Naomi Parker
Naomi Parker Frali (Talsa, 26. avgusta 1921 — 20. januara 2018) bila je američki ratni radnik koji se sada smatra najverovatnijim modelom za kultni poster „Mi to možemo!“.[1] Tokom Drugog svetskog rata radila je na sastavljanju aviona u Mornaričkoj vazdušnoj stanici Alameda. Fotografisana je kako rukuje alatnim mašinama i smatralo se da je ova široko korišćena fotografija inspiracija za poster.
Naomi Parker | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 26. avgust 1921. |
| Mesto rođenja | Talsa |
| Datum smrti | 20. januar 2018. (96 god.) |
| Mesto smrti | Longvju |
Posle rata radila je kao konobarica u Palm Springsu i udavala se tri puta. Kada je umrla, stara 96 godina, 2018. godine, preživeli su je sin i šestoro pastorka.[2]
Detinjstvo i mladost uredi
Naomi Frn Parker rođena je u Talsi, u državi Oklahoma, 1921. godine, kao treće od osmoro dece Džozefa Parkera i Ester Luis.[3][4] Njen otac je bio rudarski inženjer, dok je majka bila domaćica. Porodica se selila širom zemlje iz Njujorka u Kaliforniju,[5] živeći u Alamidi u vreme napada na Perl Harbor.[5] Ona i njena mlađa sestra Ada su počele da rade u vazduhoplovnoj fabrici, gde su bile raspoređene u mašinsku radnju za obavljanje poslova sastavljanja aviona.[3]
Mi to možemo! uredi
„Mi to možemo!“ (engl. We Can Do It!) je američki plakat korišćen za vreme Drugog svetskog rata, koji je proizveo Dž. Hauard Miler 1943. godine za Vestinghaus elektrik kao propagandna poruka za jačanje morala među radnicama fabrike.
Plakat je bio slabo viđen tokom Drugog svetskog rata. Ponovo je otkriven početkom 1980-ih i široko reprodukovan u mnogim oblicima, često nazivan „Mi to možemo!“ ali takođe i „Rozi Nitnačica“ (engl. Rosie the Riveter) po ikoničnom liku snažne ženske radnice u ratnoj proizvodnji. Ilustracija „Mi to možemo!“ je korišćena za promociju feminizma i drugih političkih pitanja počev od 1980-ih. Slika se pojavila na naslovnici časopisa Smitsonijan 1994. godine, a pretvorena je u američku prvoklasnu poštansku marku 1999. godine. Uključen je 2008. u materijale za kampanju nekoliko američkih političara, a umetnik ga je preradio 2010. godine u slavu prve žene koja je postala premijer Australije. Plakat je jedna od deset najtraženijih slika Nacionalne uprave za arhiv i evidenciju.
Nakon što je 1994. godine videla naslovnu stranu Smitsonijana, Džeraldin Hof Dojl je pogrešno izjavila da je ona žena sa ilustracije. Dojl je smatralao da je i ona zabeležena na ratnoj fotografiji radnice u fabrici, i nevino je pretpostavila da je ova fotografija inspirisala Milerov poster. Povezujući je sa „Rozi Nitnačicom“, Dojl je počastvovana od strane mnogih organizacija, uključujući i Ženski istorijski centar i Kuća slavnih Mičigena . Međutim, 2015. godine, žena na ratnoj fotografiji je identifikovana kao tada dvadesetogodišnja Naomi Parker, koja je radila početkom 1942. godine pre nego što je Dojl završila srednju školu. Dojlina ideja da je njena fotografija inspirisala poster ne može se dokazati ili opovrgnuti, pa ni Dojl ni Parker ne mogu biti potvrđeni kao istinski modeli za „Mi to možemo!“
Kasniji život uredi
Posle rata Parker je radila kao konobarica u restoranu u Palm Springsu u Kaliforniji.[6] Bila je udata tri puta, prvo sa Džosefom Blankenšipom (razvedena), druga sa Džonom Muligom, okončana je njegovom smrću 1971. godine,[3] i treća sa Čarlsom Fraliem († 1998.), za kog se udala 1979.[3][4] U februaru 2017. preselila se u Longvju, pre nego što se kasnije te godine preselila u tamošnji dom nege.[7]
Smrt uredi
Parker je preminula 20. januara 2018. u Longvjuu, u 96. godini.[3]
Reference uredi
- ^ Gunter, Joel (2018). „Mystery real-life Rosie the Riveter dies”. BBC News (na jeziku: engleski). Pristupljeno 23. 1. 2018.
- ^ Kopf, Adam Pasick, Dan. „The riveting story of wartime propaganda that became a feminist icon”. Quartz. Arhivirano iz originala 21. 09. 2020. g. Pristupljeno 01. 03. 2021.
- ^ a b v g d Fox, Margalit (2018). „Naomi Parker Fraley, the Real Rosie the Riveter, Dies at 96”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 23. 1. 2018.
- ^ a b „Naomi Parker Fraley, the real-life Rosie the Riveter, dies at 96”. Today. 29. 1. 2018. Pristupljeno 23. 1. 2018.
- ^ a b „Naomi Parker Fraley, wartime machinist linked to Rosie the Riveter, dies at 96”. The Washington Post. 23. 1. 2018. Pristupljeno 23. 1. 2018.
- ^ „Everyone Was Wrong About the Real 'Rosie the Riveter' for Decades. Here's How the Mystery Was Solved”. 23. 1. 2018. Pristupljeno 23. 1. 2018.
- ^ Luck, Marissa (27. 5. 2017). „Who was 'Rosie the Riveter'?”. Longview Daily News (na jeziku: engleski). Pristupljeno 19. 4. 2018.
