Potkozarska etno-kuća u Piskavici

Potkozarska etno-kuća u Piskavici
Potkozarska etno-kuća u Piskavici
Opšte informacije
Mesto	Piskavica (Banja Luka)
Opština	Grad Banja Luka
Entitet	Republika Srpska
Država	Bosna i Hercegovina
Koordinate	44° 52′ 05″ S; 16° 58′ 28″ I / 44.86807° S; 16.97456° I
	Potkozarska etno-kuća u Piskavici Potkozarska etno-kuća u Piskavici na karti Bosne i Hercegovine
Tip kulturnog dobra	Narodno neimarstvo

Potkozarska etno-kuća u Piskavici napravljena je za potrebe festivala „Kozara etno“ 2007. godine, a danas se koristi i u turističkoj ponudi animacija u seoskom turizmu.^[1] Od 2016. godine festival „Kozara etno“ je na listi CIOF-a što znači da će biti u kalendaru ovakvih i sličnih manifestacija u svetu.^[2]

Opis etno-kuće

Kuća pripada tipu kuće polubrvnara-polučatmara, koju karakteriše arhitektura i ornamentika prilagođena drvetu. Sastoji se iz dve prostorije: kuće i sobe. U sklopu etno-kuće nalazi se ladara za oko 25 osoba i tradicionalna ljuljaška za decu.

Kuća i okućnica su opremljene autentičnim pokućstvom potkozarskih domaćinstava.

Vlasništvo i upravljanje

Vlasništvo nad Potkozarska etno-kuća u Piskavici i ovom lokacijom ima KUD „Piskavica“ koji od 2005. godine organizuje i festival „Kozara etno“. Kako ovom lokacijom i aktivnostima ne rukovodi privatno lice, u aktivnosti vezane za ovu lokaciju uključeni su stručnjaci kroz angažman u organizovanju i funkcionisanju manifestacija, tako da se segment nematerijalnog kulturnog nasljeđa odvija pod kontrolom naučnika iz ove oblasti.

Izložbene postavke

U etno-kući u Piskavici pored stalne izložbene postavka etno-predmeta, održavaju se i povremene tematske izložbe na kojima se artefakti izlažu u skladu sa temom festivala „Kozara etno“.

Istorija

Kozarčani na takmičenju u izvornom pevanju ojkače

Ne postoji podatak o tome ko je lokaciju imenovao etno-lokacijom, a imenovana je na osnovu tradicionalne arhitekture i ornamentike, autentičnog pokućstva i okućnice (ladara i ljuljačka).

„Kozara etno“ u sklopu kojeg se u objektu pored stalne i tematskih izložbi održava i prikaz običaja. Manifestacija se odvija kroz nekoliko segmenata značajnih za očuvanje tradicije: smotra folklora, takmičenje u izvornom pevanju (ojkača), takmičenje u sviranju na tradicionalnom instrumentu (tambura trožica), tematska izložba, prikaz običaja, tradicionalne sportske aktivnosti, prezentovanje tradicionalne kuhinje i izložbeno-prodajna postavka (Etno-tržnica).

Turizam

Potkozarska etno-kuća u Piskavici u ponudi Turističke organizacije Banja Luka nalazi se od 2008. godine, ovu kuću je npr. tokom 2015. godine obišlo oko 1.000 posetilaca.

Festival

U prvoj nedelji meseca jula, u Piskavica i i na tvrđavi Kastel u Banjaluci, održava se tradicionalna manifestacija „Kozarski etno“, uz učešće predstavnika iz nekoliko zemalja. Festival počev od 2005. godineneprestano unapređuje ovu manifestaciju.^[3] Prva tri dana festivala se održaju u potkozarskom selu Piskavica, dok se završni dan sa festivalom svetske etno muzike održava na tvrđavi Kastel u Banjaluci.^[2]

Kozarski etno prikazuje kozarskog čoveka, kako se nekada živelo na Kozari i Potkozarju kroz prezentaciju tradicionalonih običaja, kulture i domaće kuhinje. Manifestacija je obojena autentičnim etno zvukom kroz Festival izvornih pesama i sviranja u kojem učestvuju grupe sa kozarskog područja kao i gosti iz inostranstva.^[3]

Manifestacija Kozarski etno svake godine ima određenu temu i svake godine predstavlja različite seoske aktivnosti koje su se u potkozarskim selima izvodile u kući i polju. U skladu sa temom manifestacije organizuju se performansi, izložbe, prezentacije i drugi kulturni i turistički sadržaji.^[3]

Značaj

„Potkozarska etno-kuća“ u Piskavici sa festivalom „Kozara etno“ je primer dobre prakse i dobar model na osnovu kojeg bi se u Republici Srpskoj razvila strategija zaštite i promocije materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa kroz etno-lokacije i etno-manifestacije.

Izvori

^ Dragica Panić Kašanski, Irena Medar-Tanjga, Etno-lokacije u Republici Srpskoj, sagledannje sa stanovišta primijenjene etnologije: SELA, DOMAĆINSTVA, KUĆE I ZBIRKE, Akademija umjetnosti, Univerzitet u Banjoj Luci, Bosna i Hercegovina i Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, Bosna i Hercegovina.
^ ^a ^b Srpska, RTRS, Radio Televizija Republike Srpske, Radio Television of Republic of. „Od 1. do 4. jula "Kozara etno 2016" (VIDEO)”. KULTURA - RTRS. Pristupljeno 2021-10-28.
^ ^a ^b ^v „Manifestacija „Kozara etno“ | Turistička organizacija Republike Srpske” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-10-28.

Literatura

Kriterijumi o proglašenju dobara nacionalnim spomenikom „Službeni glasnik Bosne i Hercegovine“, br. 33/02 i 15/03
Izmjene i dopune Prostornog plana Republike Srpske do 2025. godine – nacrt, .
Zakon o kulturnim dobrima Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 11/95 i 103/08).

Spoljašnje veze

KUD Piskavica (jezik: srpski)
Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
Gugl satelitska mapa (Maplandia)
BL HRONIKA 30 03 21 - ETNO SELO PISKAVICA - www.youtube.com

[1] Dragica Panić Kašanski, Irena Medar-Tanjga, Etno-lokacije u Republici Srpskoj, sagledannje sa stanovišta primijenjene etnologije: SELA, DOMAĆINSTVA, KUĆE I ZBIRKE, Akademija umjetnosti, Univerzitet u Banjoj Luci, Bosna i Hercegovina i Prirodno-matematički fakultet, Univerzitet u Banjoj Luci, Bosna i Hercegovina.

[:1-2] Srpska, RTRS, Radio Televizija Republike Srpske, Radio Television of Republic of. „Od 1. do 4. jula "Kozara etno 2016" (VIDEO)”. KULTURA - RTRS. Pristupljeno 2021-10-28.

[:0-3] v „Manifestacija „Kozara etno“ | Turistička organizacija Republike Srpske” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-10-28.

[1]

[2]

[3]