Đorđe Đoka Radak
Đorđe Đoka Radak (Velika Kikinda, 20. avgust 1823 — Velika Kikinda, 31. januar 1906) bio je srpski advokat, posednik i veliki dobrotvor i srpski patriota iz Kikinde.
Đorđe Đoka Radak | |
|---|---|
 Đorđe Đoka Radak | |
| Datum rođenja | 20. avgust 1823. |
| Mesto rođenja | Kikinda, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 31. januar 1906. (82 god.) |
| Mesto smrti | Kikinda, Austrougarska |
Biografija uredi
Đorđe Đoka Radak je jedan od najpoznatijih članova stare kikindske porodice Radak.[1] Sin je uglednih i čestitih roditelja, Gliše i Julijane Radak, rođene Tatić (iz Stare Kanjiže u Bačkoj).[2] Osnovnu školu je završio u Kikindi, gimnaziju u Segedinu (ili Subotici?)[3], Debrecinu i Kečkemetu, prava u Bratislavi i Beču. U Požunu je veoma aktivan član srpskog omladinskog društva "Preodnica". Bio je tokom života sudija u Temišvaru, senator Bašaida i izabrani predstavnik varoši. Jedno vreme radio je kao advokat, a kasnije je bio zemljoposednik.
Đoka je kao jurist u Požunu sa svojim drugovima, dočekao 1848. godine novosadsku deputaciju, koja je nosila srpske zahteve ugarskom Saboru. A nakon Majske skupštine organizator je Velike bune u Kikindi 1848. godine. Primio se da iz Karlovaca ode u rodnu Kikindu i da pozove banatske Srbe da brane "Srpsku Vojvodinu". Bio je učesnik Majske skupštine u Karlovcima i član Glavnog odbora narodnog pokreta. Kikindu je predstavljao na Blagoveštenskom saboru 1861. godine.
Jedan je od osnivača DZNM „Gusle” 1876. godine. Živeo je i radio izvesno vreme u Beogradu (1878), ali se razočaran vratio u Banat. Pomogao je rođaku Jovanu Radaku da pokrene štampariju. Bio je prvi urednik „Velikokikindskog kalendara” i pisao tekstove za ovo javno glasilo od 1881. do 1887. godine. Pisao je pesme.
Advokatski ispit je položio nakon Mađarske bune u Pešti. Baveći se advokaturom i poljoprivredom stekao je veliko bogatstvo. U braku nije imao poroda, a srodnicima je ostavio samo 20.000 kruna. Kao dobrotvor zaveštao je svoje imanje mnogim srpskim udruženjima. Vrednost Radakove potpore iznosila je čak 225.000 kruna.[4] Tako je pomogao Srpskom učiteljskom internatu, izgradnji Srpske ženske učiteljske škole u Velikoj Kikindi, srpskim zanatlijskim kćerima pri udaji, siromašnim učenicima Srbima i mnogim drugim. Književnom fondu Matice srpske zaveštao je oko 100 knjiga među kojima je bilo i jedinih sačuvanih primeraka.
Njegov direktan potomak je matematičar i pisac Vladislav Radak.
Reference uredi
- ^ „Pomen znamenitom Kikinđaninu”. TV Rubin. Pristupljeno 14. 10. 2017.
- ^ "Branik", 9. februara 1906. Novi Sad
- ^ "Branik", Novi Sad 1906.
- ^ "Branik", Novi Sad 21. februar 1906.
Literatura uredi
- Grujić, Miroslav (2014). „Moja Kikinda - otkrijmo gde živimo” Narodni muzej Kikinda
- Dejanac, Dušan (2004). „Leksikon poznatih Kikinđana” Istorijsko-zavičajno društvo „Kinđa” Kikinda
- Rajkov, Milivoj (2003). „Istorija grada Kikinde do 1918. godine” Istorijski arhiv, Kikinda
- Stajić, Vasa (1989). „Velikokikindski dištrikt 1776—1876.” Matica srpska, Književna zajednica Kikinde
