Нацрт:Radiolog

Radiolog, negde poznati i kao radijacioni tehnolog ili radiograf, je profesionalni medicinski radnik specijalizovan za pravljenje slika i snimaka ljudskog tela (tzv. imidžing) u dijagnostičke svrhe, kao i za primenu radioterapije ,a svoje mesto nalaze i u nuklearnoj medicini. Strukovni medicinski radiolozi se često pogrešno nazivaju rendgen tehničarima. U SAD, Kanadi kao i nekim zemljama zapadne Evrope postoji podela na dijagnostičke radiologe, koji se bave isključivo dijagnostikom i na radijacione terapeute, koji se bave isključivo terapijom. Kod nas to i dalje nije slučaj, mada postoje napori da se ova grana medicine podeli i školovanje uže usmeri.

Istorija radiologije u Srbiji

Istorijat radiologije u Srbiji počinje 1897. godine, nepune 2 godine nakon otkrića H zraka, kada je dr Avram Vinaver, srpsko-poljski lekar jevrejskog porekla, doneo u Šabac prvi rendgenski uređaj. Avram Vinaver 1908. godine pravi čuveni snimak šake kralja Petra Prvog.

Prvi rendgen aparat u srpskoj vojsci montiran je u Prvoj poljskoj hirurškoj bolnici na pruzi kod stanice Dragomanci. Montirao ga je belgijski inženjer Andre Gaj koji ostaje da radi na njemu kao "rendgen manipulant" i faktički je obavljao poslove radiološkog tehničara, te se ujedno smatra i prvim pravim pripadnikom ove struke u Srbiji. Andre Gaj je dobio čin rezervnog narednika a za svoje zasluge je nagrađivan višestruko, između ostalog i ordenom Svetog Save 2. reda.

Prvi stacionarni rendgen aparat u srpskoj vojsci počeo je zvanično sa radom 1.5.1910. godine kada je formirana prva rendgenološka institucija u srpskoj vojsci koja je nazivana Radiološka stanica. Nalazila se u sastavu Opšte vojne bolnice, koja se nalazila na mestu današnjeg Kliničkog centra Srbije . Ovom stanicom rukovodio je pukovnik dr Aleksandar Marković, prvi školovani rendgenolog u Srbiji. Stanica je radila i za vreme oba balkanska rata, kao i u Prvom svetskom ratu kada je zajedno sa srpskom vojskom otišla u Solun.

Obrazovanje i uloga u zdravstvenom sistemu

U Srbiji je, da bi se steklo zvanje strukovnog medicinskog radiologa (ne mešati sa doktorom specijalistom radiologije), potrebno završiti visokoškolske strukovne studije u trajanju od 3 godine. Trajanje studijskog programa kao i njegova usmerenost varira u različitim državama. U Srbiji se po završetku studija studenti osposobljavaju za rad u radiološkoj dijagnostici, radioterapiji i nuklearnoj medicini.

U dijagnostici, moguć je rad na klasičnom rendgenskom aparatu i izvođenje radiografije i radioskopije, rad na kompjuterizovanoj tomografiji (CT), magnetno rezonantnoj tomografiji,ultrazvučnim aparatima i u interventnim radiološkim procedurama poput angiografije.

Kako se radioterapija deli na brahiterapiju i teleradioterapiju, ujedno su to i grane radiološke terapije u kojima strukovni medicinski radiolozi mogu raditi.

U nuklearnoj medicini se može raditi metodama koje uključuju primenu radiofarmaka od kojih je najpoznatija pozitronska emisiona tomografija (PET skener).

Sa razvojem ove grane medicine strukovni radiolozi postaju sve bitniji članovi mnogih medicinskih timova a njihove usluge tražene pri mnogim medicinskim procedurama.Značaj ove struke je veoma veliki a njen razvitak doprineo je ne samo boljoj i preciznijoj, već i bezbednijoj dijagnostici i adekvatnijem lečenju pacijenata, kao i većoj zaštiti radnika u zoni jonizujućeg zračenja. Dužnost radiologa je da između ostalog, vodi računa o adekvatnoj zaštiti pacijenta, sebe i svih svojih kolega.

Ipak, ovaj posao i dalje nije bez rizika zbog konstantne izloženosti jonizujućem zračenju koje ima višestruke negativne efekte po zdravlje.^[1]

Reference

^ „Ionizing Radiation - an overview | ScienceDirect Topics”. www.sciencedirect.com. Pristupljeno 2023-04-30.

Literatura

M. Milanović: Organizacija i istorija radiološke službe, udžbenik Beograd,2005.

Spoljašnje veze

[1] „Ionizing Radiation - an overview | ScienceDirect Topics”. www.sciencedirect.com. Pristupljeno 2023-04-30.

[1]