Pekvotski rat
Pekvotski rat (1636—1638), je bio oružani sukob na teritoriji Nove Engleske između starosedelaca Pekvota na jednoj strani i engleskih kolonista iz kolonija Masačusets Bej, Plimut, Konektikat i Sejbruk i njihovih saveznika Mohiganaca i Naraganseta na drugoj strani.
| Pekvotski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bakrorez koji prikazuje scenu iz Pekvotskog rata | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Pekvoti |
Engleski kolonisti iz kolonija: Domorodački saveznici Engleza: | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| sahem Sasakus |
kapetan Džon Anderhil Džon Mejson sahem Unkas sahem Mintanomi | ||||||
Rat je okončan potpunim porazom Pekvota, koji su pre rata bili najznačajniji starosedelački narod Nove Engleske. Nakon rata kolonijalne vlasti su ih proglasile izumrlim. Jedan deo preživelih je ostao u pekvotskim oblastima, ali kao deo drugih domorodačkih naroda, pre svih Mohiganaca.
Uzrok uredi
Dugogodišnje napetosti u odnosima između engleskih Puritanaca iz Masačusetsa (kolonije Masačusets Bej i Plimut) i Konektikata (kolonija Sejbruk i kolonija Konektikat (gradovi Hartford, Vedersfild i Vindzor)) i Pekvota, dovele su 1636. do izbijanja rata. Takođe su između različitih domorodačkih naroda postojale nesuglasice, vezane za trgovinu krznom sa Evropljanima, pre svega između Pekvota i Mohiganaca. Dok su Pekvoti trgovali sa Holanđanima, Mohiganci su trgovali sa Englezima. Jedan od značajnijih događaja bio je napad Pekvota na grupu Matabeseta u blizini holandske trgovinske postaje Kuća dobre nade, u kome su neki od njih bili ubijeni.[1] Do ovog napada je došlo, jer su Pekvoti želeli da isključivo oni trguju sa Holanđanima. Holanđani su reagovali tako što su kidnapovali i kasnije ubili pekvotskog sahema Tatobema.[1] Ipak, Holanđani i Pekvoti su izgladili odnose, a Pekvoti su uspostavili monopol na trgovinu sa Holanđanima.
Do zaoštravanja odnosa između Engleza i Pekvota došlo je 1634. kada su pekvotski vazali Zapadni Niantici ubili engleskog trgovca Džona Stouna i 7 članova njegove posade. Pekvoti su ponudili nekoliko mogućih objašnjenja za njegovo ubistvo, jedna od mogućnosti je bila osveta za prethodno ubistvo pekvotskog sahema Tatobema, koje su izvršili Holanđani. U tom slučaju razlog ubistva Stouna i njegove posade bi mogao biti to što su Indijanci mislili da su oni Holanđani.[2] Prema drugoj verziji Džon Stoun je ubijen, jer je kidnapovao grupu Zapadnih Niantika i prisilio ih da mu budu vodiči, cilj mu je bio da kidnapuje niantičke žene i decu, koje bi zatim prodao u roblje.[1]
Nakon ubistva drugog engleskog trgovca Džona Oldama u julu 1636, koji je ubijen u blizini ostrva Blok Ajlend, a koga su ubili naragansetski vazali Istočni Niantici, došlo je do napada Engleza na Pekvote, čime je započeo Pekvotski rat.[3] Englezi su napali Pekvote, jer su oni dali utočište ubicama Džona Oldama.[4] Nakon izbijanja rata Mohiganci i Naraganseti su ušli u rat na strani Engleza.
Tok Rata uredi
U znak odmazde za napad na svoje selo Pekvoti su opseli englesku tvrđavu Sejbruk. U toku jeseni i zime 1636. tvrđava Sejbruk se nalazila pod opsadom. Aprila 1637. Pekvoti su sa saveznicima iz matabesetskog plemena Vongank napali grad Vedersfild, pri čemu su ubili 6 muškaraca i 3 žene, a 2 devojke su zarobili (kćerke Vilijama Svejna za koje su kasnije otkup platili Holanđani).[5][6][7]
Sledeće godine u maju 1637. udružene snage engleskih kolonista (iz gradova Hartford, Vedersfild i Vindzor) i domorodačkih saveznika Mohiganaca i Naraganseta napale su i uništile pekvotsku tvrđavu Mistik. Vođe kolonista iz 3 engleska grada u Konektikatu (Hartford, Vedersfild i Vindzor) sastale su se u Hartfordu, gde su osnovale miliciju i za njenog komandanta postavili Džona Mejsona. Pod komandom Mejsona nalazilo se 90 pripadnika konektikatske milicije i 70 mohiganskih ratnika pod komandom sahema Unkasa. Njihov zadatak je bio napad na pekvotske tvrđave Mistik i Vajnšoks. Njima se u tvrđavi Sejbruk pridružilo 20 vojnika kolonije Masačusets bej pod komandom Džona Anderhila. Oni su zatim na 3 broda otplovili do zaliva Naraganset, gde im se pridružila grupa od 200 naragansetskih ratnika. Odatle su odmarširali do pekvotske tvrđave Mistik. Zbog iscrpljenosti, Englezi su odlučili da napadnu samo tvrđavu Mistik. Rano u zoru 26. maja 1637. napali su tvrđavu, u kojoj se u tom trenutku nalazio mali broj pekvotskih ratnika. Nakon što su pekvotski ratnici pružili jak otpor, kapetan Mejson je shvatio da je jedini način da poraze Pekvote izazivanje požara u tvrđavi. Nakon što su Englezi zapalili pekvotske Vigvame, povukli su se iz tvrđave u kojoj se ubrzo požar proširio. Englezi su formirali prsten oko tvrđave i pucali su na svakog ko je pokušao da pobegne, Mohiganci i Naraganseti su formirali spoljni prsten i ubijali su svakog ko bi uspeo da pobegne Englezima. U roku od jednog sata između 400 i 500 Pekvota većinom žena i dece bilo je ubijeno. Samo 7 Pekvota je živo zarobljeno i 7 je uspelo da pobegne.[8][9] Urođenički saveznici, Naraganseti i Mohiganci, bili su zaprepašćeni surovošću koju su pokazali Englezi masovnim ubijanjem pekvotskih žena i dece.
