Spisak pećina u Republici Srpskoj

Pećine Republike Srpske su speleološki objekti na teritoriji Republike Srpske pod zaštitom Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske. Pećine imaju status prirodnog dobra u Republici Srpskoj. Najduža pećina Republike Srpske sa ukupnom dužinom svih podzemnih kanala od 2.800 metara je Velika pećina. Jedina pećina u Republici Srpskoj koja je osposobljena za turističke posjete je pećina Orlovača u opštini Pale. Najveći ledeni podzemni objekat u Republici Srpskoj je jama Ledana u opštini Ribnik. Stanište najveće kolonije slijepih miševa u Republici Srpskoj se nalazi u pećini Mišarica kod Banjaluke. Jedina pećina na teritoriji Republike Srpske koja se koristi kao sakralni objakat, odnosno za službe Srpske pravoslavne crkve je Pavlova pećina.^[1]

Evidentirane pećine

Na spisku Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske se nalaze do sada zavedene, dokumentovane i djelimično istražene sljedeće pećine na teritoriji Republike Srpske:

Flora i fauna

Na prostoru pećina i kraških ponornica Republike Srpske, česta je pojava čovječija ribica.

Pećina Mišarica je stanište najveće kolonije slijepih miševa u Republici Srpskoj. Zaštićene vrste slijepih miševa sa staništem u ovoj pećini su: Rhinolophus ferrumequinum, Rhinolophus euryale, Myotis myotis i Miniopterus schreibersi.
Vaganska pećina je stanište nekoliko rijetkih vrsta slijepih miševa: Barbastella barbastellus, Myotis bechsteinii, Myotis emarginatus i Rhinolppus ferrumequinum.
Pećina Rastuša je i stanište slijepih miševa.
Dva jezera Velike pećine su staništa riba gaovica.

Arheološki lokaliteti

U pećini pod lipom su otkriveni paleolitski gravirani crteži koji su najstariji na prostoru Republike Srpske. Pored crteža, otkrivene su i kamene alatke i oruđa, artefakti koji su datirani u donji, srednji i gornji paleolit. Pećinu je naseljavao pračovjek tokom dužeg vremenskog perioda, a ovo nalazište je od prvorazrednog značaja za čitavu jugoistočnu Evropu.
U pećini Ledenjači su otkriveni praistorijski crteži a u njoj su boravili praistorijski ljudi. Praistorijski crteži su rađeni graviranjem urezanih linija i punktiranjem grupa sitnih tačkica.
U pećini Rastuša je otkriveno kameno oruđe i komadići drvenog uglja.
U pećini Mišarica su pronađene dvije bronzane sjekire, venecijanski bronzani novčići, fragmenti keramičkih posuda i kresivo za pušku kremenjaču.

Paleontološki lokaliteti

U pećini Kuk su pronađeni najstariji (36.000-40.000 godina) ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus) u Republici Srpskoj.
U pećini Orlovača su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus), kao i insekt iz porodice Coleoptera, roda Charonitis, podvrste Zoopai orlovancensis.
U pećini Rastuša su pronađeni ostaci pleistocenskog vuka (Canis lupus) i pećinskog medvjeda (Ursus spelaelus).
U pećini Banja Stijena su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus) i pećinski insekti: Anophthalmus (Duvalis) kauitianus, Pholeuonopsis setipennsis, Bathuscia kaunti.
Ispred otvora pećine pod lipom su pronađeni ostaci pećinskog medvjeda (Ursus spelaeus).

Spisak pećina Republike Srpske

Naziv	Dužina	Položaj	Opština	Napomena
Pećina Banja Stijena	1.200 metara	kanjon rijeke Prače, selo Banja Stijena	opština Rogatica	prirodno dobro II kategorije
Vaganska pećina	420 metara (istraženo)	planina Vitorog, selo Strojice	opština Šipovo	prirodno dobro I kategorije
Velika pećina	2.800 metara	prevoj Ljut, Fatničko polje, zaselak Kukričje	opština Bileća	prirodno dobro II kategorije
Girska pećina	1.300 metara	planina Ozren, selo Donje Gire	opština Sokolac	prirodno dobro I kategorije
Pećina Đatlo	1.970 metara	Koritska visoravan, ispod vrha Kobilja glava	opština Gacko	prirodno dobro I kategorije
Pećina Kuk	688 metara	kanjon rijeke Bistrice, Sijeračke stijene	opština Kalinovik	prirodno dobro II kategorije
Jama Ledana	180 metara	planina Bobija	opština Ribnik	prirodno dobro III kategorije
Pećina Ledenjača	95 metara	okolina Miljevine	opština Foča	prirodno dobro III kategorije
Pećina Ljubačevo	700 metara	selo Ljubačevo	Banjaluka	prirodno dobro II kategorije
Pećina Mišarica	55 metara	brdo Ponir, selo Bijeli Potok	Banjaluka	prirodno dobro III kategorije
Pećina Orlovača	2.500 metara (istraženo)	brdo Orlovača, selo Sumbulovac	opština Pale	prirodno dobro I kategorije
Pavlova pećina (Petropavlova pećina)	217 metara	brdo Doli	opština Trebinje	prirodno dobro III kategorije
Pećina pod lipom	4 metra (istraženo)	Glasinačka visoravan, selo Knežina, zaselak Kadića brdo	opština Sokolac	prirodno dobro I kategorije
Pećina Rastuša	440 metara	Hrnje brdo, selo Rastuša	opština Teslić	prirodno dobro II kategorije

Vidi još

Reference

^ Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske: Zaštita speleoloških objekata Republike Srpske Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. septembar 2010) (jezik: srpski)

Spoljašnje veze

Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske: Zaštita speleoloških objekata Republike Srpske (jezik: srpski)
Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske (jezik: srpski)
Turistička organizacija opštine Foča: Pećine u opštini Foča (jezik: srpski)
Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske (jezik: srpski)

[Завод-1] Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske: Zaštita speleoloških objekata Republike Srpske Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. septembar 2010) (jezik: srpski)

[1]