Srpsko vojničko groblje u Osnabriku
Srpsko vojničko groblje u Osnabriku je jedan od mnogobrojnih oficirskih zarobljeničkih logora u Nemačkoj za vreme Drugog svetskog rata. Nalazio se u zapadnom predgrađu nemačkog grada Osnabrik (nem. Osnabrück), Evershajdu (nem. Eversheide) i u njemu su bili smešteni oficiri Jugoslovenske kraljevske vojske, koji se nisu mirili sa porazom posle nemačke okupacije.
| Srpsko vojničko groblje u Osnabrik | |
|---|---|
| Nemačka Donja Saksonija | |
 | |
| Posvećeno: Vojnicnima iz Drugog svetskog rata | |
| Lokacija | 52° 17′ 53.625″ N 7° 59′ 48.571″ E / 52.29822917° S; 7.99682528° I Osnabrik Donja Saksonija |
| Broj grobova | 2 |
| Broj sahranjenih | 244 |
Istorija
urediPrvi transport sa više od 1500 zarobljenih jugoslovenskih oficira i vojnika stigao je u logor 26. aprila 1941. godine, da bi u maju u njemu bilo 3410 zarobljenika. Aktivnih oficira je bilo 1108, rezervnih oficira 1800, a vojnika 502. Kako su u Oflag VI C povremeno stizale grupe oficira i iz drugih logora, u maju 1942. godine ovo je postao drugi oficirski logor po veličini, odmah posle logora u Nirnbergu (nem. Nürnberg).[1]
Ovaj broj se za vreme postojanja logora popeo docifre od preko 6000 oficira i vojnika, koji su bili smešteni u pedesetak baraka i u svakoj od njih boravilo je oko dvadeset zarobljenika.[2] Britanska avijacija je 6. decembra 1944. godine, u večernjim satima, bombardovala Osnabrik i tom prilikom je u logoru poginulo 116 oficira Jugoslovenske kraljevske vojske, a šezdesetak ih je bilo ranjeno. Dok je bombardovanje trajalo zatvorenici nisu smeli da izlaze iz svojih baraka jer su nemački stražari odmah otvarali vatru.[3] Nešto kasnije započeto je raseljavanje logora, ali je kolona srpskih zarobljenika opet bombardovana od strane britanske avijacije i tada je poginulo još 14 jugoslovenskih oficira. U proleće 1945. godine Britanci su oslobodili preživele vojnike i oficire. U znak sećanja na poginule zarobljenike antikomunistička emigracija je inicirala podizanje srpskog spomen hrama u Osnabriku, koji je podignut 1966. godine, a u blizini hrama je staro vojničko srpsko groblje, kao i groblje srpskih emigranata iz čitave Evrope.[4]
Život u logoru
urediShodno Ženevskoj konvenciji iz 1929. godine zarobljeni oficiri su bili oslobođeni od fizičkog rada u logoru i van njega. Kako je među oficirima Jugoslovenske kraljevske vojske bilo profesora univerziteta, bivših ministara i poslanika, sudija, generala, kao i drugih poznatih intelektualaca (Oto Bihalji Merin, Milan Bogdanović,Stanislav Vinaver, Dušan Timotijević i dr.)[5] oni su nastojali da svoj zarobljenički život učine što korisnijim i ispunjenijim. Počelo se sa predavanjima iz raznih oblasti i kursevima jezika, da bi se kasnije organizovala i različita naučna i stručna udruženja i društva. Ove aktivnosti su u velikoj meri omogućile zarobljenim oficirima i vojnicima da u datim okolnostima održe svoj životni elan na što višem nivou, a, ujedno, i da završe i upotpune svoje obrazovanje.[1] U logoru je bilo i pet fudbalskih timova, a utakmicama su prisustvovali svi zarobljenici.[6] Oformljeno je i pozorište, a redovno se obavljala verska služba, koju je vršio sveštenik, oficir Milan Jovanović.[7]
Reference
uredi- ^ a b Stanković, Ljiljana (1995). Biblioteka i arhivska građa Profesorsskog društva u oficirskom zarobljeničkom logoru Oflag VI C u Osnabriku 1943-1945. Beograd: Univerzitetska biblioteka Beograd. str. 1—16. ISBN 86-7301-003-9.
- ^ Osnabrik, šta je ostalo od istorije
- ^ „„Serben sind schlecht zu behandeln“” (PDF).
- ^ Spisak 116 oficira i vojnika poginulih u zarobljeničkom logor
- ^ Srpsko vojničko groblje u Osnabruku.
- ^ „Gedenken auf Friedhof Ostercappeln”.
- ^ „Sveta arhijerejska Liturgija u Osnabriku”.