Википедија

Snaha

Snaha ili snaja (tepajući snaša ili snajka) predstavlja sinovu, bratovu, sestrićevu ili bratančevu suprugu. U pravu i kulturnoj antropologiji, afinitet je srodnička veza nastala ili koja postoji između dvoje ljudi kao rezultat nečijeg braka. To je odnos koji svaka strana u braku ima prema odnosima drugog partnera u braku, ali ne obuhvata sam bračni odnos.[1][2] Zakoni, tradicije i običaji koji se odnose na afinitet znatno variraju, ponekad prestaju smrću jednog od bračnih partnera preko koga se prati afinitet, a ponekad i razvodom bračnih partnera. Pored srodstva putem braka, „afinitet“ ponekad može uključivati i srodstvo po usvajanju[3][4] ili pastorsko.[5][6][7]

Za razliku od krvnog srodstva (konsangvinitet[8][9]), koje može imati genetske posledice, afinitet je u suštini društveni ili moralni konstrukt, ponekad praćen pravnim posledicama.

U zakonu, afinitet može biti relevantan u odnosu na zabrane incestuoznih seksualnih odnosa[10][11] i u vezi sa tim da li je određenim parovima zabranjeno da stupe u brak.[12][13][14] Koje veze su zabranjene razlikuju se od jurisdikcije do jurisdikcije i vremenom se menjalo. U nekim zemljama, posebno u prošlosti, zabranjeni odnosi bili su zasnovani na verskim zakonima. U drugim zemljama, zabrana seksualnih odnosa između osoba u vezi afiniteta može se izraziti u smislu stepena veze. Stepen afiniteta se smatra istim kao i krvno srodstvo kada je par spojen, tako da je, na primer, stepen afiniteta muža prema snaji dva, isti kao što bi žena bila prema svojoj sestri na osnovu krvnog srodstva. Stepen za ženinog roditelja ili deteta je jedan, a za tetku ili nećaku tri, a prvog rođaka četiri. Mada su usvajanja i pastorstva slučajevi afiniteta, oni se obično tretiraju kao konsangvinitet.

Srodstvo uredi

U ovom slučaju se radi o tzv. tazbinskom srodstvu. To je pravna veza koja se stvara između jednog bračnog druga i srodnika drugog bračnog druga. Prava i obaveze, u pravnom smislu, skoro i da ne postoje za vreme trajanja braka, već svoj najveći domet ostvaruju upravo po njegovom prestanku. Za vreme braka ova veza je pre moralna i društvena, nego pravna. U tazbinskom srodstvu se nalaze i npr. supružnici roditelja (očuh i maćeha) i njihova pastorčad, zet i tašta itd.

Predrasude i običaji u Srbiji uredi

Postoji predrasuda da se snaha i svekar (mužev otac) uvek lepo slažu, dok je sa svekrvom upravo suprotno. U vezi sa tim postoje mnoge anegdote, priče i vicevi. Prilikom venčanja, u Srbiji, svekrva drži ispod ruku dve vekne hleba ili pogače i daje snaji da zagrize, da bi se dobro slagale u budućem životu. Takođe, svekrva daje snaji sito u kojem su jabuka, žito, cveće i bombone. Mlada baca sadržinu sita na svatove, a zatim sito baca na krov kuće u kojoj će živeti. Po verovanju, ako se sito zadrži i snaja će ostati u kući. Svekrva snaju može dočekati u kući i tada i njoj i svom sinu (mladoženji) stavlja u usta po komad šećera kako bi im život bio sladak. Snaha seda svekrvi u krilo, a tek se onda pozdravlja sa rodbinom svog muža.[15] Danas je moderno da svekrva kupuje snaji skupoceni nakit. Smatra se da je i to deo starih običaja.[16]

Prema tradiciji, mlada kada dolazi u kuću, treba da nadene ime svakom od ukućana i tim imenom će ga uvek zvati. Devera može nazvati: braca, aga, milošta, gospodin, zlatoje, a zaovu seja, seša, seća, kadivica, dukatinka itd.[17]

Terminologija uredi

Srpski književni jezik dozvoljava i oblik snaha i snaja „s tim što se reči snaha daje prednost jer se snaja smatra familijarnim oblikom”.[18]

Primeri uredi

U Južnoj Africi su seksualni odnosi zabranjeni u okviru prvog stepena afiniteta, odnosno kada je jedna osoba direktni predak ili potomak supružnika druge osobe.[19]

Brazilski zakon, članom 1521 Građanskog zakonika, takođe proširuje invalidnost braka između roditelja i dece na bake i deke i unuke ili bilo koju drugu vrstu ascendentno-potomskog odnosa (krvnog srodstva i usvojitelja), tazbine i dece nakon razvoda ranijeg para, kao što su očusi i pastorci, i bivšim supružnicima usvojioca koji je to učinio jednostrano (smatra se kao ekvivalent, u porodicama nastalim usvajanjem, očuhima i pastorcima); i proširuje invalidnost braka između braće i sestara na biološke rođake i sestre.[20][21]

