Opšta bolnica Vranje
Ovaj članak je nedovršen. |
Opšta bolnica Vranje je zdravstvena ustanova u sistemu zdravstva Srbije na području Pčinjskog upravnog okruga koja zdravstvenu delatnost obavlja na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite, koji obuhvata specijalističko-konsultativnu i bolničku zdravstvenu delatnost.
| Opšta bolnica Vranje | |
|---|---|
| Lokacija | |
| Koordinate: 42° 33′ 15″ N 21° 53′ 50″ E / 42.55417° S; 21.89722° I | |
| Mesto | Vranje |
| Region | Pčinjski upravni okrug |
| Država |  Srbija |
| Istorija | |
| Osnovana | 22. decembar 1881. |
| Organizacija | |
| Zdravstveni sistem | RFZO |
| Finansiranje | državna bolnica |
| Vrsta bolnice | opšta bolnica |
| Afilacijske ustanove | Medicinski fakultet Univerziteta u Nišu |
| Zdravstvene usluge | |
| Hitna pomoć | Da |
| Helidrom | Ne |
| Broj kreveta | 543.[1] |
| Veb-sajt | |
| www | |
Položaj uredi
Opšte bolnice se nalazi u Ulici J.J.Lunge 1, u Vranju, gradu i sedištu istoimene opštine, koji čine grad Vranje i šest opština, Bujanovac, Vladičin Han, Preševo, Surdulica i Trgovište, sa 363 naselja u kojima živi oko 250.000 stanovnika. Sa stanovnicima Pčinjskog okruga, kao i stanovnicima Kosovskog Pomoravlja za usluge zdravstvene zaštite u ovoj Bolnici obraća se 300.000 stanovnika
Bolnica, koja se za tercijalni nivo zdravstvene zaštite oslanja na Kliničkog centra u Nišu, udaljena je severno od Vranja oko 120 kilometara auto-putem Preševo - Niš — Beograd.
Istorija uredi
Prva bolnica u Vranju, pod nazivom Okružna bolnica u Vranju, osnovana je 22. decembra 1881. godine u prethodno adaptiranoj zgradi bivšeg Sulejman-begovog konaka, za čijeg prvog upravnika je određen dr Franja Kopša, rodom iz Idrije Kranjske, koji je studije medicine završaio u Beču.
Zapravo sve je počelo kada je dr Franjo Kopše krajem 1877. godine kao vojni lekar u armiji generala Belimarkovića 1878. godine, tokom oslobađanja Vranja od Turaka,otvorio na periferi ji Vranja, unapuštenom saraju Sulejman-bega, privremenu vojnu bolnicu sa zatečenim zalihama lekova ko ji su se koristili za bolničko i ambulantno lečenje građana Vranja. Dr Kopše je 2. februara 1879. godine postavljen prvo za civilnog lekara, okružnog fizikusa vranjskog okruga, a sa formiranjem Okružne bolnice postao je 22. decembra 1882. godine njen prvi upravnik.[2][3][4][a]
Bolnica je u ovoj zgradi imala tri bolesničke sobe, a u bolničkom dvorištu, dve manje zgrade u kojima je su bile smeštene kancelarija, apoteka, bolnički magacin, kuhinja i bolnički magacin hrane. U ovom objektu bolnica je radila od 1881. do 1886. godine i bila sedište civilne i vojne garnizonske bolnice.[5]
U novu zgradu bolnica se preselile 1886. godine, zahvaljujući dr Franji Kopšu, koji je u konaku otkupljenom od Turaka, finansirao osnivanje bolnice sopstvenim novcem.
Posle dr Franje Kopše u istoriju nastajanja Opšte bolnice Vranje zabeleženi u knjizi dr Vukašina Antića, „Bolnica u Vranju“, upisali su se:
- Grk dr Atanas Kujas, prvi visoko školovani lekar koji je u Vranje stigao godinu dana pre oslobođenja od otomanske vlasti i sa sobom doneo hirurške i ginekološke instrumente, te bogatu medicinsku biblioteku, zatim
- Pioniri medicine u Vranju, dr Đura Kustudić, dr Nikola Đurić, dr Panajot Kostić.
- Jedna žena Dr Stanislava Simonović, udata Ilić, poznata kao Gočobanka,
- Dr Dragoljub Mihajlović, dr Aleksandar Konstatinović, dr Toma Jovanović, dr Ksenija Mitrović-Aćimović.
