Pamuklija

Pamuklija je deo srpske narodne nošnje koje su nosile žene u hladnijim delovima godine. Razlikuju se mala i velika pamuklija.

Izgled

Mala pamuklija pravila se od „lica” (porheta-jače haljina koja je na naličiju napravljena da bude čupava ili druge kupovne haljine). Iznutra je postavljena, pa ispunjena pamukom i jednostavno isprošivana, u redove. Duga je do kukova, krojena oko struka, bez rukava, spreda se zakopčavala kopčama. Nosile su je žene, mesto đudice.

Velika pamuklija bila je takođe od „lica” postavljena i ispunjena pamukom, pa isprošivana u redove. Imala je duge rukave, dostizala je dužinu do kukova, a sa prednje strane se preklapala i zakopčavala skoro pod miškom. Izrez oko vrata je bio mali. Pamuklije su nošene preko jeleka i gunjića.^[1]

Svakodnevne pamuklije izraživale su se od cica-kupovne krpe ili od raznobojnog platna koje je moglo biti smeđe, crne, modre ili zelene boje.

Praznične pamuklije pravile su se od čoje ili somota (u selima bliže Loznici)^[2] ili u Dragačevu^[3]. Bile su ukrašene gajtanima i bućmom.

Nošenje

Velike pamuklije nosile su starije žene, dok su male nosile devojke i mlađe žene. Velike prestaju da budu u upotrebi od Prvog balkanskog rata, dok se male pamuklije upotrebljavaju kao gornji svečani haljetak do posle Prvog svetskog rata.

Dok su se zubun i gunjić više upotrebljavali u potplaninskim selima, odeća od kupovnih materijala poput jeleka, libada, pamuklije i reklja su se više nosile u ravničarskim krajevima.^[4] Nošenje pamuklije nije bilo rasprostranjeno svugde, ne samo zbog različitih kulturnih uticaja, već i zbog skupoće i pristupačnosti različitih sirovina, kao i vremenskih prilika koje su zahtevale punije materijale. Tako žene koje su posedovale zubun i gunjić uglavnom nisu imale i pamukliju ili jelek, libade ili reklje. Sukneni haljetci su nošeni više u potplaninskim selima dleom zbog toplotnih svojsta sukna. Sa druge strane pamuklija je bila zastupljenija u u nižim selima izloženim strujanjima i uticajima iz susednih naprednijih oblasti.

Manja pamuklija se pravila od istog materijala kao i velika pamuklija, ali je ređe nošena u odnosu na druge zimske haljetke dugih rukava, poput na primer suknene "aljine". Veliku pamukliju su nosile imućnije žene u Rađevini, najviše u selima niže Rađevine gde su nošene i male pamuklije^[4].

Vidi još

Reference

^ Radović, Bosiljka (1953). Ženska narodna nošnja u Mačvi i Pocerini, u: Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu, XVI knj. Beograd: Etnografski muzej u Beogradu. str. 15—16.
^ Jovanović, Milka; Bjeladinović, Jasna (1964). „Narodna nošnja”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. XXVII: 250.
^ „Narodne nošnje Dragačevo”. Riznica Srpska. Pristupljeno 29. 9. 2019. ^{[mrtva veza]}
^ ^a ^b Bjeladinović, Jasna (1965—1966). „Narodna nošnja u Rađevini”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. XXVIII-XXIX: 250.

Literatura

Bosiljka Radović, Ženska narodna nošnja u Mačvi i Pocerini, u: Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu, knj. XVI, Beograd, 1953.

[1] Radović, Bosiljka (1953). Ženska narodna nošnja u Mačvi i Pocerini, u: Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu, XVI knj. Beograd: Etnografski muzej u Beogradu. str. 15—16.

[2] Jovanović, Milka; Bjeladinović, Jasna (1964). „Narodna nošnja”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. XXVII: 250.

[3] „Narodne nošnje Dragačevo”. Riznica Srpska. Pristupljeno 29. 9. 2019. ^{[mrtva veza]}

[:0-4] Bjeladinović, Jasna (1965—1966). „Narodna nošnja u Rađevini”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. XXVIII-XXIX: 250.

[1]

[2]

[3]

[4]