Priprema i tema psiholoških istraživanja
Početak svakog istraživanja je odluka istraživača da se bavi izvesnim problemom. Razlozi za biranje neke teme mogu biti raznoliki. U psihologiji su istraživanja empirijskog karaktera, tako da je neophodno da se tema suzi, konkretizuje i precizira da bi se moglo pristupiti empirijskom istraživanju.
Obuhvatnija rešenja su rezultat većeg broja pojedinačnih priloga, dakle niz istraživanja više istraživača u okviru iste teme. Nauka je u velikoj meri kooperativan proces.[1]
Informacije o istraživanju
urediIstraživaču na raspolaganju moraju biti različiti izvori informacija o temi kojom se bavi. Postoje različite vrste informacija i stepeni njihove direktnosti.[2]
Bilo šta da se istražuje najčešće se ne polazi „od nule“, tj. velika je verovatnoća da već postoje prethodni radovi sa istom ili bar sličnom temom. Drugim rečima, istraživač treba da se upozna sa relevantnom empirijom (koje su činjenice u dotičnoj oblasti do tada utvrđene), kao i teorijom (koja su objašnjenja ponuđena). Novo znanje se nadograđuje na staro kao dopuna ili kao kritika.
Ako istraživači ne poznaju dovoljno postojeće stanje u oblasti kojom se bave, riziku da nehotice ponavljaju nešto što je već urađeno, već prevaziđene dileme, da se oslanjaju na zastarele ili opovrgnute teorije, ili da koriste postupke koji su se već ispostavili kao neodgovarajući.
Vrste izvora informacija
urediStudije psihologije
urediStudije su osnovni izvor informacija za studente. Veliki broj istraživanja opisan je na predavanjima i u udžbenicima. Međutim, sadržaj gradiva u okviru studija ne može da pokrije sve što se istraživalo u okviru psihologije. Studije pružaju samo osnovna, uvodna saznanja iz skoro svih psiholoških oblasti, s tim što su u različitim oblastima ta saznanja u različitoj meri produbljena.[2]
Knjige
urediPostoji veliki broj knjiga iz svih oblasti psihologije u kojima se prikazuju rezultati različitih istraživanja. Mali broj postojećih psihloških knjiga je objavljen na srpskom jeziku. Za usavršavanje je potrebno poznavanje nekog od svetskih jezika, a najveći broj literature je štampan na engleskom jeziku. Neke od knjiga na srpskom jeziku su pisane vrlo dobro, ali neke su napisane površno i senzacionalistički i ne predstavljaju pouzdan izvor informacija.[3]
Mediji
urediInformacije o istraživanjima u psihologiji se ponekad prikazuju u štampi i televiziji. Kvalitet i pouzdanost ovih informacija varira i zavise od stručnog znanja autora koji ih pripremaju.[3]
Javna predavanja
urediOvakva predavanja se odvijaju na fakultetima ili na javnim tribinama. Na njima učestvuju po pozivu, domaći i strani predavači koji govore o najrazličitijim pojavama.[3]
Saopštenja na stručnim skupovima
urediIstraživači iz mnogih naučnih oblasti često organizuju skupove na kojima izlažu u obliku predavanja, rezultate svojih novijih istraživanja. Postoje opšti skupovi na kojima se izlažu radovi iz svih oblasti psihologije, kao i znatno mnogobrojniji specijalizovani skupovi koji se odnose na uže oblasti psihologije.[3]
Naučni časopisi
urediNajvažniji izvor informacija o istraživanjima pored saopštenja na skupovima jesu naučni časopisi. Prilozi naučnim časopisima su najvećim delom originalni radovi, koji predstavljaju relativno detaljan izveštaj o nekom istraživanju ili grupi istraživanja. Objavljivanjem u časopisu informacije postaju dostupne i kasnijim istraživačima.[3]
Ostali izvori
urediKratke informacije o mnogim psihološkim istraživanjima i temama mogu se naći u psihološkim rečnicima. Psihološke enciklopedije i priručnici sadrže korisne pregledne članke. Zbornici su knjige koje sadrže članke većeg broja autora koji sa različitih aspekata sagledavaju jednu zajedničku temu. Bibliografije su spiskovi članaka i knjiga koje su posvećeni nekoj temi. Internet, gde se pored obilja članaka, mogu pronaći informacije o brojnim psihološkim temama.[4]
Direktnost izvora informacija
urediNajdirektniji izvori su primarni, to jest originalni izvori. Primarni izvori se objavljuju u naučnim časopisima i zbornicima. Manje direktni izvori su sekundarni izvori, koji su sastavljeni na osnovu primarnih izvora, kao što su pregledni radovi. Autor takvog članka proučava primarne izvore i prikazuje ih u svom radu. Postoje i tercijarni izvori koji su sastavljeni na osnovu sekundarnih izvora. Najpopularniji tercijarni izvori su udžbenici.[4]
Postoje još indirektniji izvori informacija, poput dnevne štampe.[4]
Reference
uredi- ^ Todorović, D. (2008). Metodologija psiholoških istraživanja. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju. Citirane strane: 21.
- ^ a b Todorović, D. (2008). Metodologija psiholoških istraživanja. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju. Citirane strane: 22.
- ^ a b v g d Todorović, D. (2008). Metodologija psiholoških istraživanja. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju. Citirane strane: 23.
- ^ a b v Todorović, D. (2008). Metodologija psiholoških istraživanja. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju. Citirane strane: 24.