Franjo Trenk
Baron Franjo Trenk (nem. Franz, Freiherr von der Trenck) (1711-1749) bio je pakrački vlastelin, organizator i zapovednik dobrovoljačkih četa pandura u službi Marije Terezije.[1]
| Baron Franjo Trenk | |
|---|---|
 Pukovnik Franc fon Trenk. | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Franz, Freiherr von der Trenck |
| Datum rođenja | 1. januar 1711. |
| Mesto rođenja | Ređo di Kalabrija,  Habzburška monarhija |
| Datum smrti | 4. oktobar 1749. (38 god.) |
| Mesto smrti | Špilberk kod Brna, Habzburška monarhija |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1741-1748. |
| Vojska | Habzburška monarhija |
| Čin | pukovnik od 1744. |
| Jedinica | Trenkovi panduri |
| Učešće u ratovima | Rat za austrijsko nasleđe |
| Kasniji rad | ražalovan 1748. |
Biografija uredi
Rođen je 1711. godine u italijanskoj regiji Kalabriji, od oca Prusa oficira i majke iz Kurlandije. Kao dete doselio se sa porodicom u Slavoniju, u Slavonski Brod gde je otac postavljen za komandanta mesta. Avanturstičkog duha kakav je bio, opredelio se i on vojnom pozivu. Sa 16 godina ušao je kao barjaktar u puk ugarskog palatina grofa Palfija. Taj puk je u to vreme bio stacioniran u Beogradu. Puk je zatim prešao u Osijek, a on se oženio. Živeo je Trenk sa svojom ženom gospođom Telier, kćerkom generala iz Petrovaradina, na očevom imanju zvanom Brestovec, današnji Požeški Brestovac. Dve godine, 1738-1740. Trenk provodio na ratnom poprištu u Rusiji.[2]
Po odobrenju Marije Terezije, od slavonskih hajduka formirao je 1741. odred od 1.000 dobrovoljaca, nazvan Trenkovi panduri ili dobrovoljački Pandurski korpus Trenka, koji se pod njegovom komandom istakao naročito u ratu za austrijsko nasleđe (1740-1748), dostigavši jačinu od 2.500 pešaka i 130 konjanika (po drugim izvorima čak 5.000 ljudi), pa je 1744. godine unapređen u čin pukovnika. Trenkovi vojnici njemu slepo odani, bili su divljačni, surovi i hrabri, obučeni tako da im i sama neuredna fizička pojava pored opake ćudi bude stravična. Starost je dočekao uz svoju nekadašnju ljubavnicu, a tada već drugu ženu gospođu Lestoh iz Osijeka, koja ga je svojevremeno pratila i tokom bitki. Zbog pustolovnih poduhvata lišen je čina Trenk 1748. godine i osuđen na doživotnu robiju; umro je tokom izdržavanja kazne 1749. godine.[1]
Zanimljivosti uredi
Godine 1764. objavljeni su u Helštatu njegovi "Memoari", koje je započeo kada je jednom prinudno mirovao oporavljajući se od rana.
Glavni junak popularnog hrvatskog romana Grička vještica (Marija Jurić Zagorka), koji se bavi istorijom Zagreba u vreme Marije Terezije, je kapetan Trenkovih pandura.
Reference uredi
Literatura uredi
- Gažević, Nikola (1975). Vojna enciklopedija (tom 10). Beograd: Vojnoizdavački zavod.