Bolnica u Velikom ratu uredi
U vreme Velikog rata funkciju Okružne bolnice u Vranju obavljala je Bolnica žena Škotske jedinica „Amerika“ smeštena u vranjskoj kasarni.[6] Ova jedinica je oktobra 1918. godine došla u Vranje po naređenju načelnika saniteta srpske vojske pukovnika dr Đoke Vladisavljevića. Pripadnice ove bolnice napustila su Ostrovo u kome su radila u vreme proboja solunskog fronta i došle u Vranje u komeje de je njihova pomoć bila najpotrebnija, jer od Skoplja do Niša nije bilo nijedne bolnice, a u Vranju nije bilo lekara, jer od 8 koliko ih je bilo pre Velikog rata prem inulo je 7 a jedini preživeli lekar je postavljen za lekara u Vojnoj bolnici u Kumanovu.
Iako je rat završen njegove tragične posledice su se i dalje osećale. U varoš su se vraćali demobilisani Vranjanci a po njihovim kućama vladao je španski grip. Nakon epidemije španskog gripa, bolnicu je čekala i epidemija pegavca s početka 1919. godine. Šest medicinskih sestara koje su dobile pegavi tifus je ozdravilo, ali je preminula Agnes Erl, previjajući nogu bolesnika obolelog od pegavca. Na njenu sahranu došlo je na hiljade ljudi iz Vranja i okoline.[7]
Kada je epidemija sanirana u aprilu 1919. odeljenje za pegavi tifus, bilo je pretvoreno u hirurško, u koje su nagrnuli svi oni građani koji su bili na listi čekanja za operaciju. Otvoreno je i dečje hirurško i ginekološko odeljenje.
U Vranju je bolnica radila godinu dana, do oktobra 1919. godine i u ovom delu Srbije dala najveći mogući doprinos u suzbijanju epidemija španske groznice i pegavca, i pružanju opšte medicinske, ginekološke, pedijatrijske i hirurške pomoći vojnicima i civilnom stanovništvu Vranja i okoline.[7] Tako je ova bolnica postala jedina strana bolnica koja je na tlu Srbije radila i godinu dana u miru, nakon završetka ratnih operacija, pomažući Srbiji, onda kada je to bilo najpotrebnije.[8] Pre potpunog prestanka rada misije Škotskih žena, ledi Haton je pomogla da se u Vranju otvori okružna bolnica, za celokupni doprinos ona je dobila je Orden sv. Save i Orden Belog orla.[7][9]
Kada je bolnica predata srpskim vlastima, većina članova Bolnice škotskih žena — Jedinica „Amerika“ se vratilo kući i nastavila svoje predratne živote, dok su druge ostale u Srbiji da bi nastavile pružati medicinsku pomoć Srpskom narodu u teškom posleratnom periodu.
Bolnica između dva rata uredi
Kada je sredinom oktobra 1919. godine završena misija Bolnice škotskih žena — Jedinica „Amerika“ u Vranju, okružna bolnica je vrlo brzo reorganizovana i postala temelj obnove i daljeg razvoja zdravstva u Vranju, a Bolnica je iz vranjske kasarne prebačena u privatnu kuću u današnjoj Dušanovoj ulici. Za njenog upravnika postavljen je dr Panta Kostić.
U jesen 1928. godine na ime nemačke nadoknade za ratnu štetu učinjenu u Velkom ratu, u Vranju je podignuta jedna a 1929. godine i druga Dekerova baraka, u kojima je formirana Nova bolnica, nešto iznad današnjeg Antituberkoloznog dispanzera.
Zahvaljujući dr Antunu Sasu 1936. godine Okružne bolnice (kasnije nazvana Banovinske bolnice „Džona Frotingama“ ) iz tada već trošnih Dekerovih baraka preseljena je zgradu Amerikanskog doma za ratnu siročad, koji je prestao sa radom 1934. godine.
Beogradski trgovac, rođeni Vranjanac, Jovan Janković Lunga izgradio je Hirurški paviljon sa svim potrebama za tadašnju modernu hirurgiju. Paviljon je osveštan i otvoren 17. jula 1938. godine. Prvi načelnik formiranog Hirurškog odeljenja bio je dr Slobodan Palamarević, koji će kasnije postati jedna od najzaslužnija ličnost za razvoj hirurgije u Vranju.[8]
Tako je tek u četvrtoj deceni ji 20. veka Vranje dobilo kompletni ju zdravstvenu službu, ko ju su činile bolnička, sreska, opštinska gradska, opštinska seoska zdravstvena služba, služba soci jalnog zdravstvenogosiguranja i služba preventivne medicine.[10]
-
Hirurški paviljon -
Pozivnica za otvaranje Hirurškog paviljona
Bolnica nakon Drugog svetskog rata uredi
Po završetku drugog svetskog u Vranju se osnivaju dve najznačajnije zdravstvene ustanove Vranjskog okruga, Dom narodnog zdravlja i Opšta bolnica, čije osnivanje je pomogla Uprava Ujedinjenih nacija za pomoć i obnovu koja je uputila vranjskoj bolnici 200 bolesničkih kreveta, nešto posteljine, kao i novu medicinsku opremu.
