Srpski dom u Vukovaru

Srpski dom je građevina koja se nalazi u gradu Vukovaru, Republici Hrvatskoj na adresi Ul. Evropske unije i ustanova je koja se bavi kulturnim delatnostima i vjerskim potrebama srpske nacionalne zajednice grada Vukovara.

Srpski dom
Srpski dom Srpski dom
Informacije
Lokacija	Vukovar, Hrvatska
Status	u funkciji
Sagrađena	1905.
Broj spratova	1
Upravljanje	Zajedničko veće opština i Eparhija osječkopoljska i baranjska SPCa

Istorija

Početkom 20. veka dolazi se na ideju izgradnje Srpskog doma u gradu Vukovaru za kulturne i verske potrebe srpske zajednice u gradu na Dunavu. Vukovarski Srbi daju priloge za izgradnju zgrade Srpskog doma u središtu grada odmah do Saborne crkve Svetog Nikole.

Prvobitna zgrada podignuta je 1733. godine za pravoslavnu srpsko-ruskoslovensku školu koju je osnovao Timofej Levandovski. Ova zgrada izgoreela je u požaru 1822. godine.

Na istom mestu gradi se novi barokni objekat. S obzirom da su u njoj bili smeešteni i srpsko peevačko društvo "Javor" i Srpska ženska dobrotvorna zadruga, zgrada postaje mala i pristupa se gradnji nove zgrade, koja postoji i danas. Inicijativu je dao 31. novembra 1903. godine vukovarski advokat dr. Svetislav Novak, nakon čega je formiran Odbor za izgradnju od 40 uglednih Srba, građana grada Vukovara. Za predsednika odbora bio je izabran vukovarski advokat dr Aleksandar Peičić. Zgrada je izgrađena 1904. godine prilozima uglednih vukovarskih Srba (veleposednik Radivoj Paunović, Jovan Baić, Vasa Mihailović i dr.) kao i udelima tadašnjih srpskih institucija u gradu (Srpska štedionica, Srpska kreditna banka, Srpska ženska dobrotvorna zadruga, srpsko pevačko društvo "Javor", Srpska zanatlijska zadruga i dr), ukupno je prikupljeno 18.350 kruna.

Zgrada je posvećena 27. januara 1905. godine na Svetog Savu.

Zgradu su za svoje potrebe koristili: srpska pjevačko društvo "Javor" koje je raspolagalo bogatom muzičkom bibliotekom, Srpska ženska dobrotvorna zadruga, srpsko prosvjetno i privredno udruženje "Posestrima" i Srpska pravoslavna crkvena opština. Od 1904. do 1919. godine u zgradi je radila srpska škola. U zgradi su obeležavani važni nacionalni i vjerski praznici, održavane svetosavske besjede, akademije, dobrotvorne zabave i druženja. Tokom Drugog svetskog rata zgrada je pretvorena u nemačku Komandu grada Vukovara, dok je od strane državnih organa Nezavisne Države Hrvatske imovina konfiskovana i otuđena. Zgrada "Srpskog doma" posle Drugog svetskog rata je nacionalizirana od strane komunista 1947. godine i korištena je u druge svrhe. Sa pročelja zgrade uklonjen je ćirilični natpis "Srpski dom".

Srpski Dom teško je oštećen u poslednjem ratu 1991. godine i zbog nerešenih vlasničkih odnosa između grada i Srpske pravoslavne crkve, te činjenice da je objekat još pre rata pod nepoznatim okolnostima uknjižen na gradsku firmu Velepromet, Srpski Dom jedan je od svega nekoliko preostalih neobnovljenih građevina u gradu Vukovaru.

Obnova doma

Godine 2019. završeni su radovi na uređenju fasade doma te su nastavljeni unutrašnji radovi kao i radovi na izgradnji velike dvorane za održavanje kulturnih manifestacija vezanih uz srpsku zajednicu u gradu Vukovaru.

Kako nije bilo drugog rešenja, ”Srpsko Narodno Vijeće” iz Zagreba uplatilo je oko odva miliona kuna sredstava Vlade Republike Srbije, te je 30. marta 2017. u Vukovaru potpisan kupoprodajni ugovor za otkup Srpskog Doma koji predstavlja prvi korak u obnovi ovog za kulturni , društveni i verski život srpske zajednice grada Vukovara veoma značajnog objekta. Nakon što je vlada Republike Srbije izdvojila milion evra za obnovu Srpskog doma u Vukovaru, počeli su pripremni radovi na tom objektu koji je u podjednakom vlasništvu Zajedničkog vijeća opština, Srpskog narodnog vijeća i Srpske pravoslavne crkvene opštine Vukovar.

Planirana je obnova postojeće zgrade te gradnja nove u dvorištu s multifunkcionalnom velikom dvoranom za održavanje različitih manifestacija, kao i podrumskim prostorijama. U postojećoj zgradi postojaće kancelarije za sveštenike, a preostali prostor koristiće srpski narod sa šireg područja grada Vukovara.

Izvori

• Glas Slavonije (jezik: hrvatski)

Spoljašnje veze

• Eparija Osječkopoljska i baranjska (jezik: srpski)
• Zajedničko veće opština