Tranter (revolver)
Tranter model 1853[a] (engl. Tranter), britanski revolver kapislar iz 19. veka.[1][2]
| Tranter (prvi model) | |
|---|---|
 | |
| Vrsta | revolver |
| Poreklo |  Britanska imperija |
| Upotreba | |
| Upotreba u | Britanska imperija Britanska istočnoindijska kompanija |
| Bojno delovanje | Krimski rat Indijska pobuna 1857 Američki građanski rat |
| Proizvodnja | |
| Varijante | džepni model |
| Specifikacije | |
| Masa | 0,82-1,02 kg |
| Dužina cevi | 152-165 mm |
| Kalibar | 11,2 mm |
| Vrsta operacije | revolver kapislar s obaračem dvostrukog dejstva |
| Brzina zrna | 168 m/s |
| Maks. ef. domet | 50 m |
| Magacin | doboš sa 5 metaka |
| Nišan | fiksni |
| Tranter (džepni model) | |
|---|---|
| Specifikacije | |
| Masa | 0,62 kg |
| Dužina cevi | 109 mm |
| Kalibar | 9,6 mm |
| Brzina zrna | 152 m/s |
| Magacin | doboš sa 5 metaka |
Istorija
urediNakon pojave prvih revolvera (američki Kolt mornarički i britanski Adams) na Velikoj izložbi u Londonu 1851, revolveri su naglo postali popularno oružje među britanskim oficirima i civilima za samoodbranu. Viljem Tranter bio je popularni puškar iz Birmingema, koji je uvideo da revolveri sa obaračem dvostrukog dejstva (takozvani revolveri sa samonapinjanjem,[2] kakav je bio jedini britanski Adamsov revolver), daju veliku brzinu gađanja, ali ih snažno povlačenje obarača čini nepreciznim, osim iz neposredne blizine. Zato je 1853. patentirao novi mehanizam obarača dvostrukog dejstva, dve godine pre revolvera Bomont-Adams, koji je rešio isti problem na nešto drugačiji način.[3]
Karakteristike
urediPrvi modeli Tranterovog revolvera imali su dva obarača, gornji i donji, ispod štitnika za prst. Sna̟žnim pritiskom na donji obarač okretao se doboš i zapinjao oroz (bez oslonca za palac), a lakim pritiskom na gornji obarač vršilo se opaljivanje. Istovremenim pritiskom na oba obarača (kažiprstom i srednjim prstom) postizao se efekat kao kod obarača sa dvostrukim dejstvom, kao kod revolvera Adams, koji je u to vreme bio veoma popularan u Britanskoj imperiji i kolonijama.[3]
Telo revolvera i cev bili su iz jednog dela, pravljeni po licenci i potpuno isti kao kod revolvera Adams, zašta je Tranter plaćao malu taksu na svaki revolver sve do 1865, kada je Adamsov patent istekao.[3]
Doboš za 5 metaka se punio spreda, barutom i kuglama, koje su nabijane šipkom na poluzi montiranoj sa leve strane revolvera (tzv. nabijač Kerovog tipa). Ova poluga bila je pričvršćena klinom ili zavrtnjem za ram revolvera ispred i ispod doboša. Na ranim modelima ova poluga se postavljala i skidala po potrebi, ali je ubrzo pričvršćena zavrtnjem kako se ne bi izgubila u borbi.[3]
Postojala je i manja, džepna verzija ovog revolvera, namenjena civilima.[3]
Primena u borbi
urediDo 1855. ovi revolveri postali su popularni među britanskim oficirima i imućnijim građanima, iako su bili nekoliko puta skuplji od starijih pištolja kapislara (sprednjaka) sa jednim metkom, pa su dugo ostali van domašaja običnih vojnika i siromašnijih oficira. Uspešno su primenjeni u Krimskom ratu (1853-1856) i Indijskoj pobuni 1857,[2] kao i od strane konjanika i oficira Konfederacije tokom Američkog građanskog rata (1861-1865).
Napomene
uredi- ^ Kod vatrenog oružja broj modela označava godinu početka proizvodnje.
Izvori
urediLiteratura
uredi- Antić, Radivoje (1974). „Revolver”. Ur.: Gažević, Nikola. Vojna enciklopedija. 8 (2. izd.).
- Bajem, Mišel (1990). Oružje i oklopi (1. izd.). Beograd: Vuk Karadžić. ISBN 86-307-0312-1. OCLC 441740655.
- Myatt, Major Frederick (1981). An Ilustrated Guide to Pistols and Revolvers [Ilustrovani vodič za pištolje i revolvere]. London: Salamander Books Limited. ISBN 0861010973.