Duško (Dušan) Gojković (Jajce, 14. oktobar 1931Minhen, 5. april 2023) bio je srpski svetski priznati džez trubač, kompozitor i aranžer. Bio je srpski džez muzičar koji je ušao u mnoge strane enciklopedije (od novijih: posebna biografska jedinica u popularnom džez vodiču Rough Guide), i postao „hodajuća enciklopedija džeza i imena iz tog svijeta”.[1]

Duško Gojković
Lični podaci
Datum rođenja(1931-10-14)14. oktobar 1931.
Mesto rođenjaJajce, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti5. april 2023.(2023-04-05) (91 god.)
Mesto smrtiMinhen, Nemačka
Zanimanjemuzičar, kompozitor, aranžer
Muzički rad
Žanrdžez muzika
Instrumenttruba
Ostalo
Veb-sajthttp://www.duskogojkovic.com/

Život i karijera

уреди

Rođen je u Jajcu, u Kraljevini Jugoslaviji, danas u Bosni i Hercegovini, 14. oktobra 1931. godine, od oca Vuksana i majke Kristine, kao jedno od njihove četvoro dece. Nakon ratnog i poratnog perioda života, jednim delom i u logoru, doživeo je porodičnu tragediju. Izgubio je oca koji je streljan kao pripadnik četničkog pokreta, i praktično, brata koji je doživotno izbegao u Australiju. Ostavši bez porodice on se 1946. godine obreo u Beogradu, kao gimnazijalac i učenik u Muzičkoj školi „Stanković” u Beogradu, pod neprestanom kontrolom ondašnjih komunističkih vlasti zbog sviranja zabranjivanog džeza na javnim mestima.

„Na prijemnom ispitu u Muzičkoj školi Stanković otpevao sam neku rusku pesmu uz klavir i napomenuo im da želim da učim da sviram trubu jer imam taj instrument kući i da u školskom orkestru sviram džez. Direktor škole je sumnjičavo vrteo glavom zbog tog džeza, ali su me ipak primili i konačno sam počeo da sviram trubu. Moje improvizacije na trubi nijedan komesar nije mogao da kontroliše. Džez je sloboda.“

Muziku je studirao na Muzičkoj akademiji u Beogradu od 1948. do 1953. godine. Još kao student sa 18 godina svirao je trubu u mnogim džez i diksilend bendovima i sa velikim orkestrom Radio Beograda. Posle pet godina provedenih u Jugoslaviji, prerastao je nivo balkanskog muziciranja i odlučio da nastavi svoju karijeru u Zapadnoj Nemačkoj. Godine 1956. snimio je svoj prvi LP kao član grupe Frank All Stars. Sledeće četiri godine proveo je kao prvi trubač i član Kurt Edelhagenovog orkestra. Tokom godina svirao je sa značajnim džezerima kao što su Čet Bejker, Sten Gec i Oskar Petiford.

Prvi put se obreo u Americi sa Evropskim omladinskim orkestrom 1958. u Njuportu na džez festivalu na Istočnoj obali, i svojim stilom muziciranja privukao veliku pažnju sa obe strane okeana.

Godine 1961. ponuđena mu je stipendija za studije u oblasti komponovanja i aranžiranja u Berkliju, u vrsti muzike za koju teško da su tada drugde u svetu postojale neke škole.

„Trebala mu je preporuka i – dobio ju je. Od Stena Geca, Arta Farmera i Oskara Petiforda, koji su je napisali i potpisali na masnom jelovniku nekog kafića u Frankfurtu u kome su doručkovali.”[2]

Prihvatio je ponudu i završio studije.

 
Kao priznati srpski i svetski džez muzičar, Gojković je dobio počasno mesto u Nišvil džez muzeju u Nišu, kome je poklonio svečanu odoru koju je nosio na dodeli doktorata

Nakon studija u Berkliju pozvao ga je kanadski vođa benda Mejnard Ferguson da se pridruži njegovom bendu. Gojković je nastupao kao druga truba u ovom sastavu sve do pauze benda 1964. Njegov rad sa Fergusonom omogućio je Gojkoviću reputaciju odličnog i velikog muzičara i izvanrednog soliste.

Vratio se u Evropu, i formirao svoj sekstet 1966. godine, sa kojim je snimio svoj prvi album Swinging Macedonia, u produkciji Eckart Rahn, sa muzikom koju je on izvorno komponovao inspirisan muzikom Balkana. Album se generalno smatra kamenom temeljcem balkanskog džeza.

U narednim godinama pratio je i svirao sa muzičarima: Majls Dejvis, Dizi Gilespi, Oskar Petiford, Džeri Maligan, Soni Rolins, Djuk Džordan, Slajd Hampton itd.

Godine 1966. nastavio je svoju karijeru u big bendu Kenny Clarke-Francy Boland.

Godine 1968. nastanio se u Minhenu i formirao svoj veliki bend sa umetnicima kao što je Rolf Erikson, koji je trajao sve do 1976.