U bolnici su tako s kraja 1940-tih stvoreni uslovi za obnovu rada i za otvaranje prvih odeljenja. Među prvima je otvoreno Dečje odeljenje, čiji je osnivač i prvi šef bila doktorka Ksenija Mitrović-Aćimović. Osnivaju se potom Interno, Infektivno, Grudno i Ginekološko-akušersko odeljenje i tako redom.
Posle oslobođenja Vranja 1944. godine, sve tri privatne apoteke radile su po ranijem zakonu za privatne apoteke. Odlukom Gradskog narodnog odbora u Vranju br. 21206 od 14. oktobra 1948. godine, osnovana je Gradska narodna apoteka u Vranju kao državno privredno preduzeće lokalnog značaja.[11]
Početkom sedamdesetih godina 20. veka izgrađeno je novo zdanje Internog odeljenja, a nova zgrada Dečjeg odeljenja sagrađena je 1969. godine odmah pored novog zdanja Internog odeljenja.
Tokom 1958. godine Opšta sreska bolnica otvarila je Otorinolaringološko odeljenje a njegov prvi načelnik je bio dr Dragomir Zdravković.
Sledi 1964. godine osnovanje Neuropsihijatrijskog odeljenje, čiji je osnivač i bio dr Aleksandar Mitrevski, lekar skopske Neuropsihijatrijske klinike. Te godine počinje sa radom i Radiologija kada dobija čitav jedan sprat u novoizgrađenoj zgradi Internog odeljenja, i moderna biohemijska laboratorija koja je useljena u novu zgradu Internog odeljenja, kao i bolnička apoteka.
Treća etapa u izgradnji bolnice završena je 1973. godine i podrazumevala je izgradnju nove zgrade i formiranje i organizaciju novih odeljenja bolnice, Ortopedskog, Urološkog, Očnog.
Usledila je i četvrta etapa u izgradnji bolnice koja je obuhvatila izgradnju Infektivnog i Grudnog odeljenja 1975. godine, kao i Ginekološko-akušerskog odeljenja 1980. godine i Službe za patologiju (osnovana 1978. godine).
Danas se Vranjska bolnica nalazi pred završetkom projekta koji će zameniti Bolnicu paviljonskog tipa kakva je ona sada sa svim svojim nedostacima.
Delatnost uredi
Opšta bolnica u Vranju obavlja polikliničku i stacionarnu zdravstvenu delatnost, u okviru koje:
- Prati zdravstveno stanje stanovništva i zdravstvenu zaštitu u oblastima za koje je osnovana i preuzima i predlaže mere za njihovo unapređenje;
- Prati i sprovodi metode i postupke prevencije, dijagnostike, lečenja i rehabilitacije zasnovane na dokazima, a naročito one utvrđene stručno-metodološkim protokolima;
- Obezbeđuje uslove za stručno usavršavanje zaposlenih i za unapređenje organizacije i uslova rada;
- Sprovodi mere radi sprečavanja neželjenih komplikacija i posledica pri pružanju zdravstvene zaštite, kao i mere opšte bezbednosti za vreme boravka pacijenata u Opštoj bolnici u Prokuplju i obezbeđuje stalnu kontrolu sprovođenja ovih mera;
- Organizuje i sprovodi mere u slučaju elementarnih i drugih većih nepogoda a u okviru svojih delatnosti vrši poslove odbrane zemlje koji se odnose na planiranje, organizovnje, pripremanje i osposobljavanje za rad u slučaju ratnog i vanrednog stanja
- Odgovorna je za vršenje usluga iz delatnosti za koju je registrovana, na nivou utvrđenh planova odbrane i odluka nadležnih organa;
- Organizuje i sprovodi stručno usavršavanje zdravstvenih radnika, zdravstvenih saradnika i ostalih zaposlenih u Bolnici radi unapređenja kvaliteta stručnog rada i proveru tih mera ;
- Organizuje i sprovodi mere stalnog unapređenja kvaliteta stručnog rada i sprovodi njegovu unutrašnju proveru;
- Sprovodi mere radi sprečavanja neželjenih komplikacija i posledica pri pružanju zdravstvene zaštite
- Sprovodi mere opšte bezbednosti za vreme boravka pacijenata u Opštoj bolnici Prokuplje i obezbeđuje stalnu kontrolu ovih mera.
