Nadgrobni spomenik Alempiju Kneževiću (†1855) u Bogdanici
Nadgrobni spomenik Alempiju Kneževiću (†1855) u Bogdanici (opština Gornji Milanovac) dominira na seoskom groblju svojom veličinom, pozicijom i obradom. Podigli su ga Vasilije Vaso Knežević, trgovac stokom i sestra Jelena bratu Alempiju koji je preminuo u 23. godini. Spomenik predstavlja dragocen izvor podataka za proučavanje spomeničkog nasleđa i patrijarhalnih odnosa u Srbiji polovinom 19. veka.[1]
| Stari nadgrobnik u Bogdanici | |
|---|---|
 Spomenik Alempiju Kneževiću | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Bogdanica |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1856 |
Opis spomenika uredi
Nadgrobnik je oblika stuba, dimenzija 166h46h19 cm. Isklesan je od žućkastog peščara. U vrhu istočne strane uklesan je umnoženi krst na postolju, dok je na sredini stuba prikazan lik pokojnika sa fesom na glavi. Bočne strane stuba su prazne, dok je na poleđini ispisan duži tekst epitafa.
Stanje spomenika uredi
Spomenik je relativno dobro očuvan, ali sa brojnim sitnijim oštećenjima koji prete da se površina sipkog peščara ospe. U gornjem delu prekriven je znatnim naslagama lišaja.
Epitaf uredi
Tekst uklesan čitkim slovima predvukovskog pisma[1] glasi:[a]
- OVDE POČİVAЮ KOSTI RABA BOŽİJEG
- ALENPİЯ KNEŽEVIĆA IZЪ BOGDANİCE
- POŽIVI 23. GOD A PRESTAVİSE
- 17 MARTA 1855. L:
- OVAI GORE IZLOŽENİI SPOMEN PODIŽEMU
- VASO KNEŽEVIĆ MARVENOKUPACЪ
- BRATЬ NЪEGOV I SESTRA ELENA
- 1856. G:
Napomene uredi
- ^ Tekst prepisan direktno sa spomenika.
Reference uredi
Literatura uredi
- Radičević, Branko V. (1961). Plava linija života : srpski seoski spomenici i krajputaši. Beograd: Savremena škola.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Krstanović, Božidar; Radonjić Živkov, Estela; Kesić-Ristić, Sanja (2012). Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. ISBN 978-86-6299-006-8.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.