Pavle Strijemljanin
Pavle Strijemljanin (1432- 1494), tamiški grof, general-kapetan Donjih delova Mađarske, srpski narodni junak, plemić, vojskovođa.
Narodni junak uredi
Srpska narodna epska tradicija ga beleži u pesmama starijih vremena i pokosvskog ciklusa, poput onih u Erlangenskom rukopisu: Kad se svadio Ognjeni Vuk i ban Pav'o Strijemljanin. Pitoreskan je lik mađarskih i rumunskih bajki, gde je najčešće u društvu kralja Matije.
Istorijska ličnost uredi
Poreklo Pavla je ili mađarsko, ili srpsko. Mađarski i srpski istraživači smatraju da je Pavle potomak Vuka Brankovića. Sedište grofije Pavla Strijemljanina je Vesprem i Nođvažonska tvrđava. Nakon 1490. Pavle podržava poljskog kralja Vladislava Drugog. Ženi se kćerkom Blaža Podminickog. Nosi titule comes Temesiensis (Tamiški grof) i generalis capitaneus inferiorum partium regni (general-kapetan Donjih delova Mađarskog kraljevstva).
Desetrac o Pavlu Stremenjaninu i Đerzelez Aliji uredi
Glavni je lik najstarije sačuvane epske narodne pesme iz 1476. godine, koja je ujedno i jedina sačuvana mađarska epska pesma (Opsada Šapca). Manuskript te pesme se čuva u Nacionalnoj biblioteci Sečenji u Budimpešti. I otkriven ga je Vegžej 1871.
Pesma pominje i druge epske ličnosti srpske narodne tradicije poput Alije Đerzeleza, kralja Matije, Mehmeda Drugog. U vezi sa samim događajima su i Dmitar Jakšić, Zmaj Ognjeni Vuk, Vlad Cepeš.
Izvori uredi
- Ljubomir Stepanov: Srbi u Knezu (Temišvar, 1998)