Википедија

Treća turska intervencija u Siriji

Treća turska vojna intervencija u Siriji, pod šifrom Operacija Maslinova grančica (Turski: Zeytin Dalı Harekâtı), je prekogranična operacija turske vojske i savezničkih grupa u sirijskom građanskom ratu protiv sirijskih demokratskih snaga (SDF) sastavljene od Sirijskih Kurda. Operacije su u toku u području između Turske pokrajine Hataj na zapadu i Sirijskog grada Azaz na istoku sa centrom u većinski Kurdskom okrugu Afrin. Turska vojska podržava sirijske pobunjeničke grupe, od kojih su neke koristile Slobodnu sirijsku armiju u borbama protiv sirijskih demokratskih snaga (SDF) od 20. januara 2018. godine[1].

Treća turska intervencija u Siriji
Deo Građanskog rata u Siriji i Tursko-kurdskog sukoba

Karta stanja u Alepo provinciji 4. februara 2018.
Vreme20. januar 2018. — 9. avgust 2019.
Mesto
Severna Sirija, tursko-sirijska granica
Uzrokpomoć Slobodnoj sirijskoj vojsci u borbi protiv terorista Islamske Države i sprečavanje spajanja koridora Sirijskih demokratskih snaga pretežno sastavljenim od Kurda
Ishod

Turska pobeda

Sukobljene strane
Turska Turska
Slobodna sirijska armija
Ahrar al Šam
Vojna podrška:
Irak Irak

Kurdi

Komandanti i vođe
Turska Redžep Tajip Erdogan
Turska Binali Jildirim
Turska Ismail Metin Temel
Jaser Abdul Rahim		 Mehmud Berčvedan
Hadži Ahmed
Jačina
6.000—25.000 8.000—10.000
Žrtve i gubici
40 mrtvih i 3 uhapšena 36 mrtvih i 16 uhapšenih

Pozadina uredi

Turska se decenijama borila protiv PKK u jugoistočnoj Turskoj. Procenjuje se da je u sukobu poginulo 40.000 ljudi. Turska vlada je javno izjavila da ne prepoznaje razliku između snaga sile SDF i PKK i kaže da su obe terorističke organizacije koje ugrožavaju Tursku[2]. Dok je PKK proglašena inostrana teroristička organizacija, pozicija Sjedinjenih Američkih Država o SDF-u je da to nije teroristička organizacija već legitimna autonomna organizacija Sirijskih Kurda koja se aktivno borila protiv Islamske Države i to je postalo izvor sukoba između dva NATO saveznika[3][4].

Ofanziva je uslijedila zbog rastućih napetosti između turske i američke vlade u vezi s podrškom Sirijskim demokratskim snagama, koje se sastoje pre svega od kurdskih boraca SDF-a, za koje Turska smatra da je ogranak PKK-a. Konkretno, Turska je prigovorila najavljene planove SAD-a da obuče i opremaju 30.000 silnih SDF graničnih snaga, za koje Turska tvrdi da predstavljaju direktnu pretnju njihovoj bezbednosti. "Država koju zovemo saveznikom insistira na formiranju terorističke vojske na našim granicama", rekao je turski predsjednik Redžep Tajip Erdogan u govoru u Ankari. "Šta ta teroristička vojska može ciljati samo na Tursku? Naša misija je da je zadavimo pre nego što je čak rođena[5]."

Pripreme uredi

U danima pre ofanzive, Turska i pro-turska Slobodna sirijska armija razmenjivali su artiljerijsku vatru sa militantima SDF duž tursko-sirijske granice u blizini Afrina. YPG je granatirao grad Azaz koji pod kod kontrolom Turska Armija i Slobodna sirijska vojska[6][7]. Turska državna agencija Anadolija je objavila da su ruski vojni posmatrači na području Afrina počeli da se povlače 19. januara 2018. godine u očekivanju turske ofanzive na položaju Narodne zaštitne jedinice u Afrinu[8][9].

Dana 21. januara Erdogan je upozorio da bi svako u Turskoj koji je protestovao protiv operacije platio "veliku cenu"[10][11]. Erdogan je zatim dodao: "Znajte da su naše snage sigurnosti na vratima gde god izlazite na ulice[12]."

Ofanziva uredi

Turska vlada najavila je početak ofanzive 19. januara 2018. godine, a turski ministar odbrane Nuretin Canikli izjavljuje: "Operacija je zapravo de facto započela sa prekograničnim granatiranjem." On je dodao da nijedna vojska nije prešla u Afrin[13]. Turska je kasnije intenzivirala svoje granatiranje, dok su narodne jedinice za zaštitu (YPG) tvrdile da je preko noći otpušteno 70 granata[14]. Nakon dana granatiranja, turski borbeni avioni 20. januara 2018. izvršili su vazdušne akcije na graničnim okružnim položajima koje su držale grupe PID i IPG[15].

