Позориште (1871—1908), часопис
Pozorište (1871—1908) je list Srpskog narodnog pozorišta koji je, izuzev 1880. i 1883, izlazio u kontinuitetu 37 godina. Osnivač i urednik Pozorišta bio je Antonije Hadžić.
,_%C4%8Dasopisa_Srpskog_narodnog_pozori%C5%A1ta,_urednik_Antonije_Had%C5%BEi%C4%87;_Pozori%C5%A1ni_muzej_Vojvodine.jpg) Naslovna strana prvog broja časopisa | |
| Vlasnik | Pozorišni muzej Vojvodine |
|---|---|
| Izdavač | Srpsko narodno pozorište |
| Glavni urednik | Antonije Hadžić |
| Osnivanje | 1871. |
| Jezik | srpski |
| Ukidanje | 1908. |
| Sedište |  Austrougarska Novi Sad |
Osnivanje časopisa uredi
Nakon što je Srpsko narodno pozorište 1871. godine uspelo da se izbori za svoju prvu zgradu - Građansku dvoranu, na inicijativu Antonija Hadžića, upravitelja srpske narodne pozorišne družine - Društvo za Srpsko narodno pozorište počinje da izdaje list koji je prvenstveno imao za cilj da se publici skrene što veća pažnja na samo pozorište.[1] Naime, u njemu su pisani članci o odigranim pozorišnim predstavama, izvedbama glumaca, kao i najave budućih predstava. Istovremeno, bio je to i repertoar SNP-a i časopis o pozorišnoj umetnosti. Tu su pisani prikazi i kritike o pojedinim premijerama. U tim kritikama, ako se o nekom komadu pisalo sa izvesnim zamerkama, činjeno je to obično uzdržano, umerenim tonom, da se ne bi Pozorištu nanela šteta. [2]List je u uredništvu Antonija Hadžića počeo da izlazi 26. decembra 1971. Osim 1880. i 1883, izlazio je u većem ili manjem obimu brojeva sve do 1908. godine.
Izdanja uredi
U početku je, tokom boravljenja i angažovanja Pozorišnog ansambla SNP-a u Novom Sadu, list izlazio četiri puta nedeljno, a na poslednjoj strani bi bio plakat predstave u najavi.[1] Kada je SNP početkom maja 1872. završilo s priređivanjem predstava u Novom Sadu i otputovalo na gostovanje u Vukovar, urednik Antonije Hadžić se pobrinuo da Listu obezbedi izlaženje i u periodima kada se pozorišna družina nalazila van Novog Sada - na gostovanjima. Za urednika je tada postavljan Jovan Bošković, koji je od početka maja 1872. do marta 1875. na uredničkim poslovima Pozorišta bio veoma angažovan. List je tada izlazio dva puta mesečno.[3]
Prvi broj Pozorišta koje je izašlo 26. decembra 1871. i celo godište 1872. štampani su na formatu 26 x 20 cm, od 1873. do 1885. na formatu 31 x 24 cm, a od 1886. do 1908. na formatu 33 x 24 cm.[3][4]
Posle jedinog broja iz 1908. list Pozorište je prestao da izlazi.
Značaj uredi
Pozorište, je kroz dugi niz svog opstanka, okupilo oko sebe dobre saradnike, recenzente i kritičare; prikupilo je obilnu građu za istoriju srpskog pozorišta; donosilo je izveštaje o radu i stanju Srpskog narodnog pozorišta, kao i rasprave o pozorišnoj umetnosti, biografije i nekrologe glumaca, obračune mesnih pozorišnih odbora o davanim predstavama, a objavljivalo je i pozorišne komade.[1]
Novo Pozorište uredi
Dve godine nakon izlaženja poslednjeg broja Hadžićevog Pozorišta (koje je bilo organ Društva za Srpsko narodno pozorište)[5], ponovo ga je, pod istim imenom, pokrenulo Srpsko učiteljsko deoničarsko društvo „Natošević“ u Novom Sadu sa Jovanom Grčićem kao urednikom. U novembru 1909. izašlo je 8 brojeva Lista na kojima se godina izlaženja nadovezivala na ranije Pozorište, jer je novo uredništvo htelo nastavi rad ovog Hadžićevog lista . Međutim, Upravni odbor Društva za Srpsko narodno pozorište je Grčiću osporio pravo da preuzme ime i nadoveže se na njegova ranija godišta tako da je Jovan Grčić od 21. XI 1909. izdavao List pod imenom Novo Pozorište.[3]
Reference uredi
- ^ a b v Tomandl, Mihovil. Srpsko pozorište u Vojvodini II. Novi Sad: Matica srpska, 1954, str. 13
- ^ Militar, Triva. Antonije Hadžić i Srpsko narodno pozorište : nekadašnje đačke predstave Srpskog narodnog pozorišta, separat, Novi Sad, 1961, str. 4
- ^ a b v „POZORIŠTE | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 14. 1. 2019.
- ^ Pozorište / uređuje A. [Antonije] Hadžić. - God. 1, br. 1 (26. dec. 1871)-god. 34, br 8 (1909) ; God. 1, br. 9 (1909)-god. 2, br. 24 (1910) ; N.s., god. 36, br. 1 (1968/69)-god. 75, nov. (2008/2009). - Novi Sad : Srpsko narodno pozorište, 1871-1909 ; 1909-1910 ; 1968-2009 (Novi Sad : Srpska narodna zadružna štamparija). - Ilustr. ; 35 cm
- ^ Tomandl, Mihovil. Srpsko pozorište u Vojvodini II. Novi Sad: Matica srpska, 1954, str. 96