Spomenik kralju Petru I Karađorđeviću (Zrenjanin)
Spomenik kralju Petru I Karađorđeviću je ekvesterijalni spomenik posvećen srpskom kralju Petru I Karađorđeviću koji se nalazi na Trgu slobode u Zrenjaninu. Prvobitna verzija ovog spomenika nastala je u periodu od 1924. do 1928. godine i postojala je sve do 1941, kada je srušena
| Spomenik kralju Petru I Karađorđeviću | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Zrenjanin |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | eksvesterijalni |
od strane nemačkog okupatora. Inicijativa za njegovu obnovu javila se 1991. godine, a spomenik je konačno obnovljen 2005. godine.
Istorijat
urediSpomenik kralju Petru I Karađorđeviću na Trgu slobode podignut je, prvi put, 1926. godine i bio je delo zagrebačkog vajara Rudolfa Valdeca. Fašisti ga uklanjaju 1941. godine, a od srušenog spomenika sačuvana je jedino kraljeva glava, koja se danas čuva u Zrenjaninskom muzeju.
Spomenik je obnovljen 2005. godine, repliku je uradio akademski vajar iz Bijeljine Zoran Jezdimirović, a 17. januara 2006. godine svečano ga je otkrio prestolonaslednik Aleksandar Karađorđević, praunuk kralja Petra.[1]
Izgled
urediRudolf Valdec se opredelio za tradicionalnu trojnu podelu spomenika: stepenasto područje, srednji deo kao postament sa dva reljefa koja predstavljaju motive iz života kralja Petra: „Put kroz Albaniju“ i „Povorka na Terazijama posle krunisanja“. Prema podacima iz dnevne štampe, Valdec je krajem 1924. godine završio model spomenika. Komisija, imenovana od strane Odbora, otputovala je u Zagreb da se lično uveri u budući izgled spomenika. Iznenađeni plastičnom lepotom i preciznom izradom, članovi komisije imali su primedbe samo u pogledu nekih manjih detalja.[2] Nešto kasnije, krajem 1925. godine, određeno je mesto za postavljanje spomenika, a to je „neposredno pored bunara - na glavnom trgu - i to na delu prema Aleksandrovoj ulici“.[3]
U fundament spomenika kralju Petru 4. maja 1926. godine svečano je izvršeno polaganje dokumenta ispisanog na pergamentu i smeštenog u gvozdenu kasetu. Ukrašeni dokument sadrži sledeći tekst: „Za vreme vladavine kralja Aleksandra I, kada su ministar unutrašnjih poslova Božo Maksimović, veliki župan Mita Aleksijević, načelnik grada Bečkereka Bogoljub Aleksić, bili građanstvo ovog grada, u znak svoje duboke zahvalnosti, podiže ovaj spomenik blaženopočivšem kralju Petru Osloboditelju“.[4]
Reference
uredi- ^ „Spomenik kralju Petru I Karađorđeviću”. zrenjanin.rs. Pristupljeno 2023-10-29.
- ^ Torontál 144, 1.7.1925, 2.
- ^ Torontál 76, 1.4.1925, 2.
- ^ Torontal 103, 5.5.1926, 2–5.