Falačka

Falačka (nem. Pfalz) ili Palatinat je istorijska pokrajina u Nemačkoj na srednjoj Rajni.

Izborna kneževina Palatinat u okviru Svetog rimskog carstva (1618).

Istorija

U početku deo teritorije salijskih Franaka, a od 10. veka vlasništvo palatinskog kneza Rajnske Oblasti (otuda i naziv Palatinat, nem. Pfalz). Od 12. veka u posedu dinastije Hoenštaufena, od 1155. postala je grofovija. Godine 1214. preuzela ju je bavarska dinastija Vitelsbah (nem. Wittelsbach) i pripojila joj (1329) svoja imanja oko Regensburga, formiravši tako Gornji Palatinat (nem. Oberpfalz) na teritoriji Bavarske. Od polovine 14. veka Falačka je bila izborna kneževina. Univerzitet je osnovan u Hajdelbergu 1386. godine za vreme prvog izbornog kneza Ruprehta I. Nakon smrti Ruprehta III (1410) njegovi naslednici su oblast Falačke podelili između sebe, tako da je od 15. do 17. veka nastalo nekoliko ogranaka dinastije Vitelsbah (nem. Kurpfalz, Oberpfalz-Neumarkt, Pfalz-Simmern, Pfalz-Zweibrücken, Pfalz-Mosbach, Pfalz-Neuburg). 1559. godine čast izabranog kneza pripala je ogranku Palatinat-Simern (do 1685). Spor oko nasleđa doveo je do Falačkog rata (1688–97). Za Maksimilijana I Josipa 1799. godine, svi prvobitni posedi Vitelsbaha ponovo su spojeni, ali već 1801, nemačko-francuskim mirom u Linevilu, deo Palatinata na levoj obali Rajne pripadao je Francuskoj, a deo na desnoj obali Rajne Badenu i Hesen-Darmštatu.