Radio-predajnik
Radio-predajnik je elektronski uređaj koji stvara električne oscilacije visoke frekvencije, pojačava ih i moduliše korisnim signalom informacije, i preko predajne antene zrači ih u slobodni prostor.
Predajnici se sastoje od oscilatora, pojačavača, oscilatornih kola, filtra, modulatora, frekventnih mješača (miksera), frekventnih sintisajzera, i drugih kola.
Originalni signal informacije obično modulira talas nosilac više frekvencije kojeg stvara predajnik, i ova kombinacija signala se onda podiže na viši nivo snage koji je potreban za prenos.
Komunikacijski kanal je medijum preko kojeg se signal prenosi. Medijumi su razni, i uključuju žicu, optička vlakna, vazduh, i vakuum.
Mali dio te izračene energije se prima u radio-prijemniku, koji je pretvara u koristan signal informacije.
Radio-predajnik se još naziva radio-stanica mada se obično smatra da je radio-stanica ustanova koja emituje stalni umetničko-informativni program.
Podjela uredi
Po pokretljivosti se dijele na prenosne, prevozne i stacionarne, po frekventnom opsegu na nisko, srednjo, visoko, vrlo visoko i ultravisoko-frekventne, po vrsti rada na radio-telegrafske, radio-telefonske, radio-teleprinterske, radarske, televizijske, po predajnoj snazi na male snage (do 100 W), srednje (do 1000 W) i velike snage (preko 1000 W), prema dometu na radio-predajnike malog dometa (do 10 km), srednjeg dometa (do 100 km) i velikog dometa (preko 100 km), a po vrsti modulacije na radio-predajnike sa amplitudnom, frekventnom, impulsnom i faznom modulacijom.
Vrste predajnika uredi
Vrste su razne, zavisno od tipa informacija, medijuma prenosa i drugih faktora. Neki su navedenih su u stvari u sklopu primopredajnika — kombinacije predajnika i prijemnika.
- Radijski predajnik
- Televizijski predajnik
- Radarski predajnik
- Telefon
- Mrežna kartica (internet komunikacija)
Dijelovi uredi
Svaki radio-predajnik se sastoji od više dijelova. Osnovni su: stepen za generisanje acija radne frekvencije, stepen za pojačavanje visokofrekventne (VF) snage, antenski stepen, i modulacioni stepen (modulator).
Stepen za generisanje oscilacija radne frekvencije se bazira na elektronskom oscilatoru, koji može biti raznih konstrukcija. Najčešći su kristalni oscilatori (koriste kristal kvarca) i oscilatori sa oscilatornim kolima.
Stepeni za pojačanje VF snage obično rade u klasi B ili C, pošto stepen izobličenja nije jako važan a izlazna snaga jest. U klasi C se jedna izlazna poluperioda signala potpuno odsijeca. Da bi se povratio talasni oblik, u izlaznom kolu takvog stepena se nalazi oscilatorno kolo, koje osciluje na potrebnoj frekvenciji primajuću energiju od pojačavača klase C svake druge poluperiode.
Antenski stepen ima zadaću da primi pojačani i već modulisani signal VF, da prilagodi impedansu izlaznog stepena predajnika anteni, i da preko antene zrači signal informacije u okolni prostor.
Modulatorski stepen služi za utiskivanje korisnog signala informacije na noseću visoku frekvenciju predajnika. Sam način rada zavisi od konstrukcije i tipa modulacije. Pri jednostavnoj amplitudnoj modulaciji, moguće je recimo mijenjati amplitudu (veličinu) izlaznog VF signala promjenom napona na kolektoru/anodi izlaznog stepena predajnika. Takva modulacija se onda zove kolektorska ili anodna modulacija, zavisno od izlaznog elementa (tranzistor ili elektronska cijev).
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija. Sedmi tom. Beograd: Vojnoizdavački zavod. 1974. str. strana 647.
- Principles of Electronic Communication Systems, Louis E. Frenzel, Glencoe/McGraw-Hill. ISBN 9780-02-800409-9. str. 5-6..
