Спалити након читања
Spaliti nakon čitanja (engl. Burn After Reading) je američki igrani film iz 2008. godine. Film su režirala braća Itan i Džoel Koen a glavne uloge tumače Džordž Kluni, Franses Makdormand, Džon Malkovič, Bred Pit i Tilda Svinton.
| Spaliti nakon čitanja | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Izvorni naslov | Burn after reading |
| Žanr | crni humor[1][2] |
| Režija | Itan Koen Džoel Koen |
| Scenario | Itan Koen Džoel Koen |
| Producent | Itan Koen Džoel Koen |
| Glavne uloge | Džordž Kluni Franses Makdormand Džon Malkovič Bred Pit Tilda Svinton |
| Muzika | Karter Bervel |
| Montaža | Itan Koen Džoel Koen |
| Producentska kuća | Focus Features Working Title Films Alliance Films |
| Godina | 2008. |
| Trajanje | 97 minuta |
| Zemlja | SAD/UK |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 37 miliona američkih dolara[3] |
| Veb-sajt | www |
| IMDb veza | |
Radnja uredi
Ozborn Koks (Džon Malkovič), analitičar pri Ciji, dobija otkaz zbog alkoholizma na samom početku filma. U isto vrijeme njegova supruga Kejti (Tilda Svinton), doktorka, želi razvod i vara ga sa Harijem Farerom (Džordž Kluni), agentom obezbjeđenja pri Upravi trezora SAD koji je takođe u braku.
Kada Koks počne da snima svoje memoare iz rada u Ciji, Kejtin pravni savjetnik joj savjetuje da iskopira te podatke da bi ga mogla ucjenjivati u slučaju problema u brakorazvodnoj parnici. Kompakt-disk sa podacima, međutim, slučajno biva izgubljen u lokalnoj teretani i pada u ruke dvaju civila — Čeda Feldhajmera (Bred Pit) i Linde Licke (Franses Makdormand). Neupoznati sa situacijom, ali svjesni da su u pitanju osjetljivi podaci, Čed i Linda se nadaju da mogu izvući finansijsku korist od pronađenog diska. Pokušavaju ucjenjivati Koksa preko telefona i u direktnom susretu, ali je ovaj agresivan i ne da im novac. Zbog toga, u bijesu, njih dvoje se odlučuju da prodaju disk u ruskoj ambasadi gdje, međutim, takođe ne bivaju očekivano nagrađeni.
Farer sredinom filma otkriva gledaocima svoje psihičke probleme: seksualno je opterećen i preko interneta se upoznaje sa ženama koje potom vodi u krevet. Tako se upoznaje i sa Lindom Licke sa kojom tokom filma gradi vezu.
U međuvremenu Kejti je izbacila nezaposlenog Ozborna iz stana a uselio se Farer čija supruga je na poslovnom putu. Kejti odlazi na posao a Farer džogira i vraća se u stan Koksovih da se istušira. Tamo u ormaru zatiče Čeda, koji se tu zatekao jer je pokušavao da izvuče još osjetljivih podataka koje bi potom prodao, i slučajno ga ubija pucnjem iz pištolja u čelo. Očajan i usplahiren, Farer postaje nervozan i uskoro raskida sa Kejti da bi odmah potom saznao da ga sve vrijeme prate privatni istražitelji koje je uposlila njegova supruga u svrhu razvoda. U narednoj sceni saznajemo da i ona ima svog ljubavnika.
Šef Čeda i Linde u teretani, bivši sveštenik pravoslavne crkve, koji je potajno zaljubljen u Lindu, odlučuje da joj pomogne da nađe Čeda i izvuče novac od Koksovih podataka, te zbog nje odlazi u stan u kojem je i Čed ubijen, sa istim ciljem - da ukrade tajne podatke. Pijani Ozborn, koji je nešto prije razvalio vrata sjekirom i ušao na silu, ga zatiče kraj računara i, nakon što ga upuca iz pištolja i ovaj počne da bježi, ubija ga udarcima sjekirom na sred ulice. Agenti Cije koji su motrili zgradu priskaču da pomognu žrtvi i pucaju u Ozborna. Šef teretane umire od smrtonosnih rana a Ozborn pada u komu od hitaca iz pištolja.
U epilogu, kada Farer sazna da je momak kojeg je ubio u ormaru zapravo Čed, Lindin drug, u kombinaciji sa privatnim istražiteljima koji su ga pratili, postaje paranoičan i u očaju pokušava bijeg u Venecuelu. Na granici ga hvataju agenti Cije ali odluče da mu to ipak dopuste, jer je bezopasan, a Linda Licke konačno dobija svoj novac kao nadoknadu za ćutanje o svemu što je saznala tokom minulih događaja.
Uloge uredi
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Džon Malkovič | Ozborn Koks |
| Franses Makdormand | Linda Licke |
| Bred Pit | Čed Feldhajmer |
| Džordž Kluni | Hari Farer |
| Tilda Svinton | Kejti Koks |
| Ričard Dženkins | Ted Trefon |
| Elizabet Marvel | Sendi Farer |
| Dejvid Raši | agent CIA |
| Džej Kej Simons | Direktor CIA-e |
| Devin Rumer | pratilac |
| Olek Krupa | ataše Kropotkin |
Prijem publike uredi
„Spaliti nakon čitanja“ je, generalno, imao dobar prijem. Na osnovu glasova 147 kritičara na sajtu „Truli paradajzi“ je postigao rezultat od 79% „svježine“. Časopis „Tajms“ mu je dao 4 od 5 zvjezdica i uporedio ga sa filmovima „Podizanje Arizone“ i „Fargo“, istih autora, uz komentar „divljački duhovit ukus za kreativno nasilje i blago rugajuće oko za detalje.“[4] Endru Palver, kritičar za časopis „Gardijan“, nazvao je ovaj film „čvrsto upakovanom, glatko zapletenom špijunskom komedijom koja nije mogla biti u većoj suprotnosti sa prethodnim filmom braće Koen, krvlju natopljenim i mračnim Nema zemlje za starce“.[5]
Tod Makarti, iz časopisa „Varajeti“, dao je vrlo negativnu ocjenu filmu, uz komentar da film „pokušava da spoji seksualnu farsu sa satirom paranoidnog političkog trilera sa iritirajućim i neuspješnim rezultatima“.[6]
Zarada uredi
Ukupni budžet filma iznosio je 37 miliona američkih dolara[3], a tokom prve nedelje film je zaradio 19,1 miliona dolara u 2651 bioskopa na teritoriji SAD i Kanade. Ukupna zarada na domaćoj teritoriji do 19. novembra 2008. je iznosila 59,9 miliona dolara.[3]
Reference uredi
- ^ Njuzvik: „Posljednja mračna komedija braće Koen“, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ IMDB - „Žanr: Komadija, kriminal“, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ a b v boxofficemojo.com: Burn After Reading, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Burn After Reading: savagely comic taste for creative violence and a slightly mocking eye for detail.
- ^ A tightly wound triumph: a tightly wound, slickly plotted spy comedy that couldn't be in bigger contrast to the Coens' last film, the bloodsoaked, brooding No Country for Old Men.
- ^ Burn After Reading: tries to mate sex farce with a satire of a paranoid political thriller, with arch and ungainly results
Spoljašnje veze uredi
- Zvanična prezentacija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. septembar 2008) (jezik: engleski)
- Spali poslije čitanja na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Spaliti nakon čitanja na sajtu PORT.rs (jezik: srpski)
