Stari nadgrobni spomenici u Šaranima
Stari nadgrobni spomenici u Šaranima (Opština Gornji Milanovac) čine manju spomeničku grupu na lokalnom groblju. Uz spomenike u porti Crkve Svetog Save na Savincu predstavljaju značajan izvor podataka za proučavanje geneze stanovništva ovog sela.
| Stari nadgrobni spomenici u Šaranima | |
|---|---|
.jpg) Groblje u Šaranima. | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Šarani |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
Šarani uredi
Selo Šarani nalazi se u južnom delu opštine Gornji Milanovac, na obalama reke Dičine. Graniči se sa selima Brđani, Semedraž, Takovo, Ločevci i Drenova, a na jugozapadnoj strani sa Milićevcima u opštini Čačak.[1] Šarani imaju osam zaseoka: Dolove, Šarenac, Ozrića Brdo, Baščinu, Sađevine, Pod, Ječminu, Luku i Savinac, varošicu koja je formirana kada je knez Miloš 1819. godine kraj izvora lekovite vode uz Dičinu podigao Crkvu Svetog Save.[1] Ovuda vodi deonica Autoputa „Miloš Veliki”.
Smatra se da je u srednjem veku ovo bilo rudarsko mesto.[2] U turskim defterima pominje se kao selo Andratnica ili Andretnica. Pored starosedelaca, novo naseljavanje započelo je krajem 18. i u 19. veku stanovništvom iz Crne Gore, Bosne i Hercegovine i okoline Užica.[1]
Seoska slava je peti četvrtak od Uskrsa.[1]
Seosko groblje uredi
Sačuvan je manji broj starih nadgrobnih spomenika. Hronološki najstariji su masivni krstovi i niski spomenici sa geometrijskim urezima različitih veličina i formi.[3] Brojčano dominiraju spomenici u obliku stuba i vertikalne ploče koje se završavaju dekorativno obrađenim krstom.[4]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Reference uredi
- ^ a b v g Vučićević, dr Slobodan (2016). Gornji Milanovac i njegova sela. Beograd: Kulturno-prosvetna zajednica Srbije. ISBN 978-86-7596-190-1.
- ^ Milovanović, Mihailo Kale (1995). Savinac u takovskom kraju : selo Šarani i selo Drenova. Beograd: Beograd : Odbor za proučavanje sela SANU : Institut za ekonomiku poljoprivrede : Zavod za proučavanje kulturnog razvoja Srbije : Tanjug, 1995 (Novi Beograd : Služba za zajedničke poslove saveznih organa).
- ^ Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
Literatura uredi
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Milovanović, Mihailo Kale (1995). Savinac u takovskom kraju : selo Šarani i selo Drenova. Beograd: Beograd : Odbor za proučavanje sela SANU : Institut za ekonomiku poljoprivrede : Zavod za proučavanje kulturnog razvoja Srbije : Tanjug, 1995 (Novi Beograd : Služba za zajedničke poslove saveznih organa).
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Krstanović, Božidar; Radonjić Živkov, Estela; Kesić-Ristić, Sanja (2012). Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. ISBN 978-86-6299-006-8.
- Vučićević, Dr Slobodan (2016). Gornji Milanovac i njegova sela. Beograd: Kulturno-prosvetna zajednica Srbije. ISBN 978-86-7596-190-1.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2, dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.
