Suva
Suva (engl. Suva) je glavni grad Fidžija. Nalazi se na jugoistočnoj obali ostrva Viti Levu, koje je najveće ostrvo arhipelaga Fidži. Suva se nalazi na poluostrvu, ali je najbliža plaža udaljena 40 km, jer je sva obala zarasla u šumu mangrova. Veći deo grada je izgrađen na području gde su nekad postojale ove šume. Suva je poznata po velikoj količini padavina.
| Suva Suva | |
|---|---|
 Vlada Fidžija
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Fidži |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 88.271 |
| — gustina | 43,1 st./km2 |
| Aglomeracija | 175.399 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 18° 08′ 00″ J; 178° 26′ 00″ I / 18.133333° J; 178.433333° I |
| Vremenska zona | UTC+1 |
| Površina | 2.048 km2 |
  Suva Suva na karti Fidžija | |
Prema popisu stanovništva iz 2017. godine, grad Suva je imala 93.970 stanovnika,[1] a gradsko područje Suve, koje uključuje njena nezavisna predgrađa, imalo je 185.913 stanovnika.[2] Kombinovano urbano stanovništvo Suve i gradova Lami, Nasinu i Nausori koji se graniče sa njom bilo je oko 330.000: preko trećine stanovništva nacije. (Ovaj urbani kompleks, isključujući Lami, poznat je i kao koridor Suva-Nausori.)
Geografija uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Klima uredi
| Suva | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klimatogram | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Suva ima klimu tropskih prašuma, prema Kepenovom sistemu klasifikacije klime. Ali zbog pasata i povremenih ciklona, to nije ekvatorijalna klima. Grad prima obilne količine padavina tokom cele godine, bez prave sušne sezone; nijedan mesec nema prosečnu količinu padavina ispod 60 mm (2 in). Suva u proseku ima 3.000 mm (118 inches) padavina godišnje. Njen najsuvlji mesec, jul, u proseku ima 125 mm (4,92 in) padavina. Suva ima toliko padavina tokom svih 12 meseci u godini da izraz „lepo vreme“ u izveštaju o vremenu znači samo „ne pada kiša“. Kao i u mnogim drugim gradovima sa klimom u tropskim kišnim šumama, temperature su relativno konstantne tokom cele godine, sa prosečnom visokom temperaturom od oko 28 °C (82 °F) i prosečnom najnižom od oko 22 °C (72 °F).
Suva ima znatno više padavina nego Nadi ili zapadna strana Viti Levua (poznata stanovnicima Suve kao „zapaljeni zapad“). Drugi guverner Fidžija, ser Artur Gordon, rekao je da je primetio da nikada nigde nije video da kiša pada na način na koji pada u Suvi i da gotovo da nije bilo dana bez kiše. Najviše padavina se primećuje od novembra do maja, dok su u nešto hladnijim mesecima od juna do oktobra padavine znatno umerenije padavine.
| Klima Suve, Fidži (1971–2000) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 35,0 (95) |
36,0 (96,8) |
37,0 (98,6) |
34,0 (93,2) |
34,0 (93,2) |
32,0 (89,6) |
32,0 (89,6) |
32,0 (89,6) |
32,0 (89,6) |
34,0 (93,2) |
34,0 (93,2) |
36,0 (96,8) |
37,0 (98,6) |
| Maksimum, °C (°F) | 30,8 (87,4) |
31,2 (88,2) |
30,9 (87,6) |
29,9 (85,8) |
28,5 (83,3) |
27,7 (81,9) |
26,8 (80,2) |
26,7 (80,1) |
27,2 (81) |
28,2 (82,8) |
29,3 (84,7) |
30,3 (86,5) |
28,9 (84) |
| Prosek, °C (°F) | 27,4 (81,3) |
27,6 (81,7) |
26,4 (79,5) |
26,6 (79,9) |
25,4 (77,7) |
24,6 (76,3) |
23,8 (74,8) |
23,7 (74,7) |
24,1 (75,4) |
25,1 (77,2) |
26,1 (79) |
26,9 (80,4) |
25,64 (78,16) |
| Minimum, °C (°F) | 23,9 (75) |
24,0 (75,2) |
23,9 (75) |
23,3 (73,9) |
22,2 (72) |
21,4 (70,5) |
20,7 (69,3) |
20,7 (69,3) |
21,0 (69,8) |
21,9 (71,4) |
22,8 (73) |
23,5 (74,3) |
22,4 (72,3) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 19,0 (66,2) |
19,0 (66,2) |
19,0 (66,2) |
16,0 (60,8) |
16,0 (60,8) |
14,0 (57,2) |
13,0 (55,4) |
14,0 (57,2) |
14,0 (57,2) |
14,0 (57,2) |
13,0 (55,4) |
17,0 (62,6) |
13,0 (55,4) |
| Količina kiše, mm (in) | 371 (14,61) |
265 (10,43) |
374 (14,72) |
366 (14,41) |
270 (10,63) |
163 (6,42) |
136 (5,35) |
158 (6,22) |
177 (6,97) |
221 (8,7) |
245 (9,65) |
277 (10,91) |
3,023 (119,02) |
| Dani sa padavinama | 23 | 22 | 24 | 23 | 21 | 18 | 19 | 18 | 17 | 19 | 19 | 22 | 245 |
| Izvor: [3] | |||||||||||||
Stanovništvo uredi
Grad je 2007. imao 75.225 stanovnika. Stanovništvo šireg gradskog područja se procenjuje na 170.000. Dve glavne etničke grupe u Suvi su domoroci Fidžija i Indijci. U manjem broju su zastupljeni Kinezi i Evropljani. Engleski jezik je najviše u upotrebi, pored fidžijanskog i hindustanskog.
