Pokolj u Mi Laju
Ovom članku potrebni su dodatni izvori zbog proverljivosti. (mart 2020) |
Pokolj u Mi Laju je masovno pogubljenje vijetnamskih civila koje izvršila vojska Sjedinjenih Američkih Država, 16. marta 1968. Procene o broju ubijenih osoba se kreću od 347 (rezultati istrage koju je sprovela američka vlada) do 504 (na spomeniku žrtvama pokolja ispisano je toliko imena). Žrtve su bile starosti od jedne do 82 godine.[traži se izvor]
| Pokolj u Mi Laju | |
|---|---|
 | |
| Mesto | Mi Laj, Vijetnam |
| Datum | 16. mart 1968. |
| Vrsta napada | pokolj |
| Ubijeno | 347—504 |
| Počinioci | vojska Sjedinjenih Američkih Država |
Pozadina uredi
Četa Čarli, 1. bataljona, 20. pešadijskog puka, 11. brigade, 23. pešadijske divizije je stigla u Južni Vijetnam decembra 1967, tri meseca pre dešavanja u Mi Laju. Prvih meseci jedinica nije učestvovala u dirktnim borbama protiv Vijet Konga, ali je i pored toga imala gubitke od 23 ranjena i pet poginulih vojnika, koji su stradali od zamki i nagaznih mina.
U sklopu Tet ofanzive, 48. bataljon Narodnog fronta za oslobođenje Južnog Vijetnama je izvršio napad na Kvan Naj. Napad je bio odbijen i oni su bili primorani na povlačenje. Vojna obaveštajna služba je došla do saznanja da se 48. bataljon povukao ka selu Son Mi i da se glavnina snaga skriva u tom selu i u nekoliko susednih zaseoka, među kojima je bio i Mi Laj. Američke snage su pripremile veliku ofanzivu na ta sela, u cilju pronalaženja i uništavanja neprijateljskih jedinica u njima.[traži se izvor]
Izvršenje uredi
Dva voda čete Čarli, su otpočela napad nešto posle osam časova, 16. marta 1968. nakon kratke artiljerijske pripreme i napada helikoptera. U selu nisu naišli na bilo kakav otpor niti je bilo ko uzvratio vatru. Jedan vod kojim je komandovao poručnik Vilijam Keli je otvorio vatru na nenaoružane civile. To je iskra koja je dovela do toga da vojnici počnu sa ubijanjem svega što se micalo, i ljudi i životinja. Prvi vod je u centru sela okupio grupu od 70 do 80 seljana. Poručnik Keli je izdao naređenje svojim ljudima da pucaju u civile a i sam se priključio ubijanju. Prema kasnijim svedočenjima, Keli je uzimao puške iz ruku onih koji su odbili da slušaju njegova naređenja i iz njih ubijao civile.[traži se izvor]
Drugi vod je u severnom delu sela pobio još jednu veliku grupu civila, njih oko 70. Treći vod se napadu priključio kasnije, sa zadatkom da pomogne u slamanju daljeg otpora. Oni su učestvovali u likvidaciji preostalih preživelih i ranjenika.
Pre nego što je napad opozvan ubijeno je preko 500 civila, među kojima je bilo žena i dece. Veliki broj ubijenih je bačen u kanal za navodnjavanje. Mnoge žene su silovane, zarobljeni su bili mučeni a veliki broj njih je bio i osakaćen. Vojnici su pored vatrenog oružja koristili bombe i bajonete.[traži se izvor]
Tokom naredna dva dana četa je učestvovala u spaljivanju sela i uklanjanju leševa. U pokolju je neposredno učestvovao mali broj vojnika, dok se većina držala po strani i nije pokušala da spreči ubijanje. Oni čak nisu ni podneli žalbe, protiv onih koji su poklali nedužne civile, svojim nadređenima.[traži se izvor]
Tokom trajanja akcije jedan od vojnika je ranjen. On se upucao u nogu sopstvenim pištoljem. Prema jednoj verziji priče to se desilo slučajno, dok je prema drugoj to učinio namerno da ne bi učestvovao u tim dešavanjima.
Istraga uredi
Odmah nakon akcije četa Čarli je dobila pohvale za sjajno obavljen zadatak. U izveštajima je pisalo da je u borbama ubijeno 128 neprijateljskih vojnika i da je stradalo 20 civila. Svetska javnost je za ovaj događaj saznala tek novembra 1969. godine kada je novinar Simor Herš [1], objavio priču sa ratnim veteranom, Rodom Rajdenourom, koji je za događaj u Mi Laju čuo od vojnika iz čete Čarli. On je pre razgovora sa Heršom pisao članovima Kongresa, Stejt departmentu, predsedniku Niksonu i Pentagonu, zahtevajući pokretanje istrage.
Suđenje uredi
Pred vojnim sudom je optuženo 14 oficira. Većina optužbi je odbačena a osuđen je samo poručnik Keli. On je osuđen na doživotnu robiju ali je njegova kazna kasnije preinačena pa je u kućnom pritvoru proveo tri godine.[traži se izvor]
Posledice uredi
Ovaj događaj je doveo do omasovljenja antiratnog pokreta koji je zahtevao hitno povlačenje vojske iz Vijetnama. Održani su brojni protesti širom sveta. Vlada je gotovo u potpunosti izgubila podršku za nastavak rata, što je kasnije i dovelo do potpunog povlačenja vojske.[traži se izvor]
Prvi put se jednom oficiru sudilo po komandnoj odgovornosti, pa bez obzira na to što je optužba odbačena, to je predstavljalo presedan.[traži se izvor]
