Crkva na Ljuboviću
Crkva na Ljuboviću[1] u Podgorici, bivši je srpski pravoslavni hram i crkvište (ostaci nekadašnje crkve) je danas u sastavu mitropolije crnogorsko primorske.
Istorija
urediOva crkva je jedna od pet starovaroških crkava u Podgorici koje su dočekale 15. vijek i osmanlijsko osvajanje. Hram je bio većih dimenzija nego crkva Rođenja Presvete Bogorodice na Čepurcima, ali nije zapamćeno kome je bio posvećen. Andrija Jovićević je u djelu Zeta i Lješkopolje zapisao da je na brdu Ljubović iznad Podgorice bila crkva i da su se njeni temelji do skoro poznavali. Tu je kasnije podignut šanac i onda su temelji crkve uništeni.[2] Isti autor tvrdi da je crkva na Čepurcima bila kapela onoj na brdu Ljubović. Pavle Rovinski je zapisao da je pop Zaharija Popović imao turski ferman koji se odnosio na Ljubovićku crkvu, koja i tada nije postojala.[3] Nešo Stanić je u Zbirci primjera i pouka zapisao da je na vrhu brda Ljubovića postojala crkva, koja je dolaskom Turaka porušena, a kasnije je neki "Turčin" po imenu Aljo Kapisazović sijao kukuruz i istrijebio i posljednji crkveni kamen. Aljo je nakon toga izgubio dva sina, Dulja i još jednog od sedam godina, čije ime Stanić nije zapamtio. Djeca su poginula pri kupanju u Morači, a otac poginulih dječaka je pokajnički rekao da je razlog tragedije to što je raskopao i koristio crkveno zemljište. Naredne godine Alji je poginula i ćerka Hava. Aljo je umro 1870.[4]
Položaj ljubovićke crkve je bio takav da je dominirala okolnim prostorom, pa je moguće da je u osmanlijskoj najezdi i prva stradala. Bogumil Hrabak na osnovu svojih istraživanja mletačkih arhiva kaže da je mramor sa jedne od podgoričkih crkava (možda baš ove) iskorišten za gradnju hamama u Lješu.[5] Taj hamam je zaista postojao, ali je davno srušen i na njegovom su mjestu izgrađeni drugi objekti. Sa strane brda Ljubovića gdje je danas groblje Čepurci, nalazio se kamenolom, čiji su usjeci i danas vidljivi. Nakon Drugog svjetskog rata, na prostoru na kojem je bila crkva je bio vojni objekat i prostor je bio ograđen žicom. Početkom 21. vijeka, vojni objekat je zamijenio drugi objekat, isto ograđen žicom, a posljednjih nekoliko godina (2021.) na vrhu brda Ljubovića je imrovizovani rekreativni park.[6]
Reference
uredi- ^ Gugl mape, pogled na brdo Ljubović.
- ^ Jovićević, Andrija (1999). Zeta i Lješkopolje. Podgorica: CID. str. 33.
- ^ Rovinski, Pavle (1994). Černogorija. Cetinje: Obod. str. 463.
- ^ Stanić, Nešo (1907). Zbirka primjera i pouka. Veliki Bečkerek: Srpska štamparija Svetozara Grčića i sinova.
- ^ Hrabak, Bogumil (2000). Podgorica do početka 19. vijeka. Beograd.
- ^ Vlaović, Smilja (2021). Svetigora, br. 294, avgust, Ljubovićka crkva i crkva na Čepurcima. Cetinje: Svetigora. str. 24.
