Histologija
Histologija je biološka disciplina koja proučava tkiva. Savremena histološka metodologija se zasniva na korišćenju mikroskopa. Neformalni naziv histologije je i mikroskopska anatomija. Histopatologija proučava obolela tkiva, i veoma je važan deo discipline koja se zove anatomska patologija, pomoću koje se može jasno uspostaviti dijagnoza obolelom tkivu.
Histološka analiza počinje sa operacijom, biopsijom ili autopsijom. Dobijena tkiva se zatim stave na stakla i fiksiraju kako bi se sprečilo izumiranje uzorka. Jedan od najčešćih načina održavanja uzorka je pomoću formalina (10% rastvor formaldehida u vodi). Uzorci se zatim speru sa veoma koncentrovanim etanolom, kako bi se uzorak dehidrirao, i zatim se očisti hemikalijama kao što su hloroform ili ksilen. Tokom ovog celog procesa, koji traje od 12 do 16 časova, uzorak tkiva će biti u takvom fizičkim stanju da je moguće raspoznati simptome obolelog tkiva. Da bi tkivo sa svim svojim ćelijama i organelama u ćelijama bilo vidljivo, neophodno je obojiti tkivo određenim agensima koji se nadovežu na organele na osnovu naelektrisanosti.
Početak histologije
urediU 19-tom veku, histologija je već postojala kao samostalna nauka. 1906. godine Nobelova nagrada za Fiziologiju i Medicinu je dodeljena dvojici histologa, Kamilo Goldžiju (po kome organela Goldžijev aparat nosi ime) i Santijagu Ramonu i Kahalu (po kome su nazvane nuklearne organele Kahalova tela). Oni su uspeli da interpretiraju neuronske strukture zahvaljujući uzorcima tkiva koji su dobili.
Klasifikacija tkiva
urediPostoje četiri osnovne vrste tkiva: mišićno tkivo, nervno tkivo, vezivno tkivo i epitelno tkivo. Sva tkiva su podvrste ovih tipova tkiva i pripadaju jednom od njih. Primera radi, crvena krvna zrnca se klasifikuju kao vezivno tkivo s obzirom da potiču iz koštane srži.
- Epitelium je tkivo koje se nalazi na površini organa i štiti organe kao što su žlezde, tanko i debelo crevo, koža, jetra, pluća, bubrezi.
- Endotelium je tkivo koje obavija i štiti limfni sistem, kao i vene i arterije.
- Mezotelium se nalazi perikardijalnom prostoru (srčane pretkomore)
- Mezenhim je tkivo koje popunjava prostor između samih organa, tipa prostor između mišića i kostiju, hrskavice, ligamenata.
- Krv je tkivo koje se sastoji od crvenih i belih ćelija.
- Neuroni su tkiva koje formiraju mozak, kičmenu moždinu.
- Placenta je tkivo koje je specijalizovano za dovod hrane od majke ka fetusu.
- Nespecijalizovane ćelije (na engleskom jeziku stem cells, posrbljeno stem ćelije) su takve ćelije koje na početku razvoja mogu da formiraju bilo koje od gorenavedenih vrsta tkiva.
Srodne nauke
uredi- Citologija je nauka koja proučava ćelije, njihove osobine, funkcije i ćelijsku deobu.
- Anatomija je nauka koja proučava unutrašnju građu organizama, vidljivu bez pomagala tipa mikroskopa.
- Morfologija je nauka koja proučava organizme u celosti, kao i njihove oblike i veličine.
Literatura
uredi- Merck Source (2002). Dortlandov Medicinski Rečnik., Pristupljeno 26. 01. 2005.
- Štedmanov Medicinski Rečnik (2005). Stedman's Online Medical Dictionary., Pristupljeno 26. 01. 2005.
- Mikrobiologija, Prescott et al. (2003)