Nakon uništenja tvrđave Mistik, Englezi i Mohiganci su započeli povlačenje na zapad ka ušću reke Temze, gde je trebalo da se ukrcaju na svoje brodove, a njihovi Naragansetski saveznici su se povukli na istok ka svojoj teritoriji. U toku povlačenja Engleze i Mohigance su napadali pekvotski ratnici. Prema izveštaju Džona Anderhila u ovim napadima je poginulo više pekvotskih ratnika nego u masakru u tvrđavi Mistik.[8]
Anderhil, ranjeni Englezi i deo Mohiganaca se ukrcao na brodove i otplovio ka tvrđavi Sejbruk. Mejson, preostali Englezi i većina Mohiganaca je preko noći ostala na zapadnoj obali reke Temze. Sutradan su odmarširali do reke Konektikat, odakle su prebačeni u tvrđavu Sejbruk. Tokom povlačenja zarobljeno je 10 pekvotskih ratnika i 8 žena. Od 10 ratnika, 6 je pogubljeno, a od 4 pošteđena, svakom od indijanskih sahema je dat po jedan. Četiri žene su ostale u tvrđavi, a 4 su poslate uzvodno u druge konektikatske gradove. Ubrzo je došlo do spora između Engleza i Mohiganaca oko raspodele žena, koji su Englezi rešili tako što su pogubili žene.[8]
Pekvoti su nakon uništenja tvrđave Mistik napustili svoja naselja u strahu od novih napada i podelili su se u manje grupe. Poslednja značajna bitka „Ferfild Svomp Fajt” desila se 13. jula u močvari koja se danas zove močvara Pekvot, ona je istovremeno i jedina bitka u ratu u kojoj su Pekvoti koristili vatreno oružje. Nakon nekoliko sati borbe i obećanja Engleza da neće biti ubijene, pekvotske žene su se predale, posle rata sve su prodate u ropstvo. Većina pekvotskih ratnika je uspela sledećeg jutra da se probije kroz engleske linije i da pobegne.[8]
Nekoliko sati pre nego što su Englezi došli do močvare, sahem Sasakus je sa još 6 sahema, nekoliko žena i 20 ratnika pobegao na sever na teritoriju Mohoka, gde su želeli da traže njihovu pomoć u borbi protiv Engleza. Krajem jula 1637. grupa ratnika Mohoka i Mohiganaca je iznenada napala njihove vigvame. Sahem Sasakus je odmah ubijen, a nekolicina Pekvota koja je uspela da pobegne je ubrzo uhvaćena i pogubljena.[8]
Kraj rata i posledice uredi
Pekvotski rat je formalno završen potpisivanjem Hartfordskog sporazuma 21. septembra 1638. Prema sporazumu preživeli Pekvoti su podeljeni između Mohiganaca i Naraganseta i zabranjeno im je da se nazivaju Pekvoti. Pekvotima je sporazumom zabranjeno da se ikada više vrate na svoju zemlju.[8]
Oko 1.500 Pekvota je ubijeno u toku rata. Ostali su bili zarobljeni i postali su robovi ili sluge. Neki su uspeli da pobegnu i da se pridruže Mohocima ili Nianticima na Long Ajlendu. Na kraju, deo Pekvota se vratio na svoju tradicionalnu zemlju, gde su neki pekvotski rodovi „prijateljski” (prema Englezima) uspeli da opstanu. Većina zarobljenih je dodeljena savezničkim narodima Mohigancima i Naragansetima, ali su mnogi prodati u ropstvo na ostrvu Bermuda.[10][11][12][13]
Reference uredi
- ^ a b v Sultzman, Lee. „Pequot history”. First Nations Issues of Consequence.
- ^ Cave 1996, str. 58–60
- ^ Cave, The Pequot War, pp. 104-105.
- ^ „BRADFORD'S HISTORY "OF PLIMOTH PLANTATION."” (PDF). str. 491. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 05. 2016. g. Pristupljeno 22. 12. 2018.
- ^ Atwater 1902, str. 610.
- ^ Griswold 2012, str. 45.
- ^ Games 1999, str. 167.
- ^ a b v g d đ The History of the Pequot War
- ^ Mason, John. A Brief History of the Pequot War: Especially of the Memorable taking of their Fort at Mistick in Connecticut in 1637 (Boston: S. Kneeland & T. Green, 1736), p. 10.
- ^ Lion Gardiner, "Relation of the Pequot Warres," History of the Pequot War: The Contemporary Accounts of Mason, Underhill, Vincent, and Gardiner (Cleveland, 1897). pp. 138
- ^ Ethel Boissevain, "Whatever Became of the New England Indians Shipped to Bermuda to be Sold as Slaves," Man in the Northwest 11 (Spring 1981). pp. 103-114
- ^ Kupperman 1993, str. 172
- ^ „Rootsweb: Pequot-Bermudian Reconnection Festival 2002”. Arhivirano iz originala 17. 12. 2008. g. Pristupljeno 13. 09. 2016.
Literatura uredi
- Cave, Alfred (1996). The Pequot War. Amherst: University of Massachusetts Press.
- Kupperman, Karen O. (1993). Providence Island, 1630-1641: The Other Puritan Colony. Cambridge, MA: Harvard University Press. str. 172.