Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Jabučju
Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Jabučju je pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture Valjevo.[1] S obzirom da predstavlja značajnu istorijsku građevinu, proglašena je nepokretnim kulturnim dobrom Republike Srbije.[1]
| Crkva Svetog Arhangela Mihaila u Jabučju | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Jabučje |
| Opština | Lajkovac |
| Entitet |  Srbija |
| Država | Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 1844. godine |
| Tip kulturnog dobra | Nepokretno kulturno dobro |
Istorija
urediCrkva Svetog Arhangela Mihaila u Jabučju je izgrađena na blagom uzvišenju severno od centra sela, na mestu gde je 1826. godine Jovan Velimirović podigao crkvu brvnaru.[1] Iznad ulaznih vrata se nalazi uzidana mermerna ploča sa napomenom da je crkva podignuta 1844. godine za vreme vladavine Aleksandra Karađorđevića.[1] Crkva je služila meštanima sela Jabučja, Lajkovca, Stublenice i Paljuva.[1] U obliku je izduženog pravougaonika sa prostranom, spolja i iznutra, polukružnom oltarskom apsidom, a zapadna fasada je završena zabatom. Na njoj se ističe lučno zasveden portal čije su strane oivičene pravilno tesanim kamenim blokovima, a arhivolta je profilisana.[1] U vrhu luka je oštećen reljef sa srpskim dvoglavim orlom. Sličnog oblika i nešto manje veličine je portal na severnom fasadnom zidu. Relativno visoki fasadni zidovi se završavaju naglašenim krovnim horizontalnim vencem, ispod koga, duž cele građevine, je niz plitkih slepih arkada. Unutrašnji zidovi su malterisani i okrečeni bez slikarske dekoracije. Svod je obojen tamno braon i ukrašen bledim i tamnijim šestokrakim zvezdama, dok lukovi imaju i islikane krstove.[1] Ikonostas crkve potiče iz 1848. godine i oslikao ga je Nikola Janković o čemu svedoči zapis na ikoni Vaskrsenja iz groba u vrhu ikonostasa.[1] Ikone su rađene na drvetu preko grundiranog i prepariranog platna temperama. Po stilu izrade se vezuju za postvizantijske tendencije sa baroknim elementima.[1]
