105 streljanih
105 streljanih je naziv za spisak koji je objavljen 27. novembra 1944. godine na naslovnoj strani Politike, u okviru saopštenja vojnog suda Prvog proleterskog korpusa o suđenjima u Beogradu.[1] Egzekucije su izvršene u prvih mesec i po dana po oslobođenju Beograda, odnosno najvećim intenzitetom od 20. oktobra do 18. novembra 1944. godine.
Protiv većine streljanih zapravo nikada nije vođen sudski proces ili su dokumenta iz sudskog procesa urađena naknadno i šablonski, kako bi se formalno ispunila pravna forma.
Među streljanima je najviše bilo članova i saradnika Vlade narodnog spasa (ministri, pomoćnici ministara, okružni načelnici, pripadnici Srpske državne straže), oko 38%, koji su označeni kao nedićevci. Za njima su sledili pripadnici i simpatizeri Jugoslovenske vojske u Otadžbini, odnosno četnici, kojih je na spisku bilo 20%. Iza njih sledili su saradnici i agenti Gestapoa (20%), građani označeni kao izdajnici (15%), članovi Zbora i pripadnici Srpskog dobrovoljačkog korpusa (4%) i 3% ostalih.
Neki od streljanih koji su se našli na ovom spisku, bili su sekretar Srpskog Crvenog krsta dr Petar Zec (nekadašnji senator), profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu dr Ilija Pržić, Jovan Tanić i Aleksandar Cvetković (glumci Narodnog pozorišta u Beogradu)...
Struktura žrtava uredi
Nedićevci uredi
Vlada narodnog spasa uredi
Aparat Vlade narodnog spasa Milana Nedića:
- ministri:
- Radoslav Veselinović, ministar poljoprivrede i ishrane
- Dušan Đorđević, ministar finansija („bio povezan sa Dražom Mihailovićem, kome je predavao znatne sume državnog novca”[2])
- Momčilo Janković, komesar Ministarstva pravde Komesarske uprave i član Vlade
- Čedomir Marjanović, ministar pravosuđa
- dr Jovan Mijušković ministar socijalne politike i narodnog zdravlja
- dr Miloš Trivunac, akademik, ministar prosvete
- pomoćnici ministara
- Srbislav Đokić, pomoćnik ministra socijalne politike i narodnog zdravlja
- Đura Kotur, pomoćnik ministra socijalne politike
- dr Milan Horvatski, pomoćnik ministra finansija („organizator pljačke nad našim narodom” i „održavao tesne veze sa Dražom Mihailovićem, kome je predavao znatne sume državnog novca”[2])
- ostali
- pukovnik Ilija Birčanin, sanitetski oficir Srpske državne straže
- armijski general Aleksandar Stojanović, načelnik Odeljenja za vojne zarobljenike i načelnik Vrhovnog vojnog odeljenja
Komesarska uprava uredi
- komesari:
- Risto Jojić, komesar Ministarstva prosvete
Predratni političari uredi
- Đura Janković, ministar šuma i rudnika u prvoj i drugoj vladi Milana Stojadinovića.
Intelektualci i druge javne ličnosti uredi
- dr Branko Popović, dekan Tehničkog fakulteta Univerziteta u Beogradu
- dr Ilija Pržić, profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu
- dr Svetislav Stefanović, osnivač je Katedre za patologiju Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, predsednik Srpske književne zadruge
- Jovan Tanić, reditelj i glumac Narodnog pozorišta u Beogradu
- Aleksandar Cvetković, reditelj i glumac Narodnog pozorišta u Beogradu
Spisak žrtava uredi
- Arsenijević Vladimir
- Babić Josip
- Babović Aleksandar
- Birčanin Ilija
- Brberić Ilija
- Brković Vujica
- Budimir Špire
- Bunjević Lazar
- Vapas Oskar
- Veselinović Radoslav
- Vićentijević Borivoje
- Galijan Vladislav
- Glišić Dušan
- Grujić Miloš
- Deletić Milonja
- Domazet Rajko
- Doroški Georgije
- Dostanić Dragutin
- Đonić Srbislav
- Đorđević Dušan
- Đumberski Nikola
- Eror Dušan
- Živadinović Jevto
- Zarić Petar
- Zec dr Petar
- Janković Đura
- Janković Momčilo, komesar Ministarstva pravde Komesarske uprave i član Vlade narodnog spasa
- Jovanović Aleksandar M.
- Jovanović Branislav
- Jovanović Branko
- Jovanović Velibor
- Jovanović Zorica
- Joksimović Jovica
- Jeftić Mihailo
- Jovanović Lazar
- Jojić Risto
- Kockar Veljko
- Kočić Miodrag
- Krajnović Ilija
- Krneta Spasoje
- Kotur Đuro
- Kulundžija Dobrivoje
- Lazarević Miodrag
- Marjanović Čedomir
- Maksimović Ratko
- Marinković Dragoljub
- Marković Slavko
- Mačešić Mihajlo
- Mijušković Jovan
- Milovanović Dragoljub
- Mihajlović Kosta
- Markičević Strahinja
- Mudrić Rade
- Nedeljković Aleksije
- Pavlović Radisav
- Paković Vitak
- Pitašević Sotir
- Popović Branko
- Pržić Ilija
- Pomorac Radisav
- Radosavljević Blažo
- Ristić Dragoljub
- Radulović Aleksandar
- Savić Milivoje
- Savić Svetolik
- Stefanović Svetislav
- Spasinović Ljubomir
- Stanimirović Atanesije
- Simić Bogdan
- Stojanović Aleksandar
- Susman Anton
- Tatić Milan
- Tanović Jovan
- Terzić Vujića
- Todorović Nikola
- Trbović Marko
- Urbanac Stanko
- Fidler Martin
- Francen Sima
- Hempl Petko
- Han Ivan
- Milan Horvatski
- Cvetković Aleksandar
- Džudović Novica
- Ćumić Čedomir
- Šmit Josip
- Šnebl Dušan
- Štark Boris
- Aranicki Miomir
- Cvetković Miroslav
- Ćosić Žarko
- Herceg Franjo
- Dimitrijević Gradimir
- Hudina Josip
- Obradović Branko
- Ašković Božidar
- Milan Milovanović
- Perišić V. Radivoje
- Šinaka V. Otokar
- Igor A. Lokar
- Vertag S. Alfred
- Đorđević Milutin
- Šmindlig J. Josif
- Vučičević V. Dobrivoje
- Danilović Radojica
Reference uredi
- ^ Cvetković, Srđan (2006). „Ko su 105 (104) streljanih? Prilog istraživanja "divljeg čišćenja" u Beogradu 1944”. Istorija 20. veka: 81—102.
- ^ a b „Saopštenje Vojnog suda Prvog korpusa NOVJ o suđenju ratnim zločincima u Beogradu”. Politika. 11828: 1. 27. novembar 1944.