 m |
.svg)  Moklište Moklište na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 018 |
| Registarska oznaka | PI |
Istorija uredi
Prvi pomen Moklišta je iz 1448. godine. Već tada je Moklište bilo jedno od najrazvijenijih sela Belopalanačke kotline: 60 domaćinstava i 6 neoženjenih domaćina, koji su davali prihod od 5672 akče. U 16. veku Moklište je važilo za razvijeno stočarsko naselje, sa posebno razvijenim ovčarstvom. Prema osmanskom popisu danaka iz 1576/1577. godine, Moklište je imalo tri domaćinstva sa više od 25 ovaca.[1] Zbog razvijenog stočarstva, Moklište je spadalo u sela koja su kao danak davala po 1 ovcu na 25 grla kao porez.[2] Iz 16. veka potiče i latinsko crkvište Sv. Vaznesenja (Spasovica).[3]
Srpska osnovna muška škola u mestu radi od 1868. godine.[4] Godine 1889-1892. u selu radi učitelj Nedeljko Jugović, koji je završio Učiteljsku školu i ima učiteljski ispit. Dimitrije Mišić predaje 1893. godine u mokliškoj školi. Dimitrije Mijalković je od 1893. godine jedini učitelj, za sva četiri razreda narodne škole u Moklištu. Iste 1903. godine pominje se u mestu i treći po redu učitelj Vitomir Jestrović. Otišao je 1895. godine iz Moklišta u Brzan, učitelj Viktor Jelisijević. Učitelj u školi je 1896-1899. godine bio Kosta Nikolić. Učitelj mokliški je 1903. godine sam izradio nastavna srestva računaljku i slovaricu. Tada je u narodnoj školi učitelj Jovan Bošković (1903-1908), pripravnik sa završenom Učiteljskom školom.[5] Učitelj Bošković se u međuvremenu oženio pa je 1908. godine sa suprugom, takođe učiteljicom Milevom, prešao u selo Livadicu. To je 1908. godine četvororazredna škola, sa dve učiteljske snage. U nju su prešli po molbi te godine učitelji supružnici Petrovići, Nedeljko i Natalija. Sledeće 1909. godine rade u Moklištu učitelji supružnici Popovići, Milan i Nadežda. U Kraljevini SHS se nastavlja praksa stalnog premeštanja učitelja. Godine 1920. otišao je iz sela učitelj Stanimir Đokić. A 1921. godine postavljen je za novog učitelja Dušan M. Stojanović iz tog mesta.
Godine 1901. u Pirotskom okrugu, Belopalanačkom srezu, opštini Mokliškoj su naselja: Moklište (kao sedište), Bukurovac, Dol, Donji Rinj i Klenje.[6] Kada su sprovedeni skupštinski izbori 1903. godine u Moklištu je bilo glasačko mesto sa okolne opštine: Ljubatovačku, Vrandolsku i Miranovačku.[7]
Moklište je dobilo svoju kreditnu zadrugu posle 1900. godine (Mokliška zemljoradnička kreditna zadruga). Zadruga se ugasila već 1906. godine.[8] Da bi se zaštitilo od trgovačke eksploatacije i zelenaštva, do 1930. godine je Moklište osnovalo sopstvenu zemljoradničku nabavno-prodajnu zadrugu.[8]
Demografija uredi
U naselju Moklište živi 457 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 58,1 godina (55,3 kod muškaraca i 61,0 kod žena). U naselju ima 227 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,17.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 0 | ||
| 80+ | 18 | 24 | ||
| 75—79 | 19 | 39 | ||
| 70—74 | 33 | 36 | ||
| 65—69 | 33 | 30 | ||
| 60—64 | 37 | 26 | ||
| 55—59 | 12 | 19 | ||
| 50—54 | 14 | 14 | ||
| 45—49 | 13 | 11 | ||
| 40—44 | 10 | 4 | ||
| 35—39 | 13 | 9 | ||
| 30—34 | 16 | 5 | ||
| 25—29 | 5 | 4 | ||
| 20—24 | 7 | 3 | ||
| 15—19 | 3 | 4 | ||
| 10—14 | 9 | 8 | ||
| 5—9 | 4 | 3 | ||
| 0—4 | 5 | 2 | ||
| Prosek : | 55,3 | 61,0 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 233 | 40 | 155 | 35 | 3 | 0 |
| Ženski | 228 | 9 | 150 | 65 | 4 | 0 |
| UKUPNO | 461 | 49 | 305 | 100 | 7 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 68 | 6 | 0 | 0 | 32 |
| Ženski | 22 | 2 | 0 | 0 | 15 |
| UKUPNO | 90 | 8 | 0 | 0 | 47 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 1 | 7 | 4 | 0 | 3 |
| Ženski | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 1 | 7 | 6 | 0 | 3 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 1 | 1 | 3 | 1 | 1 |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 2 | 1 |
| UKUPNO | 1 | 1 | 3 | 3 | 2 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 6 | 0 | 0 | 2 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| UKUPNO | 6 | 0 | 0 | 2 | |
Reference uredi
- ^ Kostić, Mihajlo (2007). Belopalanačka kotlina. Gradovi i naselja. Beograd: Geografski institut "Jovan Cvijić". str. 138.
- ^ Stoйkov, R. (1960). „Seliщni imena v zapadnata polovina na Bъlgariя prez XVI vek”. Ezikovedsko-etnografski izsledvaniя v pamet na akademik Stoяn Romanski: 444.
- ^ Kostić, Mihajlo (1970). Belopalanačka kotlina. Gradovi i naselja. Beograd: Geografski institut "Jovan Cvijić". str. 28.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1900. godine
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1903. godine
- ^ "Policijski glasnik", Beograd 1901. godine
- ^ "Pilicijski glasnik", Beograd 1903. godine
- ^ a b Kostić, Mihajlo (2007). Belopalanačka kotlina. Gradovi i naselja. Beograd: Geografski institut "Jovan Cvijić". str. 50.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