Istorija uredi
Godine 1868, kada je Suva još uvek bila malo selo, poglavica Baua, Seru Epenisa Kakobau, dodelio je 5.000 km2 (1.900 sq mi) zemlje Polinezijskoj kompaniji sa sedištem u Australiji, u zamenu za obećanje kompanije da će isplatiti dugove prema Sjedinjenim Državama. Više od desetine ove kopnene površine, 575 km2 (222 sq mi), nalazilo se u blizini Suve. Prvobitna namera kompanije bila je da razvije industriju uzgoja pamuka, ali su se zemlja i klima pokazali neprikladnim.[4]
Godine 1874, kontrola nad ostrvima Fidži je ustupljena Ujedinjenom Kraljevstvu. Godine 1877, kolonijalne vlasti su odlučile da prestonicu presele u Suvu iz Levuke, Ovalau, Lomajviti, jer je lokacija Levuke između strme planine i mora činila bilo kakvo širenje grada nepraktičnim. Pukovnik F. E. Prat iz Kraljevskih inženjera imenovan je za generalnog geodeta 1875. i projektovao je novu prestonicu u Suvi, uz pomoć V. Stivensa i pukovnika R. V. Stjuarta. Prelazak u Suvu je ozvaničen 1882. godine.[5]
Godine 1910, Suva je dobila status opštine, prema Uredbi o ustavu opštine iz 1909. Njena površina je ostala jedna kvadratna milja sve do 1952. kada je Suva pripojila oblasti Muanikau i Samabula, proširivši svoju teritoriju na 13 km2 (5,0 sq mi). U oktobru te godine, Suva je zvanično proglašena za grad – prvi na Fidžiju. Suva je kasnije pripojila Tamavuu. Nedavno je Suva dodatno proširila svoje granice uključivanjem oblasti Kaningam na njenu severnu ivicu. Od tada, urbano širenje dovelo je do rasta brojnih predgrađa koja ostaju van granica grada. Zajedno sa gradom, ona čine metropolitansko područje poznato kao šira Suva.[6]
Suva je bila domaćin Igara Južnog Pacifika 2003. godine po treći put u 40-godišnjoj istoriji ovog događaja.[7][8][9] U pripremi za održavanje događaja, vlada Fidžija je, uz pomoć paketa pomoći od 16 miliona dolara iz Narodne Republike Kine, finansirala izgradnju nove gimnastičke sale, zatvorenog sportskog centra, bazena, stadiona, terena za hokej na travi i tribina u okolini Suve.[10]
Privreda uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Partnerski gradovi uredi
Suva je pobratimljena sa:[11][12]
Bejhaj, Kina
Brajton, Australija- Guangdung, Kina
- Frankston, Australija
Port Moresbi, Papua Nova Gvineja- Šaosing, Kina
Jongsan, Seul, Južna Koreja
Virak, Filipini
Galerija uredi
-
Poslovna četvrt -
Šetalište uz kanal
Reference uredi
- ^ „Fiji Islands Bureau of Statistics – Population and Demography”. Statsfiji.gov.fj. Arhivirano iz originala 19. 10. 2012. g. Pristupljeno 10. 10. 2012.
- ^ „2007 Census of Population and Housing”. Pristupljeno 25. 1. 2017.
- ^ „Climate of Fiji - 2018” (PDF). Fiji Meteorological Service. Arhivirano (PDF) iz originala 2014-01-24. g. Pristupljeno 13. 10. 2022.
- ^ „ClimateFinder.com - Nausori, Fiji”. www.climatefinder.com. Arhivirano iz originala 27. 03. 2022. g. Pristupljeno 2020-02-04.