Godine 1986. osnovao je još jedan orkestar, sa kojim je radio do kraja karijere. Njegov očekivani povratak džez sceni došao je sa albumom Soul Connection iz 1994. godine, sa kojim je osvojio brojna priznanja.

Godine 1996. snimio je album Soul Collection, ali ovaj put sa svojim velikim bendom. Još jedan sjajan album objavio je 1997. godine - Balkan Blue, dvostruki CD: prvi je kvintet sa italijanskim saksofonistom Đanijem Basom, a drugi sa orkestrom Severno-nemačkog radija (NDR) uz džez ritam i Gojkovića kao solistu. Njegov sledeći album bio je In My Dreams (2001), snimljen sa sopstvenim kvartetom.

Gojković je 2003. godine otvorio novo poglavlje u karijeri svojim albumom Samba do Mar, u kojem prvi put komponuje inspirisan brazilskom muzikom.

Tokom 2004. godine nastupao je na 200-godišnjicu moderne srpske državnosti, sa beogradskim internacionalnim All Star Big Band-om, sa kojim je snimio CD Handful of Soul.

Njegov album Samba Tzigane izašao je 2006. godine, sa kojim je Gojković proslavio svoj 75. rođendan na velikom koncertu u Beogradu.

Diskografija[3]

уреди

Kao vođa

уреди
  • 1966: Swinging Macedonia
  • 1970: As Simple as It Is (MPS)
  • 1971: After Hours (Enja)
  • 1971: It's About Blues Time
  • 1971: Ten to Two Blues
  • 1974: Slavic Mood
  • 1975: East of Montenegro
  • 1977: Wunderhorn
  • 1979: Trumpets & Rhythm Unit
  • 1983: Blues in the Gutter
  • 1983: A Day in Holland (Nilva)
  • 1983: Adio-Easy Listening Music (PGP RTB)
  • 1983: Snap Shot
  • 1987: Celebration (DIW)
  • 1992: Balkan Blue
  • 1994: Soul Connection (Enja)
  • 1995: Bebop City (Enja)
  • 1996: Balkan Connection (Enja)
  • 1999: European Dream (King)
  • 1999: Golden Earrings (King)
  • 2001: Portrait
  • 2001: In My Dreams (Enja)
  • 2002: 5 Horns and Rhythm (Enja)
  • 2003: Samba Do Mar
  • 2004: One for Klook (Sound Hills)
  • 2005: A Handful o' Soul (Enja)
  • 2006: Slavic Mood (Sony)
  • 2006: Samba Tzigane (Enja)
  • 2010: Summit Octet: 5ive Horns & Rhythm
  • 2011: Tight But Loose
  • 2013: The Brandenburg Concert
  • 2014: Latin Haze

Kao sideman

уреди

Sa Kenny Clarke/Francy Boland Big Band

  • Swing, Waltz, Swing (Philips, 1966)
  • Faces (MPS, 1968)
  • Latin Kaleidoscope (MPS, 1968)
  • Fellini 712 (MPS, 1969)
  • All Blues (MPS, 1969)
  • More Smiles (MPS, 1969)
  • Off Limits (Polydor, 1970)
  • November Girl (Black Lion, 1975)

Sa Ekrem & Gypsy Groovz

  • Rivers of Happiness (Enja, 2005)

Sa Emergency

  • Emergency (CBS, 1971)

Sa Maynard Ferguson

  • The New Sounds of Maynard Ferguson and His Orchestra (1964)

Sa Woody Herman

  • Live in Antibes (1965)
  • Woody's Winners (1965)
  • Jazz Hoot (1965)
  • Woody Live East and West (1965)
  • My Kind of Broadway (1965)

Sa Dušanom Prelevićem

  • U redu, pobedio sam (RTB, 1991)

Sa Alvin Queen

  • Ashanti (1981) (Nilva)

Sa Sarajevo Big Band i Sinan Alimanović

  • Najveći koncert u gradu (2000)

Sa YU All Stars 1977

  • 4 Lica Jazza (Jugoton, 1978)
  1. ^ Matić, Đorđe. „Šta bi rekao Dejvis Majls”. Vreme 13. 8. 2015. Архивирано из оригинала 08. 04. 2020. г. Приступљено 9. 8. 2018. 
  2. ^ Matijević, Ivana. „Ličnosti koje su gradile američko-srpske mostove Duško Gojković: Moje improvizacije na trubi nijedan komesar nije mogao da kontroliše”. Danas, 26. januara 2018. Приступљено 9. 8. 2018. 
  3. ^ The Dusko Goykovich Discography. Архивирано из оригинала 13. 11. 2011. г. Приступљено 8. 8. 2018. 

Literatura

уреди
  • Peter Tipelt, Rajnhard Kehl. DŽEZ JE SLOBODA, Krug Commerce. ISBN 9788685323126.
  • „Jazz - Ilustrirana enciklopedija” (prevod sa engleskog), dodatak „Yu-Jazz” (napisao Mladen Mazur), Mladost, Zagreb, 1980, str. 233

Spoljašnje veze

уреди