Organizacija rada uredi
Opšta bolnica Vranje obavlja zdravstvenu delatnost na sekundarnom nivou koja obuhvata:
- prijem i zbrinjavanje urgentnih stanja,
- specijalističko konsultativne preglede,
- dijagnostičku obradu,
- lečenje i rehabilitaciju
Rezultati rada uredi
| Broj postelja | Broj ispisanih bolesnika | Broj dana lečenja | Prosečna dužina lečenja (dani) |
Prosečna dnevna zauzetost postelja (%) |
Obrt bolničkih postelja |
|---|---|---|---|---|---|
| 501 | 13.918 | 98.685 | 7,1 | 54,0 | 27,8 |
Organizaciona struktura uredi
Opšta bolnica koja obavlja stacionarnu i specijalističko – konsultativnu delatnost i druge delatnosti preko organizovane službe za obavljanje specijalističko – konsultativne i stacionarne zdravstvene delatnosti i druge delatnosti organizovana je na sledeći način:
- Upravni organi
- Direktor
- Upravni odbor
- Nadzorni odbor
- Stručni organi Opšte bolnice
- Stručni savet
- Stručni kolegijum
- Etički odbor
- Komisija za unapređenje kvaliteta rada
- Odeljenja, medicinske i nemedicinske službe
Organizaciona struktura odeljenja, medicinskih i nemedicinskih službi prikazana je na donjoj tabeli:
| Odeljenja | Službe | Zajedničke nemedicinske službe |
|---|---|---|
| Prijemno trijažno | Služba za transfuziju krvi | Sektor za opšte i pravne poslove |
| Interno | Služba za kliničkoj biohemijsku laboratorijsku dijagnostiku | Sektor za finansijsko ekonomske poslove |
| Hirurško | Služba za patologiju | |
| Ginekološko-akušersko | Služba za radiologiju | |
| Dečije | Služba za anesteziologiju i reanimatologiju | |
| Psihijatrijsko | Služba za medicinsko snabdevanje | |
| Neurološko | Služba za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju | |
| Očno | Dnevna bolnica | |
| Urološko | ||
| Ortopedsko i traumatološko | ||
| Infektivno | ||
| ORL | ||
Napomene uredi
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Uredba o planu mreže zdravstvenih ustanova Republike Srbije”. paragraf.rs. Službeni Glasnik RS. Pristupljeno 1. 5. 2020.
- ^ Mihajlović D. Razvoj zdravstvene službe u Vranju od vremenacarstva Nemanjića do polovine XX veka. Vranje: Muzej zdravstveneslužbe u Vranju; 1968.
- ^ a b Arhiv Srbije (1883): Sanitetsko odeljenje, Ministarstvo unutrašnjihdela Del. broj 31 – Konduit lista lekara u Okrugu Vranjskom za 1882.godinu
- ^ Krajnović D, Arsić J, Milošević-Georgijev A, Manojlović J. Thefirst pharmacy in Vranje with educated pharmacist and itsdevelopment. Vojnosanit Pregl. 2014; 71(10):978-84
- ^ „Istorijat bolnice u Vranju”. Zdravstveni centar Vranje. Pristupljeno 8. 5. 2020.
- ^ Popović Filipović, Slavica, Za hrabrost i humanist, Bolnice škotskih žena u Srbiji i sa Srbima za vreme Prvog svetskog rata 1914-18. godine, Signature, Beograd, 2007.
- ^ a b v Antić V, Vuković Ž. Australijska medicinska misija sa srpskom vojskom na Solunskom frontu Vojnosanit Pregl 2008; 65(2): 179–183.
- ^ a b Antić V. Bolnica u Vranju. Vranje: Vranjske knjige; 2003.
- ^ * Gugl buks o Izabel Haton
- ^ Mihajlović D. Prilozi iz zdravstvene kulture Vranja i njegove okoline.In: Vranje kroz vekove. Vranje: Glavni odbor za obeležavanje devetvekova Vranja, SO Vranje; 1993. p.390
- ^ Istorijski arhiv Vranje „31. januar“: Uprava i javne službe, Skupštinaopštine – Zapisnik sa sastanka Gradskog narodnog odbora u Vranjuod 14. oktobra 1948
- ^ Zdravstveno-statistički godišnjak za 2015. godinu, Institut za javno zdravlje Srbije
- ^ „Organizaciona struktura zdravstvenih ustanova Srbije” (PDF). www.batut.org.rs. Pristupljeno 7. 5. 2020.