Načelnik Generalštaba Hulusi Akar i zapovjednici turskih vojnih trupa počeli su da izveštavaju o vojnoj operaciji.

Sirijska opservatorija za ljudska prava izjavila je da je 14 osoba u psihijatrijskoj bolnici ranjeno zbog granatiranja od strane sirijskih demokratskih snaga (SDF). Turski mediji izvijestili su da je 20 autobusa sa sirijskim opozicionim pobunjenicima pod turskom kontrolom preko graničnog prelaza Ončupinar prešlo u Siriju. AFP fotograf izjavio je da je i 30 autobusa koji su nosili sirijske borce prešli i preko graničnog prelaza Čilvegozu[16].

Dana 20. januara, novinska agencija pro-YPG Havar objavila je da su borci Armije revolucionara u šahbovskom kantonu nanijeli štetu pripadnicima pro-turske Sirijskoj Slobodnoj armiji, jer su ubili 4 borca SSA i ranili 5 drugih, tvrdeći da su pružili odgovor na najnovije minobacačke i artiljerijske napade civilnih područja[17]. Snage YPG-a ispalile su rakete u gradove Kilis i Reihanli na tursko-sirijskim granicama, gde je najmanje jedan civil ubijen među više ranjenika[10]. Turska je objavila da je njen vazdušni napad u Afrinu pogodio 150 meta[18][19].

Turski generalštab objavio je u saopštenju objavljenom na svojoj internet stranici, rekavši da je cilj misije da "uspostavlja sigurnost i stabilnost na našim granicama i regionu, eliminiše teroriste PKK/KCK/SDF-YPG i ISIL"[20].

Turski državni mediji su 21. januara 2018. godine prijavili da su Turske oružane snage započele kopnenu ofanzivu na Afrin[21] i napredovale su u teritoriju do 5 km[10]. Britanski SOHR je objavio da su se turske trupe sukobile s kurdskim milicijima na severnoj i zapadnoj granici Afrina i ušle u gradove Shankil i Adah Manli na zapad[22].

Do 22. januara 2018, turske snage najavile su hvatanje sedam sela, iako je YPG ponovo uhvatio dva[23]. Istog dana, prvi turski vojnik je prijavljen od medija da je ubijen u borbama[24][25]. Do 23. januara, teritorijalni dobitak pro-turskih snaga je i dalje "ograničen". Obe strane su tvrdile da su nanosile brojne žrtve jedni drugima. U međuvremenu, oko 5.000 civila pobeglo je od napuštanja Turske u graničnim oblastima, premeštajući se u centralna područja Afrin regije[26].

Dana 27. januara, u prvom slučaju kurdskog samoubilskog napada na turske snage, ženski Kurdski YPG borac Zuluh Hemo (zvani "Avesta Habur") navodno je bacio granatu nizu turske tenkove, uništavajući tenk i ubio dva turska vojnika i sebe[27]. Napad se dogodio tokom borbi u selu al-Hamam[27]. Turska vojska poricala je da je u tom incidentu ubijen ili povređen bilo koji turski vojnik[28].

Dana 28. januara, pro-turske snage su postigle svoju prvu veliku pobedu i zauzeli stratešku planinu Barsaia[29] nakon nekoliko prethodnih napada na planinu od 22. januara, zbog neizvršenog kurdskog otpora[30],[31]. Sledećeg dana bilo je izveštaja da su kurdski borci još jednom potisnuli snage pod vodstvom Turske sa planine[31], iako je Turska to osporavala sa turskim komandantom potpukovnika Ismailom Metinom Temelom, koji vodi operaciju, navodno poseta Barsaia[32].

Prema riječima Agencije Anadolija, turska vojska je 30. januara, sa arapskim, kurdskim i turskim jezikom, izbacila letke s kojima je zatražio od civila "da se suprotstave PKK, PID, IPG i ISIL".

Krajem januara 2018. godine, kurdski zvaničnici optužili su Tursku da je upotrebila napalm bombe, oružje koje je zabranjeno tokom borbe[33]. Turske oružane snage odbacile su upotrebu zabranjenih bombi: "Napalm, hemijska, biološka i slična municija koja je zabranjena međunarodnim pravom i ugovorima, tvrdeći da ga ne koristi ga Vazduhoplovstvo, a takva municija nije u popisu turskih oružanih snaga[34]."

