Prodan Rupar
Prodan Rupar (Trusina, 1815 — Plana 1875) bio je jedan od vođa Hercegovačkog ustanka 1875. Isticao se u u lokalnim ustancima koji su se javljali posle 1852. u Hercegovini.
Prodan Rupar | |
|---|---|
 Prodan Rupar | |
| Datum rođenja | 1815. |
| Mesto rođenja | Trusina, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 1875. |
| Mesto smrti | Plana, Osmansko carstvo |
Biografija uredi
Prodan Rupar rođen je na Trusini više Dabarskog polja, od oca Toma trgovca i majke Jelene domaćice. Nezadovoljstvo zbog turskog okupatora i terora nad Hercegovcima natjeralo je Prodana Rupara i ostale vođe naroda u Hercegovini Petara Radovića, Jovana Gutića, Simuna Zečevića, Iliju Stevanovića i Trivka Grubačića, da se tokom avgusta i septembra 1874. sastaju se i odlučuju da počnu pripreme za ustanak za slobodu Hercegovine. Donose odluke o pripremi oružja i municije, mjesta za zbjegove naroda, pripremi podrške Crne Gore ustanku i pripremaju sve tako da se ustanak digne na proljeće 1875. Ova grupa je u oktobru stupila u pregovore sa crnogorskim knezom (knjazom) Nikolom Prvim Petrovićem.
Turci su doznali za pregovore sa knezom i pokušavaju da pohapse kolovođe, ali ovi bježe u Crnu Goru u zimu 1874. na 1875. Velike sile su se umiješale, naročito Austrougarska koja je zarad svojih interesa u BiH tražila od Turske da pomiluje kolovođe i izvrši amnestiju. Turci pod pritiskom pristaju i ulaze u pregovore.
U velikom ustanku u Hercegovini (1875—1878) Prodan Rupar je bio jedan od najistaknutijih ustaničkih vođa. Prema spisku koji su izradile preživjele starješine hercegovačke ustaničke vojske koji su se nakon ustanka sklonili u Nikšić, Prodan Rupar je umro 1875. godine u mjestu Plana kod Bileće.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Enciklopedija Jugoslavije JLZ Zagreb 1971. tom 8 (Srbija—Ž). pp. 625.