Teodosije Marićević
Teodosije Marićević (Orašac, oko 1770 — Orašac, maj 1804) bio je knez Orašca i Jasenice i trgovac.[1]
Teodosije Marićević | |
|---|---|
| Datum rođenja | oko 1770. |
| Mesto rođenja | Orašac (Aranđelovac), Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 1807 |
| Mesto smrti | Ostružnica, Karađorđeva Srbija |
Biografija uredi
Teodosije Marićević je rođen u Orašcu, ne zna se tačno koje godine ali se predpostavlja oko 1770 godine. Njegova porodica, tačnije deda je došao u Orašac iz Rovaca, mesto Velje Duboko. Krenuli su put Šumadije, kako se pamti posle velike prirodne katastrofe oko 1715-1720. godine u Velju Dubokom kada se izlilo Kapetanovo jezero i poplavilo pašnjake. Marićevići vode poreklo od rodonačelnika Rovačkog plemena Gojaka i njegovog sina Šćepana (Stjepana). Njegov ortak je bio i Mladen Milovanović. Uoči ustanka bio je knez u Orašcu i u Jasenici. Učestvovao je na Zboru u Orašcu (14. februara 1804), koja je odlučivala o izboru vođe ustanka.[2] Odbio je predlog skupštine da postane vođa, izgovarajući se da kao knez treba da štiti narod u slučaju da ustanak ne uspe, što ne bi mogao kao vođa ustanka, faktički hajduk, i predložio izbor Karađorđa. U prvoj fazi ustanka bio je jedan od najuglednijih ustaničkih starešina.
Njegovom nesmotrenošću, Srbi su doživeli manji poraz u prvom sukobu s Turcima kod Batočine (sredinom aprila 1804), a Tosun-aga je uspeo da se bez borbe probije drumom koji je on čuvao. Zbog toga je Karađorđe podozrevao na izdaju.
Kada je shvatio da u Karađorđevu korist gubi vlast u knežini, prešao je u opoziciju, prvi od ustaničkih starešina. Otvoreno se sukobio s Karađorđem na skupštini u Pećanima, blizu Ostružnice (6. maja 1804), tražeći da on lično plati prečanskim trgovcima za nabavljeni barut i druge ratne potrebe, jer je on vođa ustanka. Nazvao ga je tiraninom, koji tiraniše gore od dahija. Tokom svađe pokušao je da ubije Karađorđa, ali mu je puška zatajila i Karađorđe ga je teško ranio. Ranjen je odnet u Orašac, gde je posle nekoliko nedelja umro i bio sahranjen u rodnom selu. Njegov grob se nalazi u dvorištu Crkve Vaznesenja Gospodnjeg.[1]
Izvori uredi
- ^ a b Fond „Prvi srpski ustanak“ - Orašac „Crkva Vaznesenja Gospodnjeg“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. novembar 2012), Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Fond „Prvi srpski ustanak“ - Orašac: „Učesnici zbora u Orašcu“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. novembar 2012), Pristupljeno 25. 4. 2013.
Spoljašnje veze uredi
- Večernje novosti: „Ubi vožd Teodosija!“, prof. dr Dragoš Ljušić, 2.9.2003, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- Faklutet bezbednosti Univerziteta u Beogradu: „Savremena istorija Srbije“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016), radni materijal za studente, Beograd 2012/2013, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- Tvorac grada: „Karađorđeva ratna iskustva“, Novica Stefanović, Pristupljeno 25. 4. 2013.
