Neho II
Neko II (ili Neho II; Nehaon; umro 595. p. n. e.) je bio egipatski faraon od 610. do 595. godine p. n. e. Pripadao je Dvadesetšestoj egipatskoj (saiskoj) dinastiji.
| Neko II | |
|---|---|
 Nekova statua u muzeju u Bruklinu. | |
| Datum smrti | 595. p. n. e. |
| Porodica | |
| Roditelji | Psametih I Mehutenvešket |
| Vladavina | |
| Period vladavine | 610-595. p. n. e. (Saiska dinastija) |
| Prethodnik | Psametih I |
| Naslednik | Psametih II |
Vladavina uredi
Neko je bio sin i naslednik faraona Psametiha I, osnivača dinastije. Svoga oca nasledio je oko 610. godine p. n. e. Egipat se nalazio u savezu sa Asirskim kraljevstvom uperenim protiv Vavilona pod Nabopolasarom. Nabopolasar (uz pomoć medijskog kralja Kijaksara) 612. godine p. n. e. osvaja asirsku prestonicu Ninivu. Neko je pružio podršku Ašur-Ubalitu II koji se proglasio za asirskog kralja sa centrom u Haranu. Ašur-Ubalit je 609. godine p. n. e. opkoljen te Neko pokreće pohod na Siriju i Palestinu sa ciljem oslobođenja svog saveznika. U tu svrhu je osnovao i egipatsku mornaricu koja je krstarila Sredozemnim i Crvenim morem. Njen zadatak bio je opskrbljivanje duž obale Sredozemlja. Judejski vladar Josija, inače vavilonski saveznik, suprotstavio mu se kod Megide. U velikoj bici koja je usledila, Josija je poražen i ubijen. Neko nastavlja sa prodorom i osvaja Kadeš. Prelazi Oront, a na kraju i Eufrat postajući time prvi faraon posle Tutmesa III kome je to uspelo. Međutim, Vavilonjani za to vreme osvajaju Haran, a ostaci asirske vojske se sklanjaju u Karhemiš. Po povratku je svrgao judejskog kralja i na njegovo mesto postavio Joakima.
Neko je nastavio sa ratom protiv Vavilona i sledeće godine. Nabopolasar pokreće novi pohod, ali se zbog bolesti povukao u Vavilon. Njegovu vojsku Neko je porazio bez teškoća. Nabopolasar umire 605. godine p. n. e. Nasledio ga je Nabukodonosor koji iste godine pokreće pohod na egipatsko-asirske snage kod Karhemiša. U bici koja je usledila, Nabukodonosor odnosi veliku pobedu. Egipćani su se povukli sa Levanta. Godine 601. p. n. e. Nabukodonosor pokreće neuspešan pohod na sam Egipat. Neku je uspelo da povrati Gazu.
Sem ratova, Neko se upuštao i u ambiciozne građevinske poduhvate. Nakon što je formirao egipatsku mornaricu, nastojao je omogućiti spajanje mornarica u Sredozemnom i Crvenom moru. Zbog toga je započeo izgradnju najranije preteče današnjeg Sueckog kanala koji bi povezao Sredozemno i Crveno more. Prema Herodotu, Neko je napustio projekat jer je 120.000 ljudi umrlo prilikom izgradnje. Kanal će jedan vek kasnije dovršiti ahemenidski vladar Darije. Neko je finansirao feničanske pomorce. Cilj njihove ekspedicije bio je pronalaženje pomorskog puta između Crvenog i Sredozemnog mora. Feničani su tada prvi u istoriji oplovili Afriku.
Literatura uredi
- Kurt, Ameli (2012). Stari istok. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 978-8617180872.
- Avdijev, V. I. (1952). Istorija starog istoka. Beograd: Naučna knjiga.
- Istorija starog veka 1 - dr Momir Jović, Pergament, Priština 1995. godina
