Slepo crevo

Slepo crevo (lat. intestinum cecum) je slepo zatvoreni deo desnog kolona, postavljen ispod ušća ileuma u debelo crevo (lat. ostium ileocecale), zatvoren Bauhinovim ileocekalnim zaliskom. Ima izgled meška prosečne dužine oko 6 cm i dijametra oko 7-7,5cm. Postavljeno normalno u desnoj bedrenoj jami, slepo crevo pokazuje individualne varijacije u pogledu svoga položaja. Može biti visoko postavljeno ispred desnog bubrega ili može da leži u karličnoj duplji, povlačeći sa sobom i crvuljak.

Crvuljak uredi

Crvuljak (lat. appendix vermiformis) je usađen na unutrašnjoj strani slepog creva ispod ileocekalnog otvora. Od ovoga mesta polaze tri uzdužne mišićne trake (lat. taenicae) između kojih se nalaze džepna ispupčenja (lat. haustre coli), od kojih jedno gradi dno slepog creva. Slepo crevo i apendiks obavijeni su peritoneumom i normalno slobodno pokretni u trbušnoj duplji. Peritoneum je uzdignut krvnim sudovima i obrazuje peritonealne jamice – gornji i donji ileocekalni špag a iza slepog creva retrocekalni špag.

Varijacije kroz vrste uredi

Slepo crevo je prisutno kod većine amniota, kod gmizavaca to je najčešće jedna medijalna struktura koja polazi sa leđne strane debelog creva, dok ptice obično imaju dva para.

Većina sisara biljojeda imaju relativno veliko slepo crevo sa bogatom bakterijskom florom koja im obezbeđuje enzimatsku obradu biljne hrane, kao što je celuloza. U mnogim vrstama je znatno širi od ostatka debelog creva. Nasuprot tome životinje u čijoj je ishrani zastupljena malo ili nikako biljna hrana imaju znatno manje slepo crevo koje je delimično ili u celosti zamenjeno crvuljkom.

Neki beskičmenjaci kao što su lignje takođe mogu imati strukture s istim imenom ali ono nije korespondentno sa nazivom kod kičmenjaka.

Bolesti uredi

Maligni tumori se dele na primarne i sekundarne.

Primarni uredi

Sekundarni uredi

invazije okolnih malignih tumora najčešće želuca, materice i jajnika.

Rak debelog creva uredi

Rak debelog creva (lat. Carcinoma colonis) pazlikuje se od ostalih vrsta raka desnog kolona po izvesnim kliničkim i evolutivnim odlikama. Često otkriven kao tumor desne karlične jame, ovaj rak ponekada u zapaljenju daje sliku akutnog ili subakutnog apendicitisa. Kolorektalni karcinom u oko 16% je smešten u slepom crevu ili uzlaznom kolonu i budući da je fekalni tok više židak promene retko uzrokuju opstrukciju i tako ostaju klinički neprimećene dugo vreme, a moguće je da uzrokuju okultno krvarenje.

Morfološki bez obzira na makroskopski izgled tumori vrlo rano infiltriraju i penetriraju crevni zid i šire se u mezenterijum i regionalne limfne čvorove u ranom stadijumu razvoja bolesti. Oni su podmuklo infiltrativni pa se teško radiografski i makroskopski otkrivaju. Rendgenska slika teško može da se razjasni. Pored slike amputacije, nepravilnosti ivice ili nedostaci impregnacije jedini su znaci. Histološki 95% svih karcinoma kolorektuma čine adenokarcinomi, a mnogi od njih stvaraju mucin.

Karcinomi desne strane često se otkrivaju u toku ispitivanja razloga umora ili slabljenja nejasnog porekla ili zbog nerazjašnjene sideropenične anemije. Kliničko je geslo da ovaj tip anemije u muškarca upućuje na gastrointestinalni karcinom, obično u desnom kolonu, osim ako nisu prisutni drugi očiti uzroci kao što je malnutricija ili hronična zapaljenjska crevna bolest.

Ukoliko histološki pokazuju žarišta planoceliularne diferencijacije nazivaju se adenoskvamoznim karcinomom.

Lečenje uredi

Terapija je hirurška. Potrebna je desna hemikolektomija.

Apendicitis uredi

Akutni apendicitis^[1] (ili Upala slepog creva) predstavlja inflamaciju slepog creva.

Postoje 2 oblika:

Lumen^[2] slepog creva je okludiran^[3] (zatvoren)
Prisutno je samo zapaljenje u zidu slepog creva

Reference uredi

^ „Akutni apendicitis (akutna upala slepog creva, Appendicitis acuta)”. www.svetmedicine.com. Pristupljeno 2020-10-28. ^{[mrtva veza]}
^ „Lumen | Registar medicinskih pojmova | Moje zdravlje”. www.mojezdravlje.net. Pristupljeno 2020-10-28.
^ „Okluzija”. Značenje Reči (na jeziku: srpski). 2019-06-29. Pristupljeno 2020-10-28.

Literatura uredi

Vinay Kumar, Ramzi S. Cotran, Stanley L. Robbins; [preveli Mladen Belicza... et all]; urednici prevoda Stanko Julić... [et all]: Osnove patologije; Školska knjiga, Zagreb, 1994. ISBN 953-0-31510-4
Medicinska enciklopedija: abecedna, prevod dela, III tom, Svijetlost, Sarajevo, 1990; ISBN 86-01-017436

Spoljašnje veze uredi

Mediji vezani za članak Slepo crevo na Vikimedijinoj ostavi
Ovaj zakržljali organ ipak nije beskoristan (B92, 17. januar 2017)

[1] „Akutni apendicitis (akutna upala slepog creva, Appendicitis acuta)”. www.svetmedicine.com. Pristupljeno 2020-10-28. ^{[mrtva veza]}

[2] „Lumen | Registar medicinskih pojmova | Moje zdravlje”. www.mojezdravlje.net. Pristupljeno 2020-10-28.

[3] „Okluzija”. Značenje Reči (na jeziku: srpski). 2019-06-29. Pristupljeno 2020-10-28.

[1]

[2]

[3]