Crnogorsko-turski rat (1862)

Crnogorsko-turski rat iz 1862. godine predstavlja oružani sukob između Osmanskog carstva i Crne Gore. Rat je završen porazom Crnogoraca i mirom u Rijeci Crnojevića.

Crnogorsko-turski rat (1862)
Deo Crnogorsko-turskih ratova

Mirko Petrović Njegoš
Vreme1862.
Mesto
UzrokPomoć Crnogoraca u hercegovačkom ustanku 1861. godine
Ishod Poraz Crnogoraca, Mir u Rijeci Crnojevića
Sukobljene strane
Crna Gora  Osmansko carstvo
Komandanti i vođe
Nikola I Petrović
Mirko Petrović Njegoš
Omer-paša Latas
Abdul Kerim Nadir-paša
Jačina
oko 15.000[1] oko 55.000[1]
Žrtve i gubici
oko 2.000 mrtvih i 4.600 ranjenih[1] oko 22.000 izbačenih iz stroja[1]

Povod

uredi
 
Omer-paša Latas

Povod za izbijanje rata je pomoć koju su Crnogorci pružali hercegovačkim ustanicima Luke Vukalovića 1861. godine. Saznavši za to, Porta je objavila rat Crnoj Gori. Kao i u prethodnom ratu, deceniju ranije, tako je i 1862. godine turskom vojskom komandovao Omer-paša Latas. Njegov cilj bio je osvajanje prestonice - Cetinja.

Crnogorsku vojsku je predvodio vojvoda Mirko Petrović Njegoš koji se proslavio u borbama sa Turcima (Bitka na Grahovcu). Iako su pružali žestok otpor, Crnogorci su morali da se povuku pred nadmoćnijom turskom vojskom koja je za sobom ostavljala pustoš. Krajem avgusta, iznurene crnogorske jedinice pružale su očajnički otpor na prilazima Cetinju. Na molbu Crnogoraca, Rusija je intervenisala u Carigradu i spasila Crnu Goru od potpunog pokoravanja, a knjaz Nikola je morao da prihvati ultimatum Omer-paše. Petomesečni rat sasvim je iscrpeo Crnu goru.

Mirovni ugovor sklopljen je u Rijeci Crnojevića. Njime je Crna Gora sačuvala svoj položaj, ali je morala da učini izvesne ustupke Porti: da udalji iz zemlje vojvodu Mirka, da otvori put od Skadra do Hercegovine preko svoje teritorije, da izgradi zaštitne karaule i da ne narušava pograničnu liniju i ne vrši razbojništva.

Posledice

uredi
 
Crnogorska medalja za rat 1862.

Omer-pašini pohodi na Crnu Goru pokazali su da crnogorska vojska, sastavljena od naroda, nije mogla da se uspešno suprotstavi Turcima. Vlada Srbije pomogla je Crnogorce šaljući im oficire za obuku, naoružavanje i novac. Porazi u ratovima sa Turcima naterali su kralja Nikolu da preuredi vojsku. Uredbom iz 1871. godine izvršena je reforma crnogorske vojske. Ona je svrstana u 30 bataljona redovne vojske i 1 bateriju topova (ukupno 16 700 vojnika). Četiri godine kasnije organizovana je intendantska služba koja se starala o snabdevanju vojske.

Reference

uredi
  1. ^ a b v g Gažević, Nikola (1971). Vojna enciklopedija (knjiga 2). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 212—214. 

Literatura

uredi