Spomen kosturnica učesnicima Topličkog ustanka
Spomen kosturnica učesnicima Topličkog ustanka podignuta je 1927. godine u rovu iza niške tvrđave. Dok je spomenikom označena 1937. godine.
| Spomen kosturnica učesnicima Topličkog ustanka | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Crveni krst (Niš) |
| Opština | Niš |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro |
| Vreme nastanka | 1927. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
Naslanja na zid tvrđave i sastoji se od centralnog pravougaonog dela sa lučnim otvorom za kosturnicu, koja leži na zajedničkom betonskom postolju. Sa obe strane središnjeg dela stepenasto se pružaju dva krila koja prikazuju širinu mesta na kome su stajale streljane žrtve. Na centralnom delu je bronzani reljef sa činom streljanja. Reljef je autorsko delo vajara Slavka Miletića. Kosturnica je obeležje žrtvama bugarskog terora u periodu Prvog svetskog rata i nakon ugušenja Topličkog ustanka 1917. godine. Na dve spomen ploče upisana su 33 imena ubijenih rodoljuba i učesnika Topličkog ustanka, iako se procenjuje da je stradalo 4000 ljudi. U toku Drugog svetskog rata bugarski fašisti su uništili kosturnicu, nasilnim otvaranjem sarkofaga sa kostima i lomljenjem spomen ploče.
Narodni muzej u Nišu je 1951. godine izvršio popravke na grobnici i prikupio kosti koje su okupatori razbacali u rovu oko spomenika, sastavivši ih u limeni sarkofag, a potom je betonskom pločom zatvoren otvor kosturnice.[1]
Spomenik kulture
urediSpomen kosturnica učesnicima Topličkog ustanka u rovu Niške tvrđave spada u Nepokretna kulturna dobra na teritoriji opštine Crveni krst, grada Niša.
Na osnovu odluke Izvršnog saveta Skupštine opštine Niš 1983. godine dodaje se na spisak Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu i zavedena je kao nepokretno kulturno dobro: spomenik kulture.[2]
Reference
uredi- ^ „Spomen kosturnica učesnicima Topličkog ustanka”. kultura.rs. Arhivirano iz originala 16. 02. 2022. g. Pristupljeno 16. 2. 2022.
- ^ „NKD na teritoriji opštine Crveni Krst - Grad Niš”. www.zzsknis.rs. Arhivirano iz originala 25. 09. 2020. g. Pristupljeno 16. 2. 2022.
