Празник (film iz 1967)
Praznik je jugoslovenski igrani film iz 1967. godine. Režirao ga je Đorđe Kadijević, koji je zajedno sa Aleksandrom Petkovićem napisao scenario. Pripada ostvarenjima crnog talasa.
| Praznik | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Izvorni naslov | Praznik |
| Žanr | ratni, drama |
| Režija | Đorđe Kadijević |
| Scenario | Đorđe Kadijević Aleksandar Petković |
| Producent | Milovuk Aleksić |
| Glavne uloge | Jovan Janićijević Burduš Anka Zupanc Dušan Janićijević Bata Živojinović |
| Scenograf | Đorđe Kadijević |
| Snimatelj | Aleksandar Petković |
| Montaža | Ajša Sofić Vuksan Lukovac |
| Producentska kuća | Kino klub Beograd |
| Godina | 1967. |
| Trajanje | 83 minuta |
| Zemlja |  SFRJ |
| Jezik | srpski |
| IMDb veza | |
Radnja
uredi
Radnja se dešava za vrijeme Drugog svjetskog rata i govori o dilemi kako sačuvati narod usred njemačke okupacije i ideoloških podjela. U srpskom selu na Badnji dan 1943, kapetan JVuO odlazi u grad na proslavu, a komandu prepušta svom zamjeniku naredniku Katiću. Nijemci obaraju američki avion, a četnici prihvataju dvojicu oborenih pilota. Čitavo selo vjeruje da su američki saveznici poslali delegaciju. Uskoro u selo u pratnji dolazi Nedićev major koji traži kola i izručenje američkih pilota. Pošto narednik Katić odbija izručenje pilota, a seljaci odbijaju da daju kola, Nedićev major ubija seoskog starješinu Nikolu. Ovo izaziva gnjev četnika koji streljaju majora i hapse njegova dva vojnika. Katić u strahu da će uhapsiti pilote, naređuje da skinu pilotske uniforme. Pošto u selu niko ne govori engleski, četnici vjeruju da su saveznici njima poslali delegaciju, dok piloti misle da su među partizanima. Iz predostrožnosti, četnici zatvaraju pilote, koji tokom noći bježe iz sela. Idućeg dana na Božić, Katić odlučuje da zarobljene nedićevce preobuče u američke uniforme i likvidira. Vidjevši šta će se desiti, okuplja se čitavo selo, a gazda Stevo moli da ne kolju zarobljene nedićevce. Ubrzo nakon što su nedićevci likvidirani, u selo dolazi kapetan Stojadinović sa Nijemcima, koji su u međuvremenu zarobili prave pilote. U svom raportu kapetanu, narednik izvještava o tome kako su američki piloti stradali prilikom pokušaja bjekstva. Nijemci napuštaju selo, a kapetan koji je shvatio da to nisu piloti, pred čitavim selom dovodi u pitanje narednikovu odluku o likvidaciji zarobljenih nedićevaca. Pred ogorčenim selom koje traži da se pred njih izvede narednik Katić, kapetan drži govor o tome kako su nepotrebno stradala četiri čovjeka: „Ja sam danas hteo da vam čestitam praznik. Da ga zajedno provedemo, da zaigramo, zapevamo, a evo šta se dogodilo, zlo i naopako. Od juče u selu padoše četiri čoveka, crn nam praznik osvanuo. Na praznik pade krv.“
Uloge
uredi| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Jovan Janićijević Burduš | Narednik Katić |
| Anka Zupanc | Sinđelija |
| Dušan Janićijević | Manola |
| Velimir Bata Živojinović | Major |
| Janez Vrhovec | Kapetan Stojadinović |
| Rastko Tadić | Četnik Miloje |
| Zaim Muzaferija | Starešina sela Nikola |
| Dragomir Felba | Gazda Stevo |
| Predrag Milinković | Konjušar |
| Rastislav Jović | Majorev vojnik koji muči konja |
| Ljubomir Ćipranić | Četnik na straži |
| Miloš Kandić | Seljak |
| Tomanija Đuričko | Nikolina žena |
| Dušan Vujisić | Duje |
| Alen Daf | Američki pilot 1 |
| Getčev Tedes | Američki pilot 2 |
| Vojislav Govedarica | |
| Petar Obradović | |
| Branko Petković | |
| Dragoslav Džadžović | |
| Dušan Bajčetić | |
| Milisav Savić | |
| Vojkan Pavlović | |
| Jovan Vuković |
Kulturno dobro
urediJugoslovenska kinoteka je, u skladu sa svojim ovlašćenjima na osnovu Zakona o kulturnim dobrima, 28. decembra 2016. godine proglasila sto srpskih igranih filmova (1911–1999) za kulturno dobro od velikog značaja. Na toj listi se nalazi i film Praznik.[1]
Napomena
uredi- Muzička numera koja se provlači kroz čitav film je srpska narodna pjesma „Na Uskrs sam se rodila”.
Reference
uredi- ^ „Sto srpskih igranih filmova (1911-1999) proglašenih za kulturno dobro od velikog značaja”. Jugoslovenska Kinoteka. Pristupljeno 5. 2. 2021.
