Četvrti sveti rat

Četvrti sveti rat
	; Heronejski lav
Vreme	339. p. n. e. - 338. p. n. e.
Mesto	Antička Grčka
Ishod	pobeda Makedonaca
Sukobljene strane
Makedonija	Atina (polis) ; Teba ; Amfisa
Komandanti i vođe
Aleksandar Makedonski ; Filip Makedonski	Teagen iz Megare ; Hares Atinski
Jačina
nepoznati	nepoznati
Žrtve i gubici
nepoznati	nepoznati

Četvrti sveti rat vođen je od 339. do 338. godine p. n. e. između Makedonije sa jedne i koalicije Atine, Tebe i Amfise sa druge strane. Završena je porazom grčke koalicije i nametanjem makedonske hegemonije.

Uvod

Makedonska država doživljava uspon nakon dolaska na vlast Filipa II Velikog. Filip je nastojao iskoristiti krizu koja je u Grčkoj nastupila u 4. vekom p. n. e. izazvana stalnim ratovanjem, skokom cena i opadanjem proizvodnje, trgovine i zanatstva. Godine 357. p. n. e. Filip opseda Amfipolj čime je započelo njegovo uplitanje u grčke poslove. Njegova kampanja odlučila je ishod Trećeg svetog rata u kome je učestvovao na strani Tebe protiv Atine i Sparte. Filokratovim mirom ratne operacije su prekinute na pet godina. Novi ratni sukob izbio je 340. godine p. n. e. zbog atinske pljačke tračkih gradova. Filip opseda Perint i Vizantion. Obe opsade završene su neuspehom.

Grčka koalicija

Uznemirena jačanjem Makedonije, Atina sa Tebom sklapa savez i objavljuje joj Sveti rat. Saveznicama se pridružila i Amfisa, grad u oblasti Fokide. Spartanci, i pored svog neprijateljstva prema Makedoniji, nisu pristali da pošalju svoju vojsku u pomoć. Razlog za to bila je mržnja prema Beoćanima koja je postojala još od vremena Beotijskog rata i Tebanske hegemonije.

Heronejska bitka

Filip šalje svoje snage u Grčku. Saveznici ih dočekuju kod Heroneje. Bitka koja je usledila od velikog je značaja za istoriju antičke Grčke. Atinjani su držali levo, a Tebanci desno krilo. Filip je komandovao desnom makedonskom armijom. Levom armijom komandovao je njegov sin, kasnije čuveni vojskovođa, Aleksandar Makedonski. Filip je vešto namamio Atinjane da napadnu desno makedonsko krilo. Usledio je Aleksandrov napad koji je razbio atinske snage. Tebanska sveta četa hrabro se borila protiv Aleksandra. Na kraju je gotovo cela izginula. U čast hrabre borbe Tebanci su kasnije u čast svoje čete podigli spomenik "Heronejski lav" koji je očuvan do danas.

Posledice

Poraz Atine i Tebe u bici kod Heroneje ulio je strah u ostale grčke gradove koji nisu ni pomišljali da pružaju otpor. Makedonci bez otpora zauzimaju Tebu iz koje su isterali sve antimakedonske pristalice i obrazovali garnizon. Amfisu su Makedonci zauzeli i razorili. Sa Atinom je Filip postupio drugačije. Ponudio joj je mir. Atina je zadržala Skiros, Samos, Delos i druge manje teritorije. Za uzvrat je priznala hegemoniju Makedonije. Filipu se odupirala jedino Sparta, ali ona mu nije mogla značajnije nauditi.

Vidi još

Izvori

Stara Grčka - V. V. Struve i D. P. Kalistov, Book&Marso, 2006