Reference uredi

  1. ^ Počela ofanziva na položaje Kurda u sirijskom Afrinu, uz podršku turske avijacije - Sputnjik Srbija
  2. ^ Turkey's operation in Syria's Afrin: The key players | News | Al Jazeera
  3. ^ Turkish jets hammer Syrian town of Afrin to oust US-backed Kurdish militia - CNN
  4. ^ US does not see YPG as terrorist group despite Turkish concerns: State Department
  5. ^ Erdoğan accuses US of planning to form 'terror army' in Syria | World news | The Guardian
  6. ^ [„YPG Shelling Renders Azaz Psychiatric Hospital Inoperable - Revolutionary Forces of Syria media office[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 27. 02. 2021. g. Pristupljeno 25. 01. 2018.  Sukob URL—vikiveza (pomoć) YPG Shelling Renders Azaz Psychiatric Hospital Inoperable - Revolutionary Forces of Syria media office]
  7. ^ „NSO | 10 women at least were wounded by "YPG" shelling at the psychiatric hospital in Azaz north Aleppo[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 22. 01. 2018. g. Pristupljeno 25. 01. 2018.  Sukob URL—vikiveza (pomoć)
  8. ^ Russian troops in Afrin begin withdrawing: Turkish state-run agency
  9. ^ Czech. „Breaking: Russian troops withdraw from Afrin ahead of Turkish invasion”. Almasdarnews.com. Arhivirano iz originala 19. 09. 2018. g. Pristupljeno 27. 1. 2018. 
  10. ^ a b v Syria: Turkish ground troops enter Afrin enclave - BBC News
  11. ^ Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan flaş HDP açıklaması - Son Dakika Haberleri
  12. ^ Turkey's Erdogan warns pro-Kurdish not to protest Afrin operation | Reuters
  13. ^ „Turkey shells Syria's Afrin region, minister says operation has begun”. Reuters. 19. 1. 2018. Pristupljeno 19. 1. 2018. 
  14. ^ „Turkey steps up Syria shelling as invasion of Afrin looms”. BBC. 19. 1. 2017. Pristupljeno 19. 1. 2017. 
  15. ^ Erdogan: Operation in Syria's Afrin has begun | News | Al Jazeera
  16. ^ „Turkish troops shell Afrin to oust US-backed Kurdish militia”. Channel NewsAsia. Associated Press. 19. 1. 2017. Arhivirano iz originala 20. 01. 2018. g. Pristupljeno 19. 1. 2017. 
  17. ^ „Afrin: sneaking attempt thwarted, YPG, YPJ inflicted mercenaries vast damage – ANHA”. en.hawarnews.com. Arhivirano iz originala 20. 01. 2018. g. Pristupljeno 20. 1. 2018. 
  18. ^ Shaheen, Kareem (21. 1. 2018). „Turkey starts ground incursion into Kurdish-controlled Afrin in Syria”. The Guardian. 
  19. ^ Editorial, Reuters. „Airstrikes pound Syria's Afrin as Turkey launches 'Operation Olive Bra”. Reuters. Arhivirano iz originala 22. 01. 2018. g. Pristupljeno 28. 01. 2018. 
  20. ^ „Turkey launches border security mission in Syria's Afrin”. Turkey launches border security mission in Syria's Afrin. Pristupljeno 21. 1. 2018. 
  21. ^ „Turkish state media reports that Turkish ground forces have crossed into Syrian Kurdish enclave”. The Seattle Times. 21. 1. 2018. Pristupljeno 21. 1. 2018. 
  22. ^ „Turkish troops attack Kurdish enclave in northern Syria”. CBS News (na jeziku: engleski). Pristupljeno 22. 1. 2018. 
  23. ^ „Syria offensive: Turkish troops 'capture villages' in Afrin”. BBC News. 2018. Pristupljeno 22. 1. 2018. 
  24. ^ „Turkish soldier killed in clashes near Syria's Afrin region”. Reuters. Pristupljeno 22. 1. 2018. 
  25. ^ „First Turkish soldier killed during northern Aleppo operation”. 23. 1. 2018. Arhivirano iz originala 08. 04. 2020. g. Pristupljeno 25. 1. 2018. 
  26. ^ „Syria war: Thousands flee Turkish assault on Afrin enclave”. BBC News. 23. 1. 2018. Pristupljeno 26. 1. 2018. 
  27. ^ a b Nordland, Rod (30. 01. 2018). „Female Kurdish Fighter Kills Turkish Troops in Likely Suicide Bombing in Syria” — preko NYTimes.com. 
  28. ^ Haber7. „Ağzında el bombasıyla Türk askerine saldırdı!”. Haber7. 
  29. ^ „Turkish forces score first major victory in Afrin”. 28. 01. 2018. Arhivirano iz originala 19. 09. 2018. g. Pristupljeno 31. 01. 2018. 
  30. ^ „With the continuation of clashes in Afrin area, the Turkish warplanes re-bombard the village in which they carried out a massacre today, killing 8 civilians of one family including 5 children”. 
  31. ^ a b „Turkish soldiers, FSA stay on alert at Mt. Bursaya”. Anadolu Agency. 
  32. ^ „Turkish commander visits peak captured from terrorists”. Anadolu Agency. 
  33. ^ [1] TSK'dan Afrinlilere üç dilde birlik çağrısı
  34. ^ „BASIN AÇIKLAMASI”. Arhivirano iz originala 31. 01. 2018. g. Pristupljeno 31. 01. 2018. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Трећа_турска_интервенција_у_Сирији&oldid=25919608”