Niko Kralj
Niko Kralj (Zavrh pri Trojanah, 7. septembar 1920 — Ljubljana, 15. jul 2013) bio je slovenački arhitekta, dizajner i univerzitetski profesor. Posebno se isticao u oblasti industrijskog dizajna i smatra se značajnim svetskim industrijskim dizajnerom 20. veka.[1]
| Niko Kralj | |
|---|---|
 Kralj sa Gojkom Vardom (1963) | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 7. septembar 1920. |
| Mesto rođenja | Zavrh pri Trojanah, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 15. jul 2013. (92 god.) |
| Mesto smrti | Ljubljana, Slovenija |
| Umetnički rad | |
| Polje | arhitektura, dizajn, pedagogija |
| Najvažnija dela | Rex |
Biografija uredi
Niko Kralj je rođen 7. septembra 1920. godine. u mestu Zavrh pri Trojanah (teritorija današnje Slovenije). Nakon diplomiranja na Arhitektonskom fakultetu u Ljubljani 1952. godine, zaposlio se u fabrici nameštaja Stol, Duplice. Kao prvi dizajner sa prostora Jugoslavije u okviru fabrike je osnovao razvojno odeljenje za dizajn i projektni biro. Jedno vreme je bio i šef Instituta za industrijski dizajn, koji se nalazio u sklopu fabrike Stol. U fabrici je ostao do 1956. godine. Zajedno sa srpskim dizajnerom, Gojkom Vardom, dobitnik je Fordove stipendije za usavršavanje u SAD 1963. godine. Godine 1960, postao je docent, 1966. godine vanredni, a 1975. godine redovni profesor na Arhitektonskom fakultetu u Ljubljani. Na fakultetu je osnovao i upravljao Dizajn institutom, gde je doprineo razvoju teorije dizajna ali i izneo veliki broj istraživačkih projekata. Autor je više od 100 patenata — kako u Sloveniji, tako i u inostranstvu. Napisao je više stručnih članaka.
Preminuo je 15. jula 2013. godine u Ljubljani. Njegovo nasleđe danas je deo Muzeja arhitekture i dizajna u Ljubljani.[2]
Njegovo najpoznatije delo je takozvana REX stolica. Sklopiva stolica je najpoznatiji produkt jugoslovenskog industrijskog dizajna koji je često kopiran širom sveta. Masovna proizvodnja stolice započela je 1952. godine. O pravoj vrednosti stolice svedoči podatak da se danas nalazi i u kolekciji muzeja MOMA (engl. Museum of Modern Art) u Njujorku. Osim te stolice, autor je stolica Lupina, 4455, Mosquito i dr.[2]
Nagrade uredi
Godine 1962, Kralj je dobio Prešernovu nagradu za dostignuća u industrijskom dizajnu i arhitekturi.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ kultura, T. J. (16. 7. 2013). „Umrl je Niko Kralj”. www.delo.si. Pristupljeno 13. 3. 2019.
- ^ a b Vrzić Bešić, Milena (2018). Gojko Vardaː 60 godina posvećenih dizajnu, katalog izložbe. Beograd: Muzej nauke i tehnike Beograd. str. 70.
Spoljašnje veze uredi
- Niko Kralj i stolica Rex (jezik: engleski)