Ugovor s Bogom
Ugovor s Bogom je prvi grafički roman (roman u stripu) Vila Ajznera smatra se jednim od prvih i najvažnijih savremenih grafičkih romana.[3] Prvo izdanje objavljeno je u Njujorku 1978. godine. Ovo Ajznerovo delo predstavlja prekretnicu u umetnosti stripa i početak nove ere u kojoj autori stripova slobodnije mogu da se bave ozbiljnim temama, oslobođeni uverenja da strip prvenstveno mora da bude duhovit ili zabavan, a prvenstveno jednostavan. Grafičkim romanom Ugovor s Bogom Ajzner je strip uveo u književnost.
| Ugovor s Bogom | |
|---|---|
 Prednja strana korica srpskog izdanja prvog dela trilogije - Ugovor s Bogom : trilogija knjiga prva | |
| Nastanak | |
| Orig. naslov | The Contract with God |
| Autor | Vil Ajzner |
| Ilustrator | Vil Ajzner |
| Dizajner korica | Vil Ajzner |
| Zemlja | Sjedinjene Američke Države |
| Jezik | engleski (preveden na srpski) |
| Sadržaj | |
| Žanr / vrsta dela | grafički roman |
| Teme | Život imigranata u Njujorku 30-ih godina 20. veka, tokom Velike depresije |
| Mesto i vreme radnje | Njujork; 30-te godine 20. veka[2] |
| Izdavanje | |
| Izdavač | prvo izdanje: Baronet Books; srpsko izdanje Samizdat B92[1] |
| Datum | prvo izdanje: 1978; srpsko izdanje: 2009 |
| Broj stranica | 204 |
| Tip medija | Tvrdi povez (srpsko izdanje) |
| Prevod | |
| Prevodilac | Jasenka Majpruz |
Godine 2005. Ajzner je ponovo objavio ovaj roman, zajedno sa još dva ranije objavljena, kao trilogiju The Contract with God Trilogy: Life on Dropsie Avenue[4] Na srpskom jeziku je objavljena prva knjiga iz ove trilogije pod naslovom Ugovor s Bogom - trilogija knjiga prva u izdanju izdavačke kuće Samizdat B92[1]
O romanu
urediRoman Ugovor s Bogom bavi se, u slici i reči, dramom grada i njegovih stanovnika. Roman obuhvata četiri priče: Ugovor s Bogom (A Contract With God), Ulučni pevač (The Street Singer), Nastojnik (The Super) i Cookalein. Radnja svih priča smeštena je u Bronks, jednu od pet gradskih oblasti grada Njujorka, preciznije u izmišljenoj[4] Aveniju Dropsi, u 30-te godine 20. veka - vreme Velike depresije. Priče nisu povezane, ali na svojevrstan način pričaju istu priču o egzistenciji u urbanoj sredini, oslikavajući život doseljenika u siromašnoj gradskoj četvrti Njujorka, sa jedinstvenim osvrtom na emocije i karakter glavnih likova,[2] kao i moralni aspekt njihovih postupaka.[4]
Obzirom na popularnost koju je ovaj roman stekao ubrzo po objavljivanju neverovatno zvuči činjenica da je Vil Ajzner imao problem da nađe izdavača za ovo svoje kapitalno delo.[1] Roman je 1978. godine, bez ikakve pompe, objavila izdavačka kuća Baronet Books. U to vreme ni jedna od vodećih izdavačkih kuća nije se usudila da objavi jedno ovakvo delo jer niko nije očekivao da će ovaj roman decenijama opstati na tržištu. Verovatno je to jedan od razloga što ga je izdavač prvog izdanja objavio u jeftinom, mekom povezu.[2] Do trenutka kada Ajzner piše predgovor za novo izdanje u okviru trilogije (2005) knjiga je prevedena na 11 jezika.[5]
Art Špigelman, autor čuvenog stripa - grafičkog romana Maus o ovom delu je rekao:
| „ | Inspiracija za nekoliko budućih generacija strip-crtača. | ” |
Naslov ove knjige, a kasnije i trilogije, Ajzner je odabrao prema prvoj, uvodnoj priči, koja je istovremeno i ideja vodilja svih ostalih priča. Na ideju da napravi jedan ovakav roman Ajzner je došao podstaknut radom eksperimentalnih grafičkih umetnika 20-ih i 30-ih godina 20. veka, koji su u to vreme objavili nekoliko ozbiljnih romana ispričanih u slici, bez tekstova. Nazvao ga je grafičkim romanom kako bi udovoljio zahtevima svog izdavača[5] i time uveo kako u strip, tako i u književnost novu kategoriju umetničkog dela.
