Čudsko jezero
Čudsko jezero (est. Peipsi järv, rus. Чудское озеро), ponegde poznato i kao Pejpus (nem. Peipussee), slatkovodno je reliktno jezero u istočnoj Evropi, smešteno na samoj granici Estonije i Ruske Federacije. Severni i zapadni deo jezera administrativno pripada estonskim okruzima Ida-Viru, Jigeva i Tartu, dok istočni deo jezera administrativno pripada Lenjingradskoj i Pskovskoj oblasti Rusije. Granica između dve države ide sredinom jezera.
| Čudsko jezero | |
|---|---|
 | |
 | |
| Koordinate | 58° 40′ 36″ S; 27° 29′ 30″ I / 58.676667° S; 27.491667° I |
| Tip | reliktno jezero |
| Pritoke | Emajigi, Želča |
| Otoke | Narva |
| Zemlje basena |  Estonija Rusija |
| Maks. dužina | 96 km |
| Maks. širina | 50 km |
| Površina | 2.613 km2 |
| Pros. dubina | 7,5 m |
| Maks. dubina | 12,9 m |
| Nad. visina | 30 m |
| Ostrva | 22 ostrva |
.png)  Čudsko jezero | |
| Vodena površina na Vikimedijinoj ostavi | |
Čudsko jezero je najsevernije i najveće jezero Čudsko-pskovskog jezerskog sistema i sa površinom od 2.613 km² (što čini 73% akvatorije Čudsko-pskovskog jezera), na petom je mestu među evropskim jezerima. Maksimalna dužina jezera je 96 km, širina do 50 km, a prosečna dubina oko 7,5 metara (maksimalna dubina je 12,9 metara). Površina jezera pri prosečnom vodostaju leži na nadmorskoj visini od 30 metara.
U jezero se uliva nekoliko reka, a najveće među njima su Emajigi i Želča. Jedina otoka jezera je reka Narva koja jezero povezuje sa Finskim zalivom Baltičkog mora.
Njegove obale su dosta ravne i niske, a nešto veći stepen razuđenosti karakterističan je za jugozapadnu i jugoistočnu obalu. Obale su uglavnom peščane, neretko sa peščanim dinama, dok je dno uglavnom ravno i prekriveno slojem ilovače. Područje od obale pa do nekih 300 metara ka otvorenoj vodi je dosta plitko i zaraslo jezerskom vegetacijom. Tokom prolećnog polovođa znatan deo priobalne ravnice biva poplavljen, posebno uz zapadnu obalu. Na jugu se preko Toplog jezera sjedinjuje sa Pskovsakim jezerom.
Od ukupno 22 ostrva koja se nalaze na jezeru, najveće je ostrvo Pijrisar sa površinom od 7,8 km², a koje administrativno pripada Estoniji. Ostrvo je udaljeno 2,5 kilometara istočno od estonske obale, ima maksimalnu visinu od svega 4,5 metara i podložno je čestim poplavama.
Najveća naselja na obalama jezera su varošice Gdov u Rusiji i Kalaste i Mustve u Estoniji.
Godine 1242. na ovom jezeru se odigrala „bitka na ledu” između tevtonskih vitezova sa jedne i Novgorodske kneževine predvođene Aleksandrom Nevskim sa druge strane.
