Википедија

Nadin Gordimer

Nadin Gordimer (engl. Nadine Gordimer; Springs, 20. novembar 1923 — Johanezburg, 13. jul 2014), bila je južnoafrička književnica, politički aktivista i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1991.[1][2] U svojim delima bavila se pitanjima morala i rasizma, posebno u kontekstu aparthejda u Južnoj Africi.

Nadin Gordimer
Nadin Gordimer
Lični podaci
Datum rođenja(1923-11-20)20. novembar 1923.
Mesto rođenjaSprings, Južnoafrička Unija
Datum smrti13. jul 2014.(2014-07-13) (90 god.)
Mesto smrtiJohanezburg, Južnoafrička Republika
ObrazovanjeUniverzitet Vitvatersranda
NagradeNobelova nagrada za književnost

Napisala je više od 30 knjiga, uključujući i romane "Julski ljudi", kao i "Priča mog sina" "Slučajni susret" i "Dodji sebi", koji su prevedeni na srpski jezik. Bukerovu nagradu dobile je 1974. za roman "Konzervator". Na srpski jezik su prevedeni njeni romani: „Priča moga sina“ (My Son's Story, 1990), „Slučajni susret“ (The Pickup, 2001) i „Dođi sebi“ (Get a Life, 2005).

Gordimer je umrla posle kratke bolesti 13. jula 2014.[2]

Rani život uredi

Gordimer je rođen u blizini Springsa, Gauteng, rudarskog grada u Istočnom Randu izvan Johanezburga. Bila je druga ćerka svojih roditelja. Njen otac, Isidore Gordimer, bio je litvanski jevrejski imigrant časovničar iz Žagare (tada Ruska Imperija, sada Litvanija),[3][4] a njena majka, Hana „Nan“ (Majers) Gordimer, bila je iz Londona.[5][6] Njena majka je bila iz asimilirane porodice jevrejskog porekla; Gordimer je odrasla u sekularnom domaćinstvu.[3][7]

Porodično poreklo uredi

Gordimerino rano interesovanje za rasnu i ekonomsku nejednakost u Južnoj Africi delimično su oblikovali njeni roditelji. Iskustvo njenog oca kao izbeglice iz carske Rusije pomoglo je u formiranju Gordimerinog političkog identiteta, ali ona nije bila ni aktivista ni posebno saosećajna prema iskustvima crnaca pod aparthejdom.[8] Nasuprot tome, Gordimer je videla aktivizam svoje majke, čija je zabrinutost zbog siromaštva i diskriminacije sa kojima se suočavaju crnci u Južnoj Africi dovela do toga da osnuje jaslice za crnu decu.[6] Gordimer je takođe bila svedok vladine represije iz prve ruke kao tinejdžer; policija je izvršila raciju u njenoj porodičnoj kući, zaplenivši pisma i dnevnike iz sobe za poslugu.[6]

Gordimer je školovana u katoličkoj samostanskoj školi, ali je kao dete uglavnom bila vezana za kuću jer je njena majka, iz „svojih čudnih razloga“, nije dala u školu (očigledno se plašila da Gordimer ima slabo srce).[8] Vezana za kuću i često izolovana, počela je da piše u ranom detinjstvu, a prve priče objavila je 1937. sa 15 godina.[9] Njeno prvo objavljeno delo bila je kratka priča za decu „Potraga za viđenim zlatom“, koja se pojavila u Dečjem nedeljnom ekspresu 1937. godine; Otprilike u isto vreme na Forumu se pojavila još jedna dečija priča „Dođi sutra“. Sa 16 godina objavila je svoje prvo delo fikcije za odrasle.[6][10][11][12]

Karijera uredi

Gordimer je studirala godinu dana na Univerzitetu Vitvatersrand, gde se prvi put mešala sa kolegama profesionalcima preko trake boja. Takođe se uključila u renesansu Sofijatauna. Nije stekla diplomu, već se 1948. preselila u Johanezburg, gde je nakon toga živela. Dok je pohađala časove u Johanezburgu, nastavila je da piše, objavljujući uglavnom u lokalnim južnoafričkim časopisima. Sakupila je mnoge od ovih ranih priča u Lice u lice, delo objavljeno 1949.

