Opsada Edese

Opsada Edese
	Deo Krstaški ratovi
	; Širenje Zengijeve države nakon osvajanja Edese
Vreme	28. novembar - 24. decembar 1144. godina
Mesto	Edesa (današnja Šanlijurfa u Turskoj)
Ishod	muslimanska pobeda, pad grofovije
Sukobljene strane
Grofovija Edesa	Zengidi
Komandanti i vođe
arhiepiskop Igo II	Imad ad-Din Zengi
Jačina
nepoznato	nepoznato
Žrtve i gubici
ceo garnizon	nepoznato

Opsada Edese trajala je 28. novembra do 24. decembra 1144. i za posledicu je imala pad prestonice grofovije Edese.

Posledica unutrašnje slabosti krstaških država i zbijanja redova muslimanskih kneževina, koje je počelo u 12. veku, bila je ta da su krstaši počeli da gube svoje posede jedan za drugim. Manje od 50 godina od Prvog krstaškog rata, 1144. godine, bila je izgubljena Edesa, koju je zauzeo mosulski emir. Edesa je bila jedna od najvažnijih krstaških kneževina, koja je štitila njihove posede sa severoistoka. Odgovor na gubitak Edese bio je Drugi krstaški rat, koji je počeo 1147. godine.

Uvod uredi

Grofovija Edesa je prva krstaška država u Svetoj zemlji. Formirao ju je Balduin I tokom Prvog krstaškog rata. Nakon smrti grofa Žoscelina I, vlast nad grofovijom preuzeo je njegov sin Žoscelin II. On nije bio ni izbliza sposoban kao otac. Pokušao je da sklopi savez sa vizantijskim carem Jovanom II i jerusalimskim kraljem Fulkom I. Međutim, obojica vladara umrla su 1143. godine. Jerusalimska kraljevina ostala je u rukama Fulkove žene Melisende što je alepskom vladaru Zengiju omogućilo da preduzme ofanzivu.

Opsada uredi

Smatrajući da je preopasno da ostane u gradu, Žoscelin se preselio u svoj dvorac u Turbeselu sa druge strane Eufrata. Saznavši za to, Zengi je sa velikom vojskom preduzeo opsadu Edese (28. novembar 1144. godine). Rukovođenje odbranom preuzeo je nadbiskup Ig. Remon od Poatjea, knez Antiohije, bio je u lošim odnosima sa Žoscelinom te se nije uputio da mu pomogne. Melisenda je u pomoć poslala konstabla Manasea od Ijerža. Manaseje, međutim, stigao prekasno. Turski inženjeri srušili su deo bedema i grad je osvojen. Ulazak njihovih trupa (23. decembar) propraćen je stravičnim scenama. Masakr je zaustavio sam Zengi kako grad ne bi bio previše uništen.

Posledice uredi

Opsada Edese značajna je po svojim posledicama. U Evropi je saznanje o padu Edese izazvalo veliko zaprepašćenje. Mnogobrojni hodočasnici koji su se vraćali iz Jerusalima širili su strašne vesti. Početkom 1145. godine kod pape Evgenija III stiglo je poslanstvo jermenske crkve koja je predlagala uniju sa rimokatoličkom. Od njih je papa saznao sve detalje. Koliko je poznato, Žoscelin nije tražio pomoć od pape, ali je to učinio Remon od Poatjea. Vest je najviše odjeknula u Francuskoj budući da je većina krstaških barona bila iz ove države. Francuska crkva je vršila pritisak na papu da organizuje novi krstaški pohod protiv muslimana. Tome u prilog išla je i neočekivana smrt Zengija koga je 1146. godine ubio sluga na spavanju. Nasledila su ga dvojica sinova - Nur ad Din i Saif ad Din.

Ideju o pokretanju novog krstaškog rata prvi je pokrenuo francuski kralj Luj VII, ali je mase potpalio Bernard iz Klervoa na saboru u Vezeleju (31. mart 1146. godine). Oduševljenje je bilo slično onome na saboru u Klermonu. U rat se uputio i nemački kralj Konrad III.

Vidi još uredi

Literatura uredi

Fajfrić, Željko (2006). Istorija krstaških ratova. Sremska Mitrovica: Tabernakl. ISBN 978-86-85269-05-9.
Krstaška epopeja - Rene Gruse, IK Zorana Jovanovića, 2004. godina. pp. 175–181