- ^ „Europcar Fiji - Suva”. www.europcar.com.fj. Pristupljeno 2020-02-04.
- ^ Nath, Shyam; Roberts, John L.; Madhoo, Yeti Nisha (2010). Saving Small Island Developing States: Environmental and Natural Resource Challenges. Commonwealth Secretariat. str. 164. ISBN 9781849290319.
- ^ „PataraPacific.com”. Arhivirano iz originala 2012-08-04. g. Pristupljeno 2007-08-29.
- ^ „OceaniaSport.info”. Arhivirano iz originala 2007-08-28. g. Pristupljeno 2007-08-29.
- ^ Prasad, Shoma. „Rousing start to 12th South Pacific Games”. Wansolwara Online. Arhivirano iz originala 27. 9. 2007. g. Pristupljeno 11. 6. 2011.
- ^ „PATARA sponsors South Pacific Games 2003 and provides Information & Communications Technology for a "Smart Games"”. patarapacific.com. Arhivirano iz originala 4. 8. 2012. g. Pristupljeno 12. 2. 2020.
- ^ „Sister Cities”. suvacity.org. Suva. Arhivirano iz originala 21. 04. 2023. g. Pristupljeno 2020-07-20.
- ^ „Sister-city relation to enhance trade”. fijisun.com.fj. Fiji Sun. 2012-12-12. Pristupljeno 2020-07-20.
Literatura uredi
- Fiji, by Korina Miller, Robyn Jones, Leonardo Pinheiro – Travel – 2003, published by Lonely Planet, pages 139–141, details on Suva City.
- The Suva City Library: A Brief History and Development, 1909–1980, by S Baksh – 1980
- Pluralism and Social Change in Suva City, Fiji, by Alexander Mamak – 1974, Thesis/dissertation; Ethnology (Fiji, Suva City); Suva City, Fiji Islands (Social conditions)
- A History of the Pacific Islands: Passages Through Tropical Time – Page 162, by Deryck Scarr 2001 – 323 pages.
- Frommer's South Pacific, by Bill Goodwin – Travel – 2004, pages 258–263
- Rahiman, T.I.H.; Pettinga J.R.; Watts P. (2007). „The source mechanism and numerical modelling of the 1953 Suva tsunami, Fiji”. Marine Geology. 237 (1–2): 55—70. Bibcode:2007MGeol.237...55R. doi:10.1016/j.margeo.2006.10.036.
- Greenbaum, D.; Bowker, M. R; Dau, I; Drospy, H; Greally, K. B; McDonald A. J. W; Marsh, S. H; Northmore, K. J; O'Connor, E. A; Prasad, R. S; Tragheim, D. G. (1995). „Landslide hazards in Fiji” (PDF). Technical Report WC/95/28 Rapid methods of landslide hazard mapping : Fiji case study. British Geological Survey. Pristupljeno 23. 3. 2011.
- Government of Fiji (2009). „Government of Fiji Country Report on Pacific Adaptation to Climate Change (PACC) Inception Meeting Samoa, from 29th June – 3rd July 2009.” (PDF). str. 2. Pristupljeno 23. 3. 2011.
- Global Volcanism Program. „Volcanoes of New Zealand to Fiji: Fiji Islands”. Volcanoes of the World. Pristupljeno 23. 3. 2011.
- Rahiman, Tariq I.H.; Pettinga, Jarg R. (2009). „Fracture lineaments, fault mesh formation and seismicity: Towards a seismotectonic model for Viti Levu, Fiji” (PDF). Bulletin of the New Zealand Society for Earthquake Engineering. 42 (1): 63—72. doi:10.5459/bnzsee.42.1.63-72. Pristupljeno 3. 2. 2013.
- Pacific Disaster Center. „Summary of Earthquakes and Tsunamis Affecting Fiji 1850–2004” (PDF). Tsunami Awareness Kit. Arhivirano iz originala (PDF) 2011-02-06. g. Pristupljeno 22. 3. 2011.
- Fiji Mineral Resources Department. „Earthquake in Fiji”. Arhivirano iz originala 28. 9. 2011. g. Pristupljeno 22. 3. 2011.
- Houtz, R. E. (januar 1962), „The 1953 Suva earthquake and tsunami”, Bulletin of the Seismological Society of America, 52 (1): 1—12, Bibcode:1962BuSSA..52....1H, doi:10.1785/BSSA0520010001
Spoljašnje veze uredi
- Zvanični veb-sajt
- Muzej Fidžija u Suvi
- Univerzitet Južnog Pacifika Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. februar 2021)
- Suva City Council (official website)