Godine 1951, Njujorker je prihvatio Gordimerovu priču „Čuvač mrtvih“,[13] čime je započeta dugu vezu i približeno je njeno delo mnogo većoj publici. Gordimer, koja je rekla da veruje da je kratka priča književna forma za naše doba,[9] nastavila je da objavljuje kratke priče u Njujorkeru i drugim istaknutim književnim časopisima. Njen prvi izdavač, Lulu Fridman, bila je supruga parlamentaraca Bernarda Fridmana, i upravo je u njihovoj kući, „Tol tris“ u Prvoj aveniji, Niži Hoton, Johanezburg, Gordimer je upoznala druge antiaparthejdske pisce.[14]

Gordimerin prvi roman, Dani laži, objavljen je 1953. godine.

Bibliografija uredi

Novele uredi

Drame uredi

Kratke priče uredi

Kolekcije uredi

Eseji, reportaže i drugi prilozi uredi

Uređeni radovi uredi

  • Telling Tales (2004)
  • Telling Times: Writing and Living, 1950–2008 (2010)

Drugo uredi

  • "The Gordimer Stories" (1981–82) – adaptations of seven short stories; she wrote screenplays for four of them
  • On the Mines (1973)
  • Lifetimes Under Apartheid (1986)
  • "Choosing for Justice: Allan Boesak" (1983) (documentary with Hugo Cassirer)
  • "Berlin and Johannesburg: The Wall and the Colour Bar" (documentary with Hugo Cassirer)

Reference uredi

  1. ^ „Nadine Gordimer”. imdb.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 20. 1. 2022. 
  2. ^ a b „Nadine Gordimer Biographical”. nobelprize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 20. 1. 2022. 
  3. ^ a b Ettin, Andrew Vogel (1993). Betrayals of the Body Politic: The Literary Commitments of Nadine Gordimer. Charlottesville: University Press of Virginia. str. 29, 30. ISBN 978-0-8139-1430-5. „although she had always referred to her father as Lithuanian, in recent years she has noted that his parents lived and worked in Riga, and now she identifies him as Latvian .” 
  4. ^ Newman, Judie, ur. (2003). Nadine Gordimer's 'Burger's daughter': A Casebook. New York: Oxford University Press. str. 4. ISBN 978-0-19-514717-9. „She believed for many years that he was Lithuanian (like many South African Jewish immigrants) and only discovered later in life that he was Latvian.” 
  5. ^ Gordimer, Nadine (1990). Bazin, Nancy Topping; Seymour, Marilyn Dallman, ur. Conversations with Nadine Gordimer . Jackson: University Press of Mississippi. str. xix. ISBN 978-0-87805-445-9. „1923 – Born, 20 November in Springs, a small mining town in the Transvaal, South Africa. Second daughter of Isidore Gordimer, Jewish watchmaker and jeweler who had emigrated from Latvia at age 13, and Nan Myers Gordimer, a native of England.” 
  6. ^ a b v g Wästberg, Per (26. 4. 2001). „Nadine Gordimer and the South African Experience”. Nobelprize.org. Pristupljeno 16. 8. 2010. 
  7. ^ „Heroes – Trailblazers of the Jewish People”. Beit Hatfutsot. Arhivirano iz originala 02. 01. 2020. g. Pristupljeno 06. 08. 2022. 
  8. ^ a b "A Writer's Life: Nadine Gordimer", Telegraph, 3 April 2006.
  9. ^ a b Nadine Gordimer, Guardian Unlimited (last visited 25 January 2007).
  10. ^ Maureen Howard (3. 5. 1987). „The Rise of Hillela, The Fall of South Africa”. The New York Times. Pristupljeno 10. 1. 2018. 
  11. ^ Kakutani, Michiko (22. 4. 1987). „BOOKS OF THE TIMES”. The New York Times. Pristupljeno 18. 12. 2009. 
  12. ^ Gray, Paul (6. 4. 1987). „Books: Life in The Territory of Exile A SPORT OF NATURE”. Time. Arhivirano iz originala 22. 10. 2010. g. Pristupljeno 18. 12. 2009. 
  13. ^ New Yorker, 9 June 1951.
  14. ^ „A mixture of ice and fulfilled desire”. Mail & Guardian. 14. 11. 2005. Pristupljeno 16. 8. 2010. 
  15. ^ Davies, Dominic. „A Very Long Engagement”. The Oxonian Review. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Vikinovosti imaju novost(i) za članak Nadin Gordimer.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Надин_Гордимер&oldid=27556867”