Crkva brvnara u Miličinici

Crkva brvnara u Miličinici
Crkva brvnara u Miličinici
	Crkva brvnara
Opšte informacije
Mesto	Miličinica
Opština	Valjevo
Država	Srbija
Vreme nastanka	1791-1794
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od velikog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.vaza.co.rs

Crkva brvnara u Miličinici opština Valjevo, podignuta u periodu od 1791. do 1794. godine. Kao jedna od najznačajnijih drvenih crkava u Srbiji postala je uzor mnogim sakralnim građevinama, kako po graditeljskoj kreaciji tako i po konstruktivno-prostornom rešenju tako i dekorativnoj obradi detalja.^[1]Crkva brvnara predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.^[2]^[3]

Istorijat uredi

Dokazi upućuje na to da je hram u Miličinici podignut na mestu znatno starije crkve koja je stradala 1726. godine i bila posvećena Svetim apostolima Petru i Pavlu.^[1] Crkvu je gradila graditelji osaćani Ignjata Petrovića tačno godinu dana i to od 23. avgusta 1791. do 23. avgusta 1792. godine. Posle završavanja spoljašnjih radova još nekoliko građevinskih sezona trajali su dodatni radovi u njenoj unutrašnjosti.^[1]

Iz zapisa urezanog na istočnom dovratniku južnih vrata hrama, temelj je postavljen 1791. godine, a kao neimar pominje se Ignjat Petrović. Posle ovog uspešno završenog posla, osnovano je verovati da je družina Ignjata Petrovića učestvovala u gradnji i mnogih drugih drvenih bogomolja posebno onih podizanih u valjevskom kraju.^[1]

Izgled uredi

Arhitektura uredi

Brvnara ima uobičajenu osnovu sa pripratom, naosom, polukružnom oltarskom apsidom, galerijom iznad priprate i polukružni trem na zapadnoj strani. Koliko se do sada zna, to je prvi drveni hram na kome su neimari na konstrukciji krova pratili zaobljenu šemu osnove. Strmi i zaobljeni krov na istočnoj i zapadnoj strani postignut je čestim rogovima koji se iz jedne tačke u slemenu spuštaju poput lepeze formirajući oblinu. Krov je pokriven kratkom šindrom.^[1]

Hram je bogat duboreznom dekoracijom koja je prisutna na vratima, dovratnicima i nadvratnicima, kao i na pregradama koje odvajaju naos od oltara, kao i naos i pripratu. Bogastvo dekoracije, ako i preciznost izrade kako građevine, tako i dekoracije, glavne su vrednosti ovog hrama. Kasetirana vrata sa rozetama, ili delovi nekadašnjeg inonostasa su primeri za to.

Freskodekoracija uredi

Prestone ikone koje su deo nekadašnjeg ikonostasa iz godina gradnje hrama su delo nekog od viđenijih umetnika iz Hadži-Ruvimove radionice. Pored ovih u hramu se čuvaju i nekoliko manjih ikona Nikole Apostolovića.

Crkvena porta

Južno od brvnare u porti je podignuta crkva od tvrdog materijala koja je preuzela ulogu aktivnog hrama, dok stara brvanra više nije u funkciji.

Galerija uredi

Vidi još uredi

Spisak spomenika kulture u Kolubarskom okrugu

Izvori uredi

^ ^a ^b ^v ^g ^d B. Vujović, Umetnost obnovljene Srbije, 1791-1848, Beograd 1986,76
^ Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo
^ „Zavod za proučavanje kulturnog razvitka”. Arhivirano iz originala 05. 11. 2013. g. Pristupljeno 05. 11. 2013.

Literatura uredi

Vujović, Branko (1984). „Starine crkve-brvnare u Miličinici” (PDF). Glasnik međuopštinskog istorijskog arhiva u Valjevu. 19: 61—81.
Radosavljević, Nedeljko V. (2006). Stara crkva u Miličinici : Knjiga prihoda i rashoda (1846—1863) (PDF). Beograd: Istorijski institut Beograd. COBISS.SR 195467788
Stamenić, Dragan; Ćeranić, Zorica; Nikolić, Miloje Ž.; Arsić, Radivoje; Dražić, Tihomir; Marković, Milan; Pejić, Svetlana; Ćirić, Vesna (2006). Spomeničko nasleđe Kolubarskog i Mačvanskog Okruga. Valjevo: Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo (Valjevo print). ISBN 978-86-904745-2-3. COBISS.SR 131307532

Spoljašnje veze uredi

[Вујовић-1] v ^g ^d B. Vujović, Umetnost obnovljene Srbije, 1791-1848, Beograd 1986,76

[2] Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo

[3] „Zavod za proučavanje kulturnog razvitka”. Arhivirano iz originala 05. 11. 2013. g. Pristupljeno 05. 11. 2013.

[1]

[2]

[3]