Olusegun Obasandžo
Olusegun Aremu Okikiola Metju Obasandžo (engl. Oluṣẹgun Arẹmu Okikiọla Matthew Ọbasanjọ; Abeokuta, 5. mart 1938) je penzionisani general nigerijske vojske, te peti i dvanaesti predsednik Nigerije i osnivač Četvrte Nigerijske Republike.
| Olusegun Obasandžo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Olusegun Obasandžo 2001. godine | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 5. mart 1938. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Abeokuta, Nigerija | ||||||||||||
| Narodnost | Nigerijac | ||||||||||||
| Religija | hrišćanstvo | ||||||||||||
| Profesija | vojno lice, političar | ||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||
| Politička stranka | Narodna demokratska stranka | ||||||||||||
| |||||||||||||
U avgustu 2021. godine Afrička unija imenovala je Oluseguna Obasandža za visokog predstavnika za mir na Afričkom rogu.
Biografija uredi
Rođen je 1938. godine u državi Ogun,[1] na jugozapadu Nigerije, u narodu Joruba. Potiče iz hrišćanske porodice. Godine 1958, prijavio se u vojsku i borio se u nigerijskom građanskom ratu. Tamo se istakao kao dobar i uspešan komandant. Osvojio je mesto Overi, čime je bio završen građanski rat.
Nakon kraja rata, desio se puč 1975. godine, na devetu godišnjicu dolaska na vlast Jakubua Govona. Sam Obasandžo postao je zamenik vođe puča i njegov predstojnik ureda. Bio je na listi za odstrel grupe urotnika koji su planirali udar, ali je jedan pukovnik poginuo kada je zamenjen s Obasandžom. Jedan od onih koji je trebalo da budu ubijeni bio je i bojnik Teofilus Dandžuma, koji je zajedno s Murtalom Mohamedom, doveo Govona na vlast.
Kada je predvodnik puča Murtala Mohamed ubijen, sam Obasandžo je 13. februara 1976. došao na vlast kao vojni vođa, ali ipak nije postao diktator.
Sišao je s vlasti 1. oktobra 1979. godine. Tada je vlast predao Šehuu Šagariju. Vojska je 1983. ponovno došla na vlast. Kad je deset godina posle srušen i taj režim, na vlast je došao Sani Abača koji za vreme svoje petogodišnje diktature često kršio ljudska prava.
Olusegun se pobunio protiv Abače, zbog čega je završio zatvoru, kao i mnogi drugi ugledni političari. On nije učestvovao niti podupirao puč koji se dogodio 1983. godine. Te iste godine postao je penzionisani general. Nakon Abačine smrti, pušten je iz zatvora. Novoosnovana Narodna demokratska stranka Nigerije predložila ga je za predsednika i on je odneo pobedu.
Kao prvi civilni predsednik nakon 16 godina vojne vlasti od 1983. do 1999, zakleo se 29. maja 1999. godine. Danas se u Nigeriji 29. maj slavi kao držani praznik, pod imenom Dan demokratije.
Posećivao je zapadne zemlje tokom prvog mandata, želeći da spere ljagu koju je na Nigeriju bacio Abača. Pobedio je i na predsedničkim izborima 2003. godine. Ti izbori bili su procenjeni kao namešteni, a Obasandžovi protivkandidati bili su Muhamedu Buhari i potpukovnik Odžukvu, koji je svojedobno otcepio Bijafru 1967. godine.
Odstupio je s mesta predsednika Nigerije, nakon izbora održanih u aprilu 2007. godine.[2] Dana 29. maja 2007, na dužnosti predsednika zamenio ga je Umaru Jar'Adua.
Govorilo se da je hteo da promeni ustav, kako bi dobio treći četvorogodišnji mandat kao civilni predsednik. Njegov predlog nije prošao u Nacionalnoj skupštini.[3][4] Tokom vladavine druge vojne hunte ekonomski rast bio je samo 3%, a on ga je u dva mandata udvostručio, te su devizne rezerve Nigerije narasle sa 2 milijarde na 43 milijarde dolara.
Iako je dva puta dobio izbore, u svojoj državi Ogun na jugozapadu Nigerije nije previše popularan, jer je 1979. predao vlast Šagariju, a ne nekome iz svog naroda.
Lični život uredi
Dva puta se ženio i oba puta ostao udovac (prvu ženu su mu ubili, a druga je umrla prirodnom smrću).
Izvori uredi
- ^ Hamilton, Janice. Nigeria in Pictures. Page 71
- ^ „President of Nigeria loses bid for a 3rd term”. International Herald Tribune. 29. 3. 2009. Arhivirano iz originala 19. 3. 2007. g. Pristupljeno 12. 10. 2012.
- ^ Bid to Allow Nigerian a Third Term Hits Snag - Washington Post. Published: May 13, 2006. Access date: July 18, 2012.
- ^ Nigeria Rejects Term-Limit Change in Constitution - NPR. Published May 17, 2006. Includes transcript. Accessed: July 19, 2012.