Autobiografski elementi dela
urediGrafički roman Ugovor s Bogom dobrim delom ima autobiografski karakter. Sve priče odvijaju se u malim, jeftinim, iznajmljenim stanovima u kakvima je i sam Ajzner, kao sin jevrejskih imigranata, odrastao. Glavni likovi pripadaju miljeu običnih, malih ljudi, dodatno osiromašenih Velikom depresijom. Sam Ajzner morao je, upravo zbog iste takve situacije u kojoj se našla i njegova porodica, da počne da doprinosi porodičnom budžetu već kao trinaestogodišnji dečak.[6] Mladost provedena u relativnom siromaštvu i iskustvo odrastanja u iznajmljenim njujorškim stanovima postali su inspiracija ne samo za ovaj, već i za veliki broj drugih grafičkih romana Vila Ajznera.[7]
Trilogija
urediNekoliko meseci pred kraj života Ajzner je odlučio da ujedini tri svoja najveća poluautobiografska grafička romana u jedinstvenu trilogiju Ugovor s Bogom - trilogija (The Contract With God Trilogy):[1]
- Knjiga 1. Ugovor s Bogom (A Contract With God), originalno objavljena 1978.
- Knjiga 2. Snaga života (A Life Force), originalno objavljena 1988.
- Knjiga 3. Avenija Dropsi (Dropsie Avenue), originalno objavljena 1995.
Smeštena u vreme Velike depresije, ova književna trilogija predstavlja riznicu gotovo mitskih priča o gorko-slatkom životu Ajznerove mladosti. Sa dvadesetak novih ilustracija i Ajznerovim predgovorom ova trilogija pripoveda epsku priču o životu, smrti i vaskrsenju dok istražuje čovekov odnos prema bogu. Ova očaravajuća fiktivna hronika univerzalnog iskustva američkog imigranta predstavlja Ajznerovu najznačajniju i najdugovečniju zaostavštinu.[4]
U Srbiji je, u izdanju izdavačke kuće Samizdat B92 objavljena samo prva knjiga iz ove trilogije.[8]
Reference
uredi- ^ a b v g Ajzner, Vil (2009). Ugovor s Bogom : grafički roman. Knj. 1. Beograd: Samizdat B92. ISBN 978-86-7963-346-0. Pristupljeno 28. 12. 2017.COBISS.SR 172439564
- ^ a b v „A Contract With God”. Will Eisner - official website. Pristupljeno 28. 12. 2017.
- ^ Murray, Christopher. „Graphic novel”. Encyclopedia Britannica. Pristupljeno 29. 12. 2017.
- ^ a b v g „The Contract With God Trilogy”. Will Eisner - official website. Pristupljeno 28. 12. 2017.
- ^ a b Ajzner, Vil (2009). „Predgovor”. Ugovor s Bogom : grafički roman. Knj. 1. Beograd: Samizdat B92. str. 7—12. ISBN 978-86-7963-346-0. Pristupljeno 26. 12. 2017.
- ^ Schumacher 2010, str. 2−12
- ^ „The Early Years”. Will Eisner - official website. Pristupljeno 26. 12. 2017.
- ^ Ajzner 2009 harvnb greška: više ciljeva (3×): CITEREFAjzner2009 (help)
Literatura
uredi- Schumacher, Michael (2010). Will Eisner: A Dreamer's Life in Comics. Bloomsbury Publishing. ISBN 9781608195244. Pristupljeno 26. 12. 2017.
- Ajzner, Vil (2009). Ugovor s Bogom : grafički roman. Knj. 1. Beograd: Samizdat B92. ISBN 978-86-7963-346-0. Pristupljeno 26. 12. 2017.COBISS.SR 172439564
Spoljašnje veze
uredi
- „Zvanična prezentacija Vila Ajznera”. Will Eisner.com. Pristupljeno 29. 12. 2017.
- „Will Eisner's art”. Pinterest. Pristupljeno 29. 12. 2017.
- „Ugovor s Bogom”. Knjigožderi. Biblioteka šabačka. Arhivirano iz originala 29. 12. 2017. g. Pristupljeno 29. 12. 2017.