Na Havajima su seksualna penetracija i brak zabranjeni unutar bliskih stepena afiniteta i kažnjivi su sa do 5 godina zatvora.[22]

U Mičigenu, seksualni kontakti između osoba koje su povezane „krvnom ili srodnošću do trećeg stepena“ se terete kao krivično delo seksualnog ponašanja u 4. stepenu i kažnjive kaznom od 2 godine ili novčanom kaznom do 500 dolara ili oboje.[23]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ Haviland, William A.; Prins, Harald E.L.; McBride, Bunny; Walrath, Dana (2011). Cultural Anthropology: The Human Challenge (13th izd.). Cengage Learning. ISBN 978-0-495-81178-7. 
  2. ^ Ember, Carol R. (2016). „Marriage and Family”. Explaining Human Culture. New Haven, Ct.: Human Relations Area Files. 
  3. ^ „Postadoption Contact Agreements Between Birth and Adoptive Families”. U.S. Department of Health and Human Services, Administration for Children and Families, Administration on Children, Youth and Families, Children's Bureau. 2005. Arhivirano iz originala 13. 5. 2008. g. Pristupljeno 10. 5. 2008. 
  4. ^ „Postadoption Contact Agreements Between Birth and Adoptive Families: Summary of State Laws” (PDF). U.S. Department of Health and Human Services, Administration for Children and Families, Administration on Children, Youth and Families, Children's Bureau. 2009. Arhivirano (PDF) iz originala 2022-10-09. g. 
  5. ^ The Free Dictionary By Farlex. „stepfather”. Pristupljeno 6. 5. 2012. 
  6. ^ The Free Dictionary By Farlex. „Stepmother”. Pristupljeno 6. 5. 2012. 
  7. ^ „Stepparents' Rights and Responsibilities in Australia” (PDF). Stepfamilies Australia. Arhivirano iz originala (PDF) 4. 2. 2014. g. Pristupljeno 6. 4. 2014. 
  8. ^ O'Sullivan, Kathryn (2019). „Access to marriage: consanguinity and affinity prohibitions in national and international context”. Irish Journal of Family Law. 22 (2): 8—12. 
  9. ^ Ritchie, Herbert (1940). „Methods of Intestate Succession”. University of Cincinnati Law Review. 14: 508. 
  10. ^ „Incest”. Oxford University Press. 2013. Arhivirano iz originala 26. 6. 2013. g. Pristupljeno 27. 8. 2013. 
  11. ^ „Incest”. Rape, Abuse & Incest National Network (RAINN). 2009. Pristupljeno 27. 8. 2013. 
  12. ^ Bittles, Alan Holland (2012). Consanguinity in Context. Cambridge University Press. str. 178—187. ISBN 978-0521781862. Pristupljeno 27. 8. 2013. 
  13. ^ Hipp, Dietmar (11. 3. 2008). „German High Court Takes a Look at Incest”. Der Spiegel. Pristupljeno 12. 4. 2008. 
  14. ^ Wolf, Arthur P.; Durham, William H. (2004). Inbreeding, Incest, and the Incest Taboo: The State of Knowledge at the Turn of the Century. Stanford University Press. str. 169. ISBN 978-0-8047-5141-4. 
  15. ^ Dragocena veza sa maticom: „Običaji-svadba“, Pristupljeno 25. 4. 2013.
  16. ^ Ekstravaganca: „Mlade se drže tradicije“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2016), Pristupljeno 25. 4. 2013.
  17. ^ Milanović, S. 2008. Narodna tradicija. (publikacija). NIP „Dečja kuća“ d. o. o. Gornji Milanovac. ISBN 86-86553-01-X.
  18. ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of (5. 10. 2020). „Hajvar”. www.rts.rs. Pristupljeno 7. 10. 2020. 
  19. ^ Criminal Law (Sexual Offences and Related Matters) Amendment Act, 2007, s. 12 Arhivirano 2018-04-17 na sajtu Wayback Machine.
  20. ^ „Mundo do Direito, da História, da Música e da Literatura.”. direitomaisdireito.blogspot.com.br. 
  21. ^ „Direito Brasil – Marriage” (PDF) (na jeziku: portugalski). Arhivirano iz originala (PDF) 2019-01-11. g. Pristupljeno 2019-01-15. 
  22. ^ Haw. Rev. Stat. § 707-741 and 706-660
  23. ^ „Michigan Legislature - Section 750.520e”. www.legislature.mi.gov. Pristupljeno 2022-10-03. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Snaha na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Снаха&oldid=27550006”