Safa Girej
Safa Girej (rus. Сафа Герай, tatarski jezik: Safa Gäräy;Safa Gәrәй;صفا گرای), krimskotatarski jezik: Safa Geray;صفا گرای ). Rođen je 1510. u Bahčisaraju, Krimski kanat, umro 1549. u Kazanju, Kazanjski kanat. Bio je kazanjski kan za vreme (1524—1531, 1536—1546, jul 1546 — mart 1549).
| Safa Girej | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1510. |
| Mesto rođenja | Bahčisaraj, Krimski kanat |
| Datum smrti | 1549. |
| Mesto smrti | Kazanj, Kazanjski kanat |
| Grob | Kazanj |
| Porodica | |
| Supružnik | Sjujumbike |
| Potomstvo | 4 |
| Roditelji | Fetih Girej Dželal Sultan |
| Dinastija | Girej |
| kazanjski kan | |
| Period | 1524—1531 1536—1546 1546—1549 |
| Prethodnik | Sahib Girej Džan Alija Šah Alija |
| Naslednik | Džan Alija Šah Alija Utamiš Girej |
Biografija Uredi
Sin krimskog carevića Fetih Giraja i majke Dželal Sultan, unuka nogajskogo murza (aristokratski naziv kod turkijskih naroda, slično knezu) Hadžika, nećak i naslednik kazanskoga kana Sahiba Gireja (1521-1524).
Posle odlaska svog ujaka Sahib Giraja iz Kazanja u Krimski kanat 13-godišnji Safa Giraj preuzeo je hanski prestol (Kazanjski kanat) 1524. godine, uz podršku kazanjskih karačibekov na čelu sa Bulatom Širinom. Priznao je vazalstvo otomanskom sultanu[1]. Sa krimskotatarskom vojskom je vodio napade na Moskvu (1536—1537, 1541—1542, 1548).
U 1531. godine bio proteran od strane kazanjskih plemiča a mesto kana je preuzeo moskovski štićenik Džan-Alija, sve do 1535. godine, kada je Safa Giraj vratio sebi hanskiй presto u Kazanu uz pomoć krimskotatarske vojske. Stupio je u brak sa Sjujumbike, bivšom suprugom Džan-Alije, kćerkom nogajskogo bega Jusufa (1549-1554).
U početku 1546. godine zbog nemira bio je primoran da se povuče u Nogajsku Hordu, kod svojeg teče, begu Jusufu. U julu 1546. godine uz pomoć nogajske vojske, na čelu sa sinom bega Jusufa, Junusom zauzme Kazanj. Šah-Alija pobegne u Moskvu. Kada je utvrdio vlast u Kazanju, pomoćniku Junusu nije dodelio naziv mangistkoga beka[2] Kazanja.
Porodica Uredi
Imao je sinove Buljuka, Mubaraka, Utjamiša i jednog sina sa ruskom konkubinom.
Smrt Uredi
Kazanjski kan Safa-Girej preminuo je u 1549. godini u nejasnim okolnostima (ruski istoričar Nikolaj Karamzin piše da se kan "pijan ubio u palati". Ova verzija je dovedena u pitanje od istoričara Mihaila Hudjakova[3].
Izvori Uredi
Reference Uredi
- ^ KAZANSKOE HANSTVO Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. jun 2017) — Эnciklopediя Krugosvet
- ^ naziv za vlastelu kod turkijskih naroda, slično knezu
- ^ M. G. Hudяkov. Očerki po istorii Kazanskogo hanstva. M, 1991.