Skoplje 2014
Skoplje 2014 (mkd. Скопје 2014) je projekat, finansiran uglavnom od strane Vlade Severne Makedonije, čiji je cilj da se glavnom gradu Skoplju da klasičniji izgled do 2014. godine. Projekat je pokrenut 2010. godine, a sastoji se uglavnom od izgradnje muzeja i vladinih zgrada, te podizanja spomenika poznatijim istorijskim ličnostima iz makedonske istorije. Do kraja projekta planira se izgradnja oko 20 zgrada i preko 40 spomenika.
Projekat je podvrgnut kritici zbog izgradnje objekata u stilu nacionalističkog istoricističkog kiča. Skoplje 2014 je takođe i predmet kontroverze zbog velikih novčanih izdataka, koji se procenjuju između 80 do 680 miliona evra.[1][2]
Pozadina uredi
Zemljotres u Skoplju 1963. godine uništio je oko 80% grada, uključujući većinu neoklasičnih zgrada u centru.[3] Nove zgrade nakon zemljotresa bile su izgrađene uglavnom u stilu moderne. Glavno opravdanje vlade za nužnost projekta jeste upravo makar delimično vraćanje Skoplju starog izgleda.[4] Neke od zgrada uništenih u zemljotresu, koje su u planu da se ponovno sagrade ili već jesu sagrađene, su Narodno pozorište, stara gradska većnica i građevine na tvrđavi Kale.
Kritika uredi
Odmah po početku projekta, određene grupe i političke partije ocenile su Skoplje 2014 kao traćenje novca u zemlji sa visokom stopom nezaposlenih i siromaštva. Većina kritičara veruje da je cilj projekta upravo skretanje pažnje sa stvarnih problema u državi. Trošak celokupnog projekta procenjuje se na od 80 do 680 miliona evra.[4]
Socijaldemokratski savez Makedonije, najveća opoziciona partija, takođe se protivi projektu i smatra da je prava cena izgradnje spomenika unutar projekta mogla koštati šest do deset puta manje nego što je vlada platila.[5]
Takođe se smatra da je projekat dio vladine politike „antikvizavcije“, odnosno nastojanja da se Makedoncima nametne nov identitet antičkih Makedonaca, na štetu slovenskog.[6] Pretpostavlja se da je početak projekta zapravo odgovor na neprimanje zemlje u NATO, te na spor oko imena s Grčkom, čime se na taj način nastoji izvršiti pritisak na Grčku.[7]
Galerija zgrada uredi
-
Muzej arheologije -
Muzej makedonske borbe -
Narodno pozorište -
Zgrada Finansijske policije i Ministarstva spoljnih poslova -
Moderna reinterpretacija stare Narodne banke
Galerija spomenika uredi
-
Spomenik Justinijanu I -
Spomenik caru Samuilu -
Slavoluk Makedonija -
Spomenik Ratnik na konju -
Spomenik Gemidžijama -
Spomenik Ćirilu i Metodu -
Spomenik Naumu i Klimentu Ohridskom -
Spomenik Karpošu -
Spomenik Goce Delčeva -
Spomenik Dame Grueva -
Spomenik osnivačima VMRO-a -
Spomenik učesnicima Prvog zasedanja ASNOM-a
.JPG)
Izvori uredi
- ^ Bugjevac, Dejan (2007). „SKOPJE ЌE UMRE OD NEVKUS”. Globus (na jeziku: Macedonian). Arhivirano iz originala 29. 09. 2017. g. Pristupljeno 1. 9. 2012.
- ^ Koteska, Jasna (29. 12. 2011). „Troubles with History: Skopje 2014”. Art Margins Online. Republic of Macedonia. Arhivirano iz originala 16. 11. 2012. g. Pristupljeno 1. 9. 2012.
- ^ Marking the 44th anniversary of the catastrophic 1963 Skopje earthquake Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. septembar 2007) MRT, Thursday, 26 July 2007
- ^ a b Marusic, Siniša (11. 5. 2012). „Skopje 2014: The new face of Macedonia, updated”. Skopje: BalkanInsight. Pristupljeno 1. 9. 2012.
- ^ „SDSM Allegations at Government on Skopje 2014 Project”. Skopje: SkopjeDiem. 30. 3. 2011. Arhivirano iz originala 04. 01. 2013. g. Pristupljeno 1. 9. 2012.
- ^ Stephanie Herold, Benjamin Langer, Julia Lechler, Reading the City: Urban Space and Memory in Skopje, Technischen Universität Berlin, Taschenbuch, 2011, pp. 43
- ^ Ghosts of the past endanger Macedonia's future. Boris Georgievski, BalkanInsight, October 27, 2009 [1].
Spoljašnje veze uredi
- Mapa projekata u i oko Skoplja
- Spomenici Skoplja: Ponos ili vrhunac kiča? (B92, 31. 10. 2012), pristupljeno 9. 11. 2013.