Uskršnja ofanziva
Uskršnja ofanziva (vijetnamski: Chiến dịch Xuân hè 1972) je bila vojna operacija koju su za vreme Vijetnamskog rata u proleće 1972. godine preduzele snage Severnog Vijetnama i paravojne formacije Vijetkonga kako bi vojno porazile tj. srušile vladu Južnog Vijetnama. Predstavljala je najveću do tada ofanzivnu operaciju, odnosno drugi pokušaj takve vrste posle izvođenja Tet ofanzive četiri godine ranije; za razliku od Tet ofanzive, sada su glavninu snaga činile regularne snage Narodne armije Vijetnama umesto Vijetkongovih gerilaca, a strategija se zasnivala na konvencionalnim napadima oklopnih jedinica umesto gerilskih prepada. Jedan od motiva severnovijetnamaca bio je da se iskoristi prelazni period ”vijetnamizacije” rata na kojoj je insistirao američki predsednik Ričard Nikson, koji iz političkih razloga nije više mogao neposredno da koristi američke kopnene snage u vojnim operacijama. Vreme početka ofanzive takođe je odabrano kako bi se poklopilo sa američkim predsedničkim izborima, pri čemu su vijetnamci računali da Nikson zbog predsedničke trke neće vući agresivne poteze kojima bi sukob još više eskalirao. S druge strane, severnovijetnamska ofanziva je, za razliku od Tet ofanzive, bila očekivana, pa su Amerikanci pre njenog početka uložili ogromna finansijska, logistička sredstva i trud kako bi Južni Vijetnam snabdeli najsavremenijim naoružanjem i podvrgli najboljoj obuci, jer su smatrali da će biti sposobnii da se suprotstave severnovijetnamskim snagama. Nedostatak američkih kopnenih snaga je trebalo nadoknaditi intenzivnim korišćenjem američkih vazdušnih snaga, odnosno eskalacijom strateškog bombardovanja ciljeva u Severnom Vijetnamu.
| Uskršnja ofanziva | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Severnovijetnamski tenk Tip 59 zarobljen od pripadnika južnovijetnamske 20. tenkovske divizije južno od grada Dong Ha. | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Južni Vijetnam Sjedinjene Države |
 Severni Vijetnam Vijetkong | ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
|
I korpus: Hoang Ksiuan Lam (zamenio ga Ngo Kuang Troung) II korpus: Ngo Du (zamenio ga Ngujen Van Toan)III korpus: Ngujen Van Minh |
Regija Tri-Thien-Hue: Van Tjen Dung Front B-2: Tran Van TraFront B-3: Hoang Min Thao | ||||||||
| Jačina | |||||||||
| 742.000 | 200.000-300.000[1] | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
| nepoznato | nepoznato | ||||||||
Tok ofanzive uredi
Tokom prvih mesec dana, ofanziva Severnog Vijetnama dala je najbolje rezultate, među kojima je i zauzimanje strateški važnog grada Kuang Tri na severu. Međutim, nešto kasnije je napredovanje snaga Severnog Vijetnama usporilo, najviše zbog velikih gubitaka u ljudstvu i tehnici usled neprekidnog dejstva američkih vazdušnih snaga. Tokom juna i jula započela je ofanziva južnovijetnamskih snaga koja će se završiti zauzimanjem grada Kuang Tri. Uporedo sa tim, Severni Vijetnam bio je izložen do tada nezapamćenoj kampanji bombardovanja, poznatoj kao operacija Lajnbeker.
Kada je nastupilo zatišje, američka i južnovijetnamska strana su proglasile Uskršnju ofanzivu svojom velikom pobedom, sa čime se danas slaže samo jedan deo istoričara, s obzirom da Severni Vijetnam njome nije uspeo da okonča rat. Među američkim javnim mnjenjem vladalo je mišljenje da je uspešan otpor južnovijetnamske vojske potvrda Niksonove strategije ”vijetnamizacije”. S druge strane, tokom trajanja zatišja severnovijetnamske trupe i snage Vijetkonga držale su pod svojom kontrolom 50% teritorije Južnog Vijetnama, tj. daleko više nego pre početka ofanzive. Time je Južni Vijetnam stekao povoljan položaj pre početka Praške mirovne konferencije kojom je početkom naredne godine sukob bio privremeno obustavljen. Ovaj predah je kasnije pomogao u pregrupisavanju severnovijetnamskih snaga i realizaciji završne ofanzive koja je omogućila obaranje južnovijetnamskog režima i konačni završetak rata.
Reference uredi
Literatura uredi
- David Fulghum & Terrance Maitland, et al, South Vietnam on Trial. Boston: Boston Publishing Company, 1984, tr.183
- kopnena vojska: 410.000 zrakoplovstvo: 50.000 marinaca: 14.000 RF: 284.000 ukupno: 742.000. Brigadier General James Lawton Collins, Jr., The Development and Training of the South Viet Namese Army (Washington, D.C.: Department of the Army, 1975). str. 151
- Leepson and Hannaford. str. 115
- Sorley. str. 339
- Bách khoa tri thức quốc phòng toàn dân. NXB Chính trị quốc gia. Hà Nội.2003. các trang 280–284 và 1734–1745.
- Za usporedbe brojki o gubicima, v. Sorley, Chapter. 20, fn. 49. Although North Vietnamese casualties were very high, the figure of 100,000 dead, often quoted in historical sources, is only an approximation. Andrade. str. 531
- web site (1997). "North Vietnamese Army’s 1972 Eastertide Offensive". web site. pristupljeno 1